به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست خبری چهارمین همایش «کنکاش‌های مفهومی و نظری درباره جامعه ایران» با رویکرد توسعه جامعه ایران و دشواره همبستگی و تضاد اجتماعی عصر ديروز 25 خرداد ماه برگزار شد.

حسین سراج‌زاده (رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران) در این نشست گفت: هرجامعه‌ای برای آنکه مسائل خودش را خوب تبیین کند نیازمند تاملات نظری و ایجاد نظریه‌های عینی و مفهوم‌سازی و مفهوم‌پردازی در همان جامعه است. نظریه‌های تئوریک جامعه‌شناسی پیشینه جهانی دارند ولی ما برای نتیجه‌گیری بهتر و درست‌تر نیازمند گرفتن اطلاعات واقعی و مطالعات تجربی و فهم زمنیه‌های فرهنگی آن جامعه هستیم. همایش «کنکاش‌های مفهومی و نظری درباره جامعه ایران» نیز دقیقا با چنین رویکردی برگزار می‌شود.

او ادامه داد: اساسا انجمن جامعه‌شناسی ایران به عنوان بزرگترین انجمن حوزه علوم اجتماعی ایران با سابقه بیست و چند ساله یکی از پرکارترین انجمن‌ها در این حوزه است که بارها نیز توسط وزارت علوم برای تلاش‌ها و فعالیت‌های مورد تقدیر قرار گرفته است. ما همچنین با همکاری دانشگاه خوارزمی همایشی برای بازخوانی انتقادی جامعه‌شناسان کلاسیک برگزار می‌کنیم که اسفندماه دومین دوره خود را پشت سر گذاشت. همچنین روز ملی علوم اجتماعی را هم‌زمان با سالروز غلامحسین صدیقی برای پنجمین سال در آذرماه سال گذشته برگزار کردیم. 

رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران همچنین تاکید کرد: نظریه‌پردازی و مفهوم‌سازی چندان مورد توجه علوم اجتماعی ما نبوده و ما سعی داریم با برگزاری چنین همایش‌هایی پتانسیل موجود در حوزه نظریه‌سازی و مفهوم‌سازی را فعال کنیم. در این همایش‌ها نیز در هر دوره سعی می‌شود بنا بر مسائل روز جامعه یک محور اصلی برای مقالات و پنل‌ها مشخص کنیم و در این دوره از همایش «کنکاش‌های مفهومی و نظری درباره جامعه ایران» با توجه به وضعیت بحرانی که به لحاظ پیامدهای مشکلات برجام با آن روبه‌رو هستیم موضوع همبستگی اجتماعی و تضادهای اجتماعی را در دستور کار همایش قرار داده‌ایم. ۱۴۰ چکیده نیز در این موضوعات به دست رسیده که اکثریت آن‌ها در کتابچه همایش منتشر شده‌اند. بسیاری از مقالات به موضوع نقش دین در ایجاد همبستگی اجتماعی و کاهش تضادها پرداخته‌‌اند و به همین دلیل هم ما سه نشست از همایش را به موضوع دین اختصاص داده‌ایم. 

سراج‌زاده افزود: موضوع خانواده از دیگر مباحثی بود که در بحث مقولات همبستگی اجتماعی مورد توجه استادان حوزه علوم‌اجتماعی قرار گرفته است. نهایتا در این همایش طی دو روز ۹۰ سخنران در ۱۸ نشست به بیان مباحث خود می‌پردازند و امیدواریم این مفهوم‌سازی‌ها فرصت گفت‌وگوی هم ایجاد کند. درواقع ما از مشروطه جهد عظیمی برای رسیدن به توسعه داشته‌ایم که در این مسیر مقاومت‌هایی هم ایجاد شده و نیروهای جامعه را در تعارض و چالش نسبت به یکدیگر قرار داده است. همه این‌ها یعنی بحث همبستگی و تضاد دو مفهوم بنیادین در جامعه‌شناسی ایران هستند که باید مورد توجه قرار داشته باشند. مخصوصا آنکه در شرایط سخت اقتصادی و اجتماعی امروز این تضادها بسیار فعال شده‌اند و می‌توانند همبستگی اجتماعی را تهدید کنند.

او متذکر شد: حرف این است که این تضادها باید به صورت درستی هدایت شوند که مبنای انشقاق و فرقه‌گرایی قرار نگیرند. برای این مسئله هم باید بررسی کنیم که اساسا همبستگی‌های اجتماعی چگونه شکل می‌گیرند و پایدار می‌مانند که خودش ابزاری برای انشقاق نشود. باید تکثر و تنوع جامعه جدید ایران را بپذیریم و راهی بیابیم تا این دگرگونی محرک پویایی جامعه شود نه آنکه مثل آنچه امروز در بحث حجاب می‌بینم به تضادها دامن بزند. 

محمدجواد زاهدی (دبیر علمی همایش «کنکاش‌های مفهومی و نظری درباره جامعه ایران») نیز در سخنانی گفت: امیدواریم برگزاری این همایش باعث شود تا وجوه ویژه‌ای به موضوع همبستگی اجتماعی صورت گیرد. همبستگی اجتماعی همیشه از حوزه‌های پرچالش جامعه بوده و هست. برخی معتقدند همبستگی در جامعه ما بسیار ضعیف است و نگرانی‌هایی در این زمینه مطرح است. واقعیت این است که از لحاظ تضادهای اجتماعی جامعه ما به وضعیت ویژه‌ای روبروست و ما نیاز داریم تا درباره این مسئله گفت‌وگو کنیم. این همایش هم فضای تبادل نظر و گفت‌گوست. قطعنامه یا تجویز کلی نخواهیم داشت اما فضایی ایجاد می‌کنیم تا مباحث حوزه همبستگی از زوایای مختلف بیان شود و حتی انگیزه‌ای باشد برای شنیدن نظرات مختلف و مخالف در این باب.