به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، خجسته كيهان، مترجمی نام آشنا در حوزه ادبیات است. وی دارای مدرک کارشناسی در رشته ليسانس جامعه‌شناسی از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد شهرسازی از دانشگاهی در فرانسه است و آثار داستانی را از متون  فرانسوی و انگليسی ترجمه می‌كند. ترجمه‌های موازی، موضوعی است که کیهان نیز آن را تجربه کرده، اما معتقد است وجود چند ترجمه از یک اثر در بازار کتاب، اگر وضع به‌سامانی بر جامعه حاکم باشد، اشکالی ندارد.

همچنین رمانی از «تیا اوبرت» به تازگی با ترجمه علی قانع و خجسته کیهان و با فاصله اندکی از هم راهی بازار نشر شد؛ رمانی که قانع، عنوان «همسر ببر» و کیهان، «بانوی ببر» را برای آن برگزیده است. کیهان در گفت‌وگو با «ایبنا» اظهار کرد: «شبانه‌ها» اثر ایشی‌گورو هم علاوه بر ترجمه من، با چند ترجمه دیگر منتشر شده است و این در حالی است که من در هیچ یک از این موارد، در هنگام ترجمه کردن خبر از فعالیت مترجمان دیگر بر روی این آثار نداشتم.

این مترجم معتقد است جلوگیری از ورود ترجمه‌های متعدد از یک اثر کار آسانی نیست و نیاز به برنامه‌ریزی بیشتری دارد. وی درباره تجربیات خود از ترجمه آثار ادبی توضیح داد: وقتی عنوان اصلی یک کتاب را جست‌وجو می‌کنم و تصمیم می‌گیرم آن را ترجمه کنم هیچ مرجعی برای مراجعه به آن وجود ندارد تا ببینم آن اثر ترجمه شده یا نه. این ترجمه‌ها تا زمانی که اثری به بازار نیاید هم مشخص نمی‌شوند و مترجمی که کارش را تا حدی رسانده، نمی‌تواند بعد از آگاه‌شدن از ترجمه‌های دیگر فعالیتش را در میانه راه متوقف کند.

وی افزود: گمان می‌کنم اگر نهادی برای این کار وجود داشته باشد که با مراجعه به آن‌جا بتوانیم اطلاعات لازم را به دست بیاوریم، تا حدودی این مشکل بر طرف می‌شود، با این حال افرادی که بخواهند یک اثر شناخته شده را به هر شکلی شده راهی بازار کنند، چندان به وجود ترجمه‌های دیگر از آن اثر کاری ندارند.

مترجم رمان «خاطرات زمستان» پل آستر افزود: به نظر من به طور کلی وجود چند ترجمه از یک اثر اشکالی ندارد، اما در این بازار محدود کتاب، ناشر و مترجم به مشکلات زیادی بر می‌خورند. ترجمه من از رمان «بانوی ببر» بعد از ترجمه آقای قانع منتشر شد و ناشر این اثر در توزیع کتاب با مشکلات زیادی مواجه بود، زیرا پخش کننده‌ها یک ترجمه دیگر از این اثر را داشتند و ریسک پذیرش همان رمان را با ترجمه دیگر نمی‌کردند.

وی با بیان این‌که وجود ترجمه‌های مختلف از یک اثر در سراسر دنیا رایج است، گفت: با این حال، با وجود شمارگان پایین کتاب‌ در ایران، این تعدد به ضرر ناشر و مترجم خواهد بود. به هر حال درصد مشخصی از قرارداد طبق توافق به مترجم می‌رسد، اما ناشر اگر نتواند کتابش را به خوبی توزیع کند ضررهای اقتصادی زیادی را متحمل خواهد شد.

مترجم «دختری از پرو» در پاسخ به این سوال که «آیا لزومی دارد ترجمه‌های شاخصی که در سال‌های دور منتشر شده‌اند بار دیگر ترجمه شوند؟» به بیان تجربیات خود پرداخت و گفت: «خانم دالاوی» حدود 45 سال پیش با ترجمه پرویز داریوش منتشر شد؛ ترجمه‌ای که به دلیل مشکلات خاص آن سال‌ها کامل نبود و من تصمیم گرفتم ترجمه جدیدی از آن را ارایه دهم. زبان هم در طول سال‌ها تغییر می‌کند و به نظرم در آثار کلاسیک که سال‌ها پیش ترجمه شده‌اند، باز هم ظرفیت ترجمه جدید وجود دارد.

زبان و دیدگاه متفاوت مترجمان دلایلی بود که کیهان آن را توجیهی برای وجود چند ترجمه از یک اثر دانست و گفت: مترجم هرقدر هم به اصل اثر وفادار باشد، باز هم با دید و زبان خاص خود ترجمه می‌کند و اثر متمایزی نسبت به دیگر مترجمان ارایه می‌دهد. در این میان سلیقه و درک مخاطبان است که اهمیت می‌یابد و فروش یک اثر خوب را تضمین می‌کند.

کیهان، ترجمه را فعالیتی فرهنگی دانست که رقابتِ زمانی و سرعت بخشیدن به کار ترجمه را در این حوزه بی‌معنا می‌کند. وی با بیان این مطلب افزود: مترجم نسبت به کاری که می‌کند، مسوول است و نباید به ترجمه ادبی به چشم یک کار اقتصادی نگریست، زیرا فعالیت‌های زیادی هستند که آسان‌تر از ترجمه‌اند و درآمد بیشتری دارند. رقابت مترجمان مختلف بر سر کتابی که به تازگی منتشر شده به اصل کتاب لطمه می‌زند و کیفیت ترجمه را پایین می‌آورد.

«خاطرات زمستان»، «مردی در تاریکی»، «ناپیدا»، «دیوانگی در بروکلین»، «شب پیشگویی»، «هیولا»، «ارواح»، «کشور آخرین‌ها»، «مردی در تاریکی»، «موسیقی شانس» اثر پل آستر، «بانوی ببر» اثر تیا اوبرت، «یادداشت‌های روزانه ویرجینیا وولف»، «خیابان‌گردی در لندن»، «به سوی فانوس دریایی» و «خانم دالاوی» از ویرجینیا وولف و «شبانه‌ها؛ پنج داستان درباره موسیقی و شب» اثر کازوئو ایشی گورو برخی آثاری هستند که تاکنون با ترجمه کیهان منتشر شده‌اند.