سه‌شنبه ۳۰ مهر ۱۳۸۷ - ۱۳:۵۶
خواجوي كرماني سرچشمه شناخت شاعران بزرگ است

مي‌گويند خواجوي كرماني شاعري درجه دوم است اما اين شاعر در شناختن شعر و انديشه سعدي و حافظ مهم‌ترين سرچشمه به شمار مي‌آيد و براي شناخت 100 سال فاصله بين اين دو شاعر بزرگ كمك بسياري مي‌كند._

به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، دكتر محمود عابدي، مصحح كتاب «روضه‌الانوار» در نشست رونمايي اين كتاب گفت: خواجوي كرماني شخصيتي استثنايي و جالب است. خاندان او كابلي بودند و مي‌توان استنباط كرد كه از مهاجران شرق ايران به‌شمار مي‌رفتند و خانواده وي را مانند خانواده شعراي ديگر نمي‌شناسيم.

وي كه در مركز پژوهشي ميراث مكتوب سخن مي‌گفت با اشاره به ديوان خواجوي كرماني افزود: از رهگذر بعضي از اشاراتي كه در اشعار خواجوي كرماني مشاهده مي‌شود مي‌توان دريافت كه به نقاشي ورود داشته و موسيقي را خيلي خوب مي‌شناخته است.

استاد ادبيات فارسي دانشگاه تربيت معلم تصريح كرد: خواجوي كرماني نتوانست شخصيت و خانداني پيدا كند كه در پناه آن‌ها به شعر و هنر خود بپردازد و از اين نظر مي‌توان گفت يك شاعر شكست خورده است.

وي افزود: خواجو به شهرهاي مختلفي سفر كرد و هم به شيراز، يزد و كرمان رفت؛ ولي نتوانست تصميم بگيرد كه به كدام طرف برود و در آنجا سكنا گزيند.

مصحح «کشف‌المحجوب» خاطرنشان كرد: خواجو عارف نيست ،اگر عارف بود اين قدر به اين شهر و آن شهر نمي‌رفت، عارفان يكجانشينند. اين مسأله در آثار شاعران ديگر نيامده كه هم به تبريز، بغداد، همدان و... بروند.

وي افزود: عرفان خواجو بسيار متفاوت است؛ زيرا زبانش تصوف و عرفان است ولي فكر شاعر عرفاني نيست و به مبنايي ديگر اتكا دارد و متزلزل به‌شمار مي‌آيد. اين شاعر اگر چه اهل زهد و شريعت بود؛ ولي با موسيقي هم الفت داشت.

اين نسخه‌شناس يادآور شد: خواجوي كرماني از نظر تنوع بحر عروضي و وزن بعد از مولوي و ديوان شمس قرار دارد. در اشعار اين شاعر اوزان شادي وجود دارد كه نشان از توجه او به اشراف و دربار را مي‌رساند.

مولف كتاب «جست‌وجويي در نهج‌البلاغه» به زبان خواجو اشاره كرد و گفت: زبان خواجو به مردم نزديك است و اين مسأله نشان مي‌دهد كه با توده مردم الفت داشته و با آن‌ها مي‌زيسته است.

وي افزود: عرصه زبان خواجو باز است و مشخص مي‌كند كه بعضي از اشعارش براي بزم و شادي سروده است و تقريبا همه غزل‌ها يكي است و نشان مي‌دهد كه با آواز و سرايش تناسب دارد و از نظر محتوايي شاد هستند.

مولف «درويش گنج‌بخش» يادآور شد: خواجوي كرماني نخستين كسي است كه با انديشه‌هاي ابن‌عربي آشنايي دارد و به طور غير مستقيم عراقي را مي‌شناسد.

وي افزود: به نظر مي‌رسد آثار ابن‌عربي در آن روزگار و در شهرهاي كرمان و فارس مورد استفاده بوده است. در اينجا مي‌توان پاسخ اين پرسش را به دست آورد كه حافظ با انديشه‌هاي ابن‌عربي آشنا و با آن ارتباط داشته است.

اين مصحح يادآور شد: خواجو تسلط بسياري به كلمه و لغت داشت و هيچ كلمه‌اي نيست كه در زبان خواجو وارد شود و معناي دومي برايش نسازد و همين توجه بسيار به كلمه در شعر به معني آن لطمه زده است.

استاد ادبيات فارسي دانشگاه تربيت معلم خاطرنشان كرد: خاصه ديگر خواجو نكته‌هاي زيبا و دل‌انگيز از حافظ است، هيچ كلمه‌اي نيست كه به زبان حافظ وارد نشده باشد كه ما آن را در اشعار خواجوي كرماني نبينيم. 

«روضه‌الانوار» منظومه‌اي كهن است كه ريشه‌هاي تاريخي، عرفاني، اخلاقي و اجتماعي، در بحر سريع، بر وزن مخزن‌الاسرار نظامي در آن مشاهده مي‌شود. اين كتاب در بيست مقاله تنظيم شده كه هر يك از آن‌ها موضوع خاصي را دربردارد و با حكايتي تبيين و تأييد مي‌شود.

خواجوي كرماني اين منظومه را در برابر مخزن‌الاسرار ساخته و اين اثر در جمع نظيره‌هاي متعدد مخزن‌الاسرار منظومه‌اي دلنشين و داراي ارزش‌هاي استثنايي است. زبان آراسته‌اش، گذشته از آن كه خود مشحون از تازگي‌هاست، بعضي از تعابير نوشده نظامي را هم با خود دارد و در بسياري از موارد، راه فهم زبان حافظ را هموار مي‌كند.
در تصحيح اين اثر از پنج نسخه خطي استفاده شده و تعليقات و توضيحات ارزشمند مصحح، سودمندي اين اثر را دوچندان كرده است.

دکتر محمود عابدي تأليفاتي نظير تصحيح و تعليق «کشف‌المحجوب» (تنها اثر ادبي برنده جايزه کتاب سال 84)، «جست‌وجويي در نهج‌البلاغه»، «فرمان مالک اشتر» و «نهج‌البلاغه از کيست؟» را در کارنامه خود دارد و از ديگر کتاب‌هاي وي مي‌توان به آثاري چون «يک حرف صوفيانه»، «درويش گنج‌بخش»، و «تکمله نفحات‌الانس» اشاره کرد.

شصت‌وهفتمين نشست تخصصي مرکز پژوهشي ميراث مکتوب با رونمايي كتاب روضه‌الانوار عصر روز گذشته بيست‌و‌نهم مهرماه با حضور نسخه‌شناسان، مصححان و پژوهشگران برگزار شد. 

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 1
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • ۱۷:۵۲ - ۱۳۹۰/۰۸/۲۶
    وآًقعا عالي بود ولي حيف كه كم هستن مطالبتون

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط