دوشنبه ۱۸ آذر ۱۳۹۸ - ۱۲:۰۹
خیره شدن کودک به یک نقطه، شاید یک صرع کوچک باشد

کتاب «تشنج سه ثانیه‌ای»، نسبت به وقوع صرع کوچکی که معمولا در کودکان بین 6 تا 14 سال بروز می‌کند، به والدین و معلمان یادآور می‌شود که آن‌را با حواس‌پرتی و خیال‌پردازی کودک اشتباه نگیرند.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، والدین و معلمان، گاهی با کودکی روبه‌رو می‌شوند که به گوشه‌ای خیره شده و انگار در تخیلات خود به‌سر می‌برد. این فرایند چند ثانیه طول می‌کشد و کودک دوباره به محیط بازمی‌گردد. در آن چند ثانیه، هوشیاری‌اش کم می‌شود و به محرک‌های محیط هیچ پاسخی نمی‌دهد. وقتی بعد از چند ثانیه به محیط بازمی‌گردد،‌ اتفاقات محیطی را درک نکرده و انگار کودک در آن چند ثانیه در دنیای دیگری است. معلمان و والدین فکر می‌کنند کودک در این فاصله خیال‌پردازی می‌کند و یا برخی روان‌شناسان، درباره این کودک، بیش‌فعالی از نوع عدم تمرکز را تشخیص می‌دهند. در حقیقت این کودکان نه خیال‌پردازی می‌کنند و نه بیش‌فعالی دارند. این کودکان، دارای نوعی صرع می‌باشند که به آن صرع کوچک، ابسانس (خیرگی) یا پتی‌مال می‌گویند.
 
کتاب «تشنج سه ثانیه‌ای» تألیف مشترک پیمان فخری شجاعی و مریم فسائی با هدف شناساندن این نوع صرع به والدین، معلمان، روان‌شناسان و اطرافیان کودک، تدوین شده است. تاریخچه صرع، مشخصات بالینی، آسیب‌شناسی و سبب‌شناسی، همه‌گیرشناسی، تشخیص، پیشگیری و درمان صرع ابسانس ازجمله مباحثی است که در دو فصل نخست کتاب مورد بررسی قرار می‌گیرد و فصل سوم نیز ویژه آموزش به خانواده است. در این فصل ضمن آموزش کمک‌های اولیه در مواجهه با این نوع صرع، به خانواده تأکید و توصیه می‌شود که نگرش‌های منفی خود را درباره این اختلال اصلاح کرده و طبق الگوهایی که در این کتاب به آن‌ها اشاره می‌شود در مراحل مختلف زندگی از کودک‌شان حمایت کنند.


ابسانس چیست؟
«صرع کوچک، ابسانس یا پتی‌مال، از مشخص‌ترین انواع صرع‌های فراگیر اولیه کودکان است که معمولا بین 6 تا 14 سالگی بروز می‌کند و در دختران کمی شایع‌تر است. در این نوع صرع که عمدتا در کودکان شایع‌تر است، شخص سطح هوشیاری‌اش تغییر کرده و برای چند ثانیه به نقطه‌ای خیره می‌شود، گاهی حتی این صرع کمتر از 3 ثانیه رخ می‌دهد. در هنگام صرع، کودک به یک نقطه بهت‌زده نگاه می‌کند (گاها در هنگام بهت‌زدن ممکن است شاهد ملچ ملوچ کردن دهان یا پلک زدن بچه نیز باشید) و به هیچ‌یک از محرک‌های محیطی پاسخ نمی‌دهد؛ وی پس از چند ثانیه دوباره به محیط بازمی‌گردد و فعالیتش را ادامه می‌دهد. کودکانی که دچار صرع ابسانس هستند می‌توانند روزی صدها بار دچار چنین حملاتی شوند. این اتفاق را اکثر معلمان در مدرسه مشاهده می‌کنند، ولی به دلیل عدم اطلاعات فکر می‌کنند، کودک دچار حواس‌پرتی است.
 
این کودکان در دیکته نوشتن در مدرسه،‌ اغلب در هنگام صرع برخی لغات یا حتی جملات را جا می‌اندازند که این خود می‌تواند نشانه‌ای برای معلمان باشد. والدین عموما در هنگام صحبت با کودک متوجه می شوند که کودک چند ثانیه رابطه‌اش با محیط قطع می‌گردد، آن‌ها فکر می‌کنند کودک خیال‌پردازی می‌کند و یا بچه حواس‌پرت و گیج است... این تشنج‌ها معمولا در کودکان اتفاق می‌افتد و ممکن است سال‌ها تشخیص داده نشود. بنابراین خیلی از افراد نمی‌دانند که فرد مبتلا در حال تشنج است. گاهی همراه با وقفه‌های هوشیاری، نشانه‌هایی مانند خیره شدن چشم‌ها، پلک زدن‌های پیاپی و پرش‌هایی در لب‌‌ها نیز پدیدار می‌گردد. چنانچه افزون بر مات شدن، حرکات تونیک دست‌ها، انحراف سر و گردن و چشم‌ها، پرش‌های اندام‌ها و حرکات اتوماتیسم نیز وجود داشته باشد، عنوان پتی‌مال مرکب به‌کار می‌رود.»


آیا فرد قبل از حمله صرع، آن‌را احساس می‌‌کند؟
«در صرع‌های کانونی ساده و نیز کانونی مرکب، غالبا حالتی به نام aura خواهیم داشت که بسته به جایگاه کانون صرعی، انواع مختلف آن دیده می‌شود؛ مثلا در ضایعات لب تمپورال، پیش‌درآمد به‌صورت سرگیجه، احساس بوی بد، درد شکم، ملچ ملچ کردن، بزرگ دیدن اشیاء، کوچک دیدن اشیاء، رفتارهای غیرعادی، احساس شنیدن صداهای غیرعادی در گوش و احساس ترس خواهد بود و در آسیب‌های لب فرونتال، حرکت‌های موتوری در اندام‌ها یا صورت بروز می‌کند؛‌ مثلا سر و گردن به یک طرف می‌چرخد یا یک نیمه صورت دچار پرش‌های سریع می‌شود که بعد از آن ممکن است بیمار هوشیاری خود را از دست بدهد. در آسیب‌های لب اکسی پیتال، توهمات خاص بینایی و در آسیب‌های لب پاریتال، حملات زودگذر اختلال حس بروز می‌نماید. مثلا بیمار احساس می‌کند نیمه راست بدن او وجود ندارد یا در حالی که پای او ثابت است، احساس می‌کند پای او حرکت می‌کند. ولی در صرع ابسانس مرحله aura دیده نمی‌شود و فرد بدون پیش‌آگاهی دچار صرع می‌گردد.»


اصلاح نگرش‌های منفی درباره صرع
«آموزش تغییر نگرش منفی نسبت به صرع، بستگی به تصمیم والدین دارد. این درس هرگز با کلمه‌ها منتقل نمی‌شود. این یادگیری توسط عملکرد والدین و شیوه‌های فرزندپروری به‌وجود می‌آید. در اغلب اوقات، والدین حتی به آموزشی که به فرزندان خود می‌دهند، آگاه نیستند. وقتی پدر و مادری به درخواست فرزند مبتلا به صرع خود مبنی بر پیوستن به باشگاه ورزشی «نه» می‌گویند، تلویحا به او یاد می‌دهند که از تشنج‌ها بترسد. در طول زمان، این فرد یاد می‌گیرد که بترسد و در تنهایی احساس راحتی نداشته باشد. کشف اینکه فرهنگ نگرش منفی نسبت به صرع در درون شما خودش را پنهان کرده، تجربه خوشایندی نیست. این برای والدین تکان‌دهنده است که در ذهن و قلبشان، کودک خود را آسیب‌دیده ببینند و آینده‌اش را به دلیل صرع، پر از محدودیت.
 
ترفند از بین بردن نگرش منفی، به طرز شگفت‌آوری ساده است. رمز نابودی آن این است که هر چقدر آن‌را پنهان کنید، قدرت بیشتری می‌یابد. اگر به خودتان اجازه دهید تا آن‌ها را به وضوح در درون خود ببینید، قدرتش را از دست می‌دهد. برای این‌کار لازم است ابتدا از درس‌هایی که فرهنگ‌مان از کودکی و بزرگسالی به ما داده است، آگاه شویم. چهار کلید اصلی نگرش منفی درباره صرع در جوامع وجود دارد: 1- کودکان مبتلا به صرع، کم‌توان ذهنی هستند. 2- کودکان مبتلا به صرع از نظر روانی آشفته‌اند. 3- کودکان مبتلا به صرع نمی‌توانند مستقل کارهایشان را انجام دهند. 4- تشنج‌ها بیش از آن خجالت‌آورند که دیگران آن‌را ببینند. همه اینها برای والدینی که به فرزندانشان عشق می‌ورزند، بسیار غم‌انگیز است.»
 
نخستین چاپ کتاب «تشنج سه ثانیه‌ای» در 66 صفحه با شمارگان یکصد نسخه به بهای 20 هزار تومان از سوی انتشارات آقای کتاب، راهی بازار نشر شده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها