دوشنبه ۲۰ خرداد ۱۳۹۸ - ۱۶:۲۲
​نشست «غزل پیشرو ایران» در بوشهر برگزار شد

نشست «غزل پیشرو ایران؛ با درنگی بر شعر زنده‌یاد دکتر حسین جلال‌پور» از سری برنامه‌های سومین دوسالانه ملی جایزه ادبی بوشهر یکشنبه‌شب، ۱۹ خردادماه با حضور حسن صادقی‌پناه شاعر و منتقد در سالن اجتماعات تامین اجتماعی بوشهر برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)،‌ حسن صادقی‌پناه در آغاز این ویژه‌برنامه با طرح این سوال که «آیا شعر در قالب غزل مساوی با شعر کلاسیک است» گفت: من شخصا با این نظر مخالف هستم، همان‌گونه که مرحوم جلالپور نیز با این نظر مخالف بود.

خالق مجموعه‌شعر «و چای دغدغه عاشقانه خوبی است» در ادامه با بیان اینکه شعر کلاسیک از نگاه سیستم آکادمیک ایران عبارت است از: «شعری که در یکی از قالب‌های کهن سروده شود»، افزود: ما لفظ کلاسیک را از غرب گرفته‌ایم، از این‌رو متون بسیاری را مطالعه کردم تا مطمئن شوم که آیا فرم بیرونی جزء مشخصه‌های کلاسیسم است که چیزی در این باره یافت نشد. بنابراین می‌توان گفت قالب شعری نمی‌تواند ملاکی برای شعر کلاسیک باشد.

به گفته وی، شعر کلاسیک در غرب چهار مشخصه دارد که عبارتند از: تلفیق کردن احساس با اندیشه، تمرکزگرایی در شعر کلاسیک، کنایه و وابستگی شدید به تشبیه و استعاره.

صادقی‌پناه با تاکید بر اینکه با این اوصاف ما باید تلقی خود را از شعر کلاسیک تغییر دهیم و باید بپذیریم که غزل ظرفیتی مستعد برای پذیرش معانی جدید است، گفت: از این رو غزل قالبی نامیراست. قالبی برای شعر کلاسیک و نئوکلاسیک است. قالبی برای شعر مدرن است. قالبی برای شعر پست‌مدرن هست و خواهد بود. بنابراین قالب مناسبی برای جنبش‌های هنری است. چون غزل به‌دلیل موسیقی منحصربه‌فردی که دارد در ذهن مردم جامعه به‌خوبی رسوخ کرده و قالب موفق و محبوبی است.

این شاعر، مترجم و منتقد ادبی در بخش دیگری از سخنان خود نیز به تعریف آوانگاردیسم پرداخت و افزود: آوانگاردیسم یک مکتب ادبی نیست، بلکه رفتارهای هنجارشکن علیه نرم‌های دیگر است. از این رو، در ادبیات فارسی شاعران آوانگارد بزرگی داشتیم که از جمله‌ آنها می‌توان به سعدی و مولوی اشاره کرد. 

صادقی‌پناه با تاکید بر اینکه در ادبیات معاصر نیما و شاملو از جمله شاعران نوگرا و آوانگارد بودند، افزود: البته من معتقدم که سنگ بنای غزل نئوکلاسیک را فروغ در ادبیات معاصر ایران گذاشت؛ اما حرکت آونگاردی غزل از دهه هفتاد شکل گرفت که برخی از شاعران داعیه‌دار آن شدند.

این شاعر در پایان با تاکید بر اینکه مرحوم جلال‌پور یکی از آوانگاردهای غزل مدرن بود که امروز جای خالی‌اش به‌شدت احساس می‌شود، یادآور شد: شاخصه‌هایی که آوانگارد بودن غزلیات جلال‌پور را تائید می‌کنند، عبارتند از: تمایز در استفاده از آرایه تشخیص (شاخصه منخصربه‌فرد شعر حسین جلال‌پور بود)، ساختارشکنی‌ها در فرم بیرونی، ساختارشکنی‌های زبانی، بداعت در آشنایی‌زدایی‌ها (آمیخته به لحن و نحو بدیع) و سیالیت در فضا و زمان. 

یادآوری می‌شود، پخش دو نماهنگ از زندگی حسین جلال‌پور، شاعر، نویسنده، مصحح، منتقد و پژوهشگر گناوه‌ای که فروردین امسال در اثر صانحه رانندگی جان خود را از دست داد، اجرای موسیقی ایرانی با هنرنمایی بهرنگ حکیمی‌پور و عبدالواهب زنگویی، شعرخوانی تعدادی از شاعران هم‌استانی شامل فاطمه نوایی‌لقب، رضا معتمد، محبوبه بصری، الهام مردانی، صاحبه نادرپور، خلیل شیخیانی، عزت خلیفه‌زاده، عابد اسماعیلی، مهدی بیاتی‌نسب، سیما نوذری، غلامرضا ابراهیمی، علیرضا احمدی‌فرد، کمیل ایزدجو از دیگر بخش‌های این نشست تخصصی بود که در نخستین روز سومین دوسالانه ملی جایزه ادبی بوشهر برگزار شد.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها