تنهایی در گفت‌وگو خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره دلیل کمبود کتاب‌های آموزشی رشته گرافیک اظهار کرد: تعداد طراحان گرافیکی که توانایی نوشتن کتاب و به سرانجام پژوهشی را دارند، انگشت شمار است. همین عده انگشت شمار هم بیشتر درگیر انجام سفارش‌های کاری خود یا تدریس هستند.
وی افزود: واقعیت این است که سفارش کتاب و پژوهش از طرف نهادهای دانشگاهی به طراحان ارائه نمی‌شود. اقتصاد بد و شرایط نابسامان مادی باعث شده تا طراحانی که توانایی نوشتن دارند، ترجیح دهند به پروژه‌های طراحی خود برسند و وقت‌شان را صرف کاری که هیچ درآمدی ندارد، نکنند. نمی‌توان به نگارش کتاب به عنوان یک شغل نگاه کرد. اکثر کسانی نیز که در این حوزه کتاب کار کرده‌اند، هدف‌شان چیزی غیر از مادیات بوده است.
تنهایی در ادامه در پاسخ به این سوال که «با توجه به تاسیس گروه‌های گرافیک و ارتباط تصویری در بسیاری از دانشکده‌های مختلف هنری (به‌ویژه دانشکده‌های غیرانتفاعی و علمی کاربردی) آیا معدود کتاب‌های منتشر شده در حوزه گرافیک با توجه به نیازسنجی‌های علمی و آموزشی این دانشجویان منتشر شده‌اند، یا خیر؟» گفت: خیر. قاعدتا زمانی که تعداد کتاب‌های منتشر شده در این حوزه بسیار محدود است، به نیازهای دانشجویان توجهی نشده. همین تعداد معدود کتاب‌ها نیز بر اساس اعتقاد شخصی نویسندگان نوشته شده است.
این عضو انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران، ادامه داد: گرافیستی که تصمیم می‌گیرد کتابی درباره زنده‌یاد مرتضی ممیز بنویسد، لزوما نیازهای دانشجویان این رشته را درنظر نگرفته است. کتاب مورد نیاز دانشجویان باید از طرف نظام آکادمیک و ناشرانی چون «سمت» یا انتشارات دانشگاه تهران سفارش داده شود، اما متاسفانه تاکنون این اتفاق رخ نداده است.
نویسنده کتاب «در ستایش هفتاد سالگی کامران کاتوزیان» همچنین نظر خود درباره کتاب‌های ترجمه‌ای منتشر شده در حوزه گرافیک را به این شرح بیان کرد: به نسبت کتاب‌های تالیفی، منابع ترجمه‌ای منتشر شده در حوزه گرافیک کیفیت بهتری داشته و از نظر کمیت نیز شرایط مناسب‌تری دارند. تعدادی از این کتاب‌ها راهگشا بوده و جای خالی کتاب‌های تالیفی را پر کرده‌اند.
آرش تنهایی اضافه کرد: هرچند منابع ترجمه‌ای در حوزه گرافیک در اصل بر اساس نیازهای جامعه ایرانی نوشته نشده‌اند، این کتاب‌ها به طراحان و مدرسان گرافیک در زمینه آشنایی هرچه بیشتر با شرایط روز هنر گرافیک در سطح جهان، کمک شایانی کردند. مترجمان این کتاب‌ها نیز مانند مسعود سپهر، سیما مشتاقی، مرجان زاهدی و علی اصغر حسینی، همه خود در زمره گرافیست‌های درجه یک هم به شمار می‌روند. شناخت این مترجمان از همه زوایای هنر گرافیک باعث شده تا ما با ترجمه‌های روان و خوانایی مواجه باشیم.
نویسنده کتاب «نگاهی به زندگی و آثار مرتضی ممیز» در پاسخ به این سوال که «با توجه به ویژگی‌های شغلی طراحی گرافیک، دانشجویان این رشته باید به حوزه‌های مختلفی از هنر و علوم انسانی آگاه باشند، آیا منابع منتشر شده در این حوزه دانشجویان را مجاب به مطالعات میان‌رشته‌ای در این حوزه می‌کند، یا خیر؟» گفت: خیر. یکی از مشکلات امروزه رشته گرافیک نیز در نبود منابع میان‌رشته‌ای است و خود دانشجویان نیز معمولا معلمان خوبی ندارند تا به سمت مطالعات میان‌رشته‌ای هدایت شوند. حتی در پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مطالعات میان رشته‌ای به چشم نمی‌خورد.
وی ادامه داد: نظام آکادمیک ایران در رشته گرافیک فقط به توسعه کمی پرداخته و همین مساله باعث شده تا دانشکده‌هایی که رشته گرافیک ارائه می‌کنند، رشدی قارچ‌گونه داشته باشند. در مقابل تربیت مدرس گرافیک برای این دانشکده‌ها در حد صفر بوده است.
درباره آرش تنهایی
آرش تنهایی (متولد 1360)، عضو انجمن صنفی طراحان گرافیک ایران و یکی از پرکارترین طراحان گرافیک نسل جدید است. عمده فعالیت‌‌های تنهایی در حوزه طراحی پوستر تئاتر، کنسرت‌های موسیقی و همایش‌های فرهنگی، طراحی جلد کتاب و پژوهش و تدریس در حوزه گرافیک است.
«سی سال تنهایی: گزیده پوسترها و نوشته‌ها»، «در ستایش هفتاد سالگی کامران کاتوزیان» و «نگاهی به زندگی و آثار مرتضی ممیز» از جمله کتاب‌های منتشر شده آرش تنهایی است.
تنهایی همچنین دبیر انتشار مجموعه کتاب‌های «100» در انتشارات ایده خلاقیت است.
بیشتر بخوانید
1) کلهرنیا: گرافیک با فقر عجیبی در حوزه کتاب‌های آموزشی روبه‌روست (اینجا)
2) پارسی‌کیا: کتاب‌های درسی دبیرستان تنها منابع آموزشی گرافیک در ایران هستند (اینجا)
یکشنبه ۱۲ مهر ۱۳۹۴ - ۱۲:۴۰
آرش تنهایی، طراح و مدرس گرافیک معتقد است که تالیف کتاب برای معدود گرافیست‌هایی که توانایی نوشتن دارند، صرفه اقتصادی ندارد و به همین دلیل نیز این طراحان سعی می‌کنند، زمان خود را صرف انجام سفارش‌های شغلی یا تدریس در این حوزه کنند.
نظر شما