به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، سيد مرتضي آويني شهريور 1326 در شهر ري متولد شد. 

تحصيلات ابتدايي و متوسطه را در شهرهاي زنجان، كرمان و تهران به پايان رساند و به عنوان دانشجوي رشته معماري وارد دانشكده هنرهاي زيباي دانشگاه تهران شد. 

او بعد از پيروزي انقلاب اسلامي، در گروه تلويزيوني جهاد سازندگي به فيلم‌سازي پرداخت.

با شروع عمليات والفجر 8 كار گروه جهاد شكل كاملاً‌ منسجم و به هم پيوسته‌اي پيدا كرد و آغاز تهيه مجموعه روايت فتح به همان ايام بازمي‌گردد.

آويني همزمان با فيلم‌سازي فعاليت‌ مطبوعاتي‌اش را نيز از سال 1362 با نگارش مقالاتي در ماهنامه اعتصام آغاز كرد. سال‌هاي 1368 تا 1372 دوران اوج فعاليت مطبوعاتي وي محسوب مي‌شود.

اواخر سال 1370 موسسه فرهنگي روايت فتح به فرمان مقام معظم رهبري تاسيس شد تا تهيه مجموعه روايت فتح كه از زمان پذيرش قطعنامه رها شده بود، ادامه پيدا كند. 

سيدمرتضي آويني، بيستم فروردين سال 1372 در فكه و در حال ساخت مجموعه مستند و تلويزيوني روايت فتح، بر اثر برخورد با مين‌هاي باقيمانده از زمان جنگ به شهادت رسيد.

پيكر شهيد سيد مرتضي آويني 22 فروردين با حضور مقام معظم رهبري و هنرمندان و نويسندگان تشييع و در بهشت زهرا (س) به خاك سپرده شد.

مهم‌ترين آثاري كه به قلم شهيد سيد مرتضي آويني يا درباره وي منتشر شده، عبارتند از:
ـ مرتضي و ما / سيدمحمد آويني / كانون فرهنگي، علمي و هنري ايثارگران / 1373.
ـ مباني نظري هنر از ديدگاه شهيد آويني / گروه مطالعات فرهنگي و هنري شهيد آويني / موسسه انتشارات نبوي (قم) / 1373.
ـ استعارات تأويلي (پ‍ژوه‍ش‍ی‌ در ان‍دی‍ش‍ه‌ه‍ای‌ ادب‍ی‌ ش‍ه‍ی‍د س‍ی‍دم‍رت‍ض‍ی‌ آويني) / علي تاجديني / نشر ميثاق /1374.
ـ روایت محرم‏ / سیدمرتضی آوینی / مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی / 1374.
ـ همسفر خورشید (یادنامه سالگرد شهادت سیدمرتضی آوینی) / به کوشش علی تاجدینی / مرکز فرهنگی نشر قبله‏ / 1374.
ـ گنجینه آسمانی (متن گفتارهای مجموعه مستند روایت فتح‏) / سیدمرتضی آوینی / کانون فرهنگی هنری ایثارگران و موسسه فرهنگی روایت فتح‏ / 1376.
ـ توسعه و مباني تمدن غرب / سيدمرتضي آويني / نشر ساقي / 1376.
ـ آینه جادو (جلد 1: مقالات سینمایی) / سیدمرتضی آوینی / نشر ساقی / 1377.
ـ آینه جادو (جلد 2: نقدهای سینمایی) / سیدمرتضی آوینی / نشر ساقی / 1377.
ـ سینمای اشراقی حقیقت در نظر شهید آوینی / محمد مددپور / بنیاد سینمایی فارابی / 1377.
ـ آغازی بر یک پایان‏ / سید مرتضی آوینی / نشر ساقی / 1378.
ـ آینه جادو (جلد 3: گفت‌وگوها، سخنرانی‌ها و مقالات سینمایی) / سیدمرتضی آوینی / نشر ساقی / 1378.
ـ امام (ره) و حیات باطنی انسان‏ / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح‏ / 1378.
ـ فردایی دیگر (مجموعه مقالات‏) / سیدمرتضی آوینی / برگ‏ / 1378.
ـ حلزون‌های خانه به‌دوش‏ / سیدمرتضی آوینی / نشر ساقی / 1379.
ـ رستاخیز جان‏ / سیدمرتضی آوینی / نشر ساقی / 1379.
ـ فتح خون‏ (روایت محرم‏) / سیدمرتضی آوینی / نشر ساقی / 1379.
ـ مرتضی آیینه زندگی‌ام بود (گفت‏وگو با مریم امینی همسر شهید سیدمرتضی آوینی) / گفت‏وگو از مرتضی سرهنگی، هدایت‏الله بهبودی / کمان‏ / 1379.
ـ یک تجربه ماندگار (روایت فتح به روایت شهید سیدمرتضی آوینی) / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / ‏1379.
ـ با من سخن بگو دوکوهه‏ (گفتار متن برنامه روایت فتح‏) / سیدمرتضی آوینی/ روایت فتح‏ / 1380.
 ـ شهید آوینی (سیری در آثار) / حبیبه جعفریان‏ / کتاب صبح‏ / 1380.
ـ مرکز آسمان‏ / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح‏ / 1380. 
ـ لوح فشرده "با من سخن بگو دوکوهه" / مرتضی آوینی / روایت فتح / 1381.
ـ حکومت فرزانگان‏ (مروری بر مبانی حاکمیت سیاسی در اسلام‏) / سیدمرتضی آوینی / موسسه فرهنگی هنری شهید آوینی و نشر غنچه / 1382.
ـ شهید آوینی / محسن جعفری مطلق‏ / مدرسه (دفتر انتشارات کمک آموزشی سازمان پژوهش و برنامه‏ریزی آموزشی) / 1382. 
ـ معبری از نور / موسسه فرهنگی و هنری شهید آوینی / 1382.
ـ سیدمرتضی آوینی (گوشه‏هایی از حیات سید شهیدان اهل قلم‏) / سید مصطفی زحمتکش‏ / فراندیش‏ / 1383. 
ـ لوح فشرده "بر سیتغ جبال فتح" / سید مرتضی آوینی /  روایت فتح / 1384.
ـ سفر به سرزمين نور / سيدمرتضي آويني / روايت فتح /1384.
ـ افلاکیان زمین‏ (جلد 14: سیدمرتضی آوینی) / محمدحسین عباسی ولدی / نشر شاهد / 1384.
ـ بر ستیغ جبال فتح‏ (یادداشت‌هایی درباره فیلم‏های مستند سیدمرتضی آوینی) / جهانگیر خسروشاهی / روایت فتح‏ / 1384. 
ـ لوح فشرده "پاتک چهارم" / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1384.
ـ شهری در آسمان‏ / شهيد سیدمرتضی آوینی / روایت فتح‏ / 1384.
ـ انديشه‌هاي شهيد مرتضي آويني / زهرا حسيني / انتشارات استرآباد (گرگان) / 1384.
ـ نسیم حیات‏ (گفتار متن فیلم‏های مستند) / سیدمرتضی آوینی / نشر ساقی / 1384. 
ـ لوح فشرده "دلباخته"/ سیدمرتضی آوینی / 1384.
ـ لوح فشرده "شب عاشورایی" / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1384.
ـ لوح فشرده "گلستان آتش" / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1384.
ـ لوح فشرده "هنر خاکی" / موسسه فرهنگی هنری شهید آوینی / 1384.
ـ لوح فشرده "مرثیه" / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1385.
ـ لوح فشرده "شهری در آسمان" / سیدمرتضی آوینی/ روایت فتح/ 1385.
ـ لوح فشرده "یادی از آقاتقی" / سیدمرتضی آوینی/ روایت فتح / 1385.
ـ لوح فشرده "حلبچه در آتش" / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1385.
ـ لوح فشرده "آغازی بر یک پایان" / موسسه فرهنگی نرم‌افزاری آرمان (مشهد) / 1385.
ـ لوح فشرده "جلوه‌ای دیگر از نصرت خدا" / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1386.
ـ لوح فشرده "دیدار" / سیدمرتضی آوینی/ روایت فتح / 1386.
ـ لوح فشرده "پیران توپخانه" / سید مرتضی آوینی / روایت فتح / 1386.
ـ لوح فشرده "درخششی دیگر" / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1386.
ـ لوح فشرده "دسته ایمان" / سیدمرتضی آوینی/ روایت فتح / 1386.
ـ لوح فشرده "سید اهل قلم" / نشر شاهد/ 1386.
ـ لوح فشرده "حضور الحاضر" / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1386.
ـ لوح فشرده "یادی از گذشته‌های جنگ" / سیدمرتضی آوینی/ روایت فتح / 1386.
ـ لاله‌ای در فکه / عبدالرحیم سعیدی‌راد / کتاب مسافر / 1387.
ـ لوح فشرده "به سوی معشوق" / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1387.
ـ لوح فشرده "روایت شیدایی" / سیدمرتضی آوینی / روایت فتح / 1387.
ـ نرم‌افزار چندرسانه‌ای "سیدمرتضی آوینی" / نشر شاهد / 1387.
ـ لوح فشرده "مرتضی و ما" / کیومرث پوراحمد / روایت فتح / 1387.

همچنین در كارنامه‌ فيلم‌سازي شهید سیدمرتضی آوینی آثار؛ شش روز در تركمن صحرا؛ سيل خوزستان(1358)؛ خان گزيده‌ها (شش‌ قسمت ـ 1359)؛ مرد جهاد و شهادت (سه قسمت، 1359 ـ 1360)؛ خون بهاي بيداري؛ فتح خون (سه قسمت)؛ حقيقت (يازده قسمت، 1359 ـ 1360)،هفت قصه از بلوچستان(1360)؛ قيام لله؛ اقتصاد صلواتي (شش قسمت)؛ شيرمردان خدا (چهار قسمت ـ 1362)؛ كربلا، جنگ، مردم (سه قسمت ـ 1363)؛ ويژه‌برنامه والفجر 8 (1366)؛ روايت فتح (شصت و سه قسمت ـ 1364 ـ 1367)؛ مرثيه؛ آمريكا تزوير، تجاوز؛ نسيم حيات، رايحه انقلاب اسلامي در لبنان (سيزده قسمت)؛ قاصد مهرباني‌ها (هفت قسمت ـ 1368)؛ فراق يار نه آن مي‌كند كه بتوان گفت (دو قسمت ـ 1368)؛ انقلاب سنگ (شش قسمت)؛ با من سخن بگو دوكوهه (دو قسمت ـ 1369)؛ سراب (هفده قسمت ـ 1369)؛ سه نسل آواره (سه قسمت ـ 1371) و شهري در آسمان (شش قسمت ـ 1371) ديده مي‌شوند.