به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) سی‌ودومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در حالی به پایان رسید که حوزه کتاب‌های علوم سیاسی و روابط بین‌الملل روزهایی کم‌هیجان و بدون شگفتی را پشت سر گذاشتند.
 
در این دوره از نمایشگاه کتاب، حضور ناشران تخصصی حوزه علوم‌سیاسی و روابط بین‌الملل چندان پررنگ نبود. در این میان پررنگ‌ترین ناشری که به طور ویژه به این دو مقوله می‌پردازد انتشارات وزارت امور خارجه بود که مراسم رونمایی برخی از آثار تازه خود را در نمایشگاه امسال برگزار کرد.
 
انتشارات وزارت امور خارجه در نمایشگاه امسال 45 عنوان کتاب چاپ نخست در حوزه مطالعات منطقه‌ای، تاریخی، روابط بین‌الملل، علوم سیاسی، امور کنسولی، دیپلماسی و مباحث حقوقی عرضه کرده بود و از این میان می‌توان به آثاری نظیر «امور کنسولی و دیپلماسی»، «راهبرد جاده ابریشم»، «دیپلماسی شهری»، «روابط سیاسی ایران و اسپانیا»، «در گذر ایام؛ خاطرات دکتر عبدالرحیم گواهی»، «جستارهای روابط خارجی ایران؛ ایران و جنگ جهانی»، «مجموعه مطالعات تاریخی ایران و جاده ابریشم»، «جستارهای روابط خارجی ایران» و «مجموعه مقالات کنفرانس تاریخ روابط خارجی ایران» اشاره کرد.
 
از میان این آثار این ناشر پرفروش‌ترین و پرتوجه‌ترین آثار مربوط به خاطرات فعالان عرصه دیپلماسی بوده است. از جمله این آثار می‌توان به کتاب «5 سال در کاخ شیشه‌ای» نوشته پطرس غالی دیپلمات مصری و ششمین دبیرکل سازمان ملل متحد و «گذری در تاریخ» خاطرات علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی و وزیر پیشین امور خارجه اشاره کرد.
 
گفتنی است که چاپ اول کتاب گذری در تاریخ طی نمایشگاه کتاب به پایان رسید و به گفته مسئولان نشر وزارت امور خارجه قرار است چاپ دوم آن با ویرایش و اضافات به زودی منتشر شود.

                       
                                 ^{رونمایی آثار انتشارات وزارت خارجه در نمایشگاه}
 
غیبت علوم سیاسی در میان پرفروش‌های نشر نی
اما نمود عدم اقبال مناسب به آثار حوزه علوم سیاسی را می‌توان در عدم حضور کتاب‌های تخصصی این رشته در میان پرفروش‌های ناشرانی که علاوه بر علوم سیاسی در حوزه‌های دیگر نیز کتاب منتشر می‌کنند به خوبی مشاهده کرد. از جمله این ناشران می‌توان به نشر نی اشاره کرد. به گفته مسئولان غرفه نشر نی در نمایشگاه کتاب، آثار پرفروش این نشر در حوزه علوم سیاسی عبارت بودند از: «فقه و سیاست در ایران معاصر» نوشته داود فیرحی، «قانون، آزادی و اخلاق» نوشته هربرت هارت با ترجمه محمد راسخ و «الزامات سیاست در عصر ملت‌دولت» نوشته احمد زیدآبادی. اما در نهایت در روز آخر نمایشگاه وقتی سراغ پرفروش‌ترین آثار نشر نی را گرفتیم، نام هیچ یک از کتاب‌های فوق را در میان ده کتاب پرفروش آنها نیافتیم. پرفروش‌ترین کتاب نشر نی در نمایشگاه کتاب امسال «تهران-56» نوشته آرش نصراصفهانی و محسن گودرزی بوده و در رتبه‌های بعدی آثاری نظیر «ایران، جامعه کوتاه مدت»، «روان‌درمانی اگزیستانسیال»، «روح پراگ»، «غرور و تعصب»، «بلندی‌های بادگیر»، «و نیچه گریه کرد»، «جامعه‌شناسی نخبه‌کشی»، «بهار زندگی در زمستان تهران»، «ایران بین دو انقلاب» و «جنگ‌ها و بدن‌ها» اشاره کرد.
 
از میان کتاب‌های نشر آگه نیز، کتاب «سوسیالیسم» که در دسته‌بندی اندیشه‌سیاسی می‌گنجد در میان کتاب‌های پرفروش قرار گرفت. در میان کتاب‌های پرفروش انتشارات «ترجمان علوم انسانی» نیز تنها آثار مرتبط با سیاست، آثاری نظیر «انقلاب تصور ناپذیر در ایران» نوشته چارلز کرزمن و ترجمه محمد ملاعباسی، «فوکو در ایران» نوشتۀ بهروز قمری تبریزی و ترجمۀ سارا زمانی بود که در رتبه‌های میانی آثار پرفروش ناشر قرار گرفتند.
 
بازار گرم کتاب‌های روز حوزه سیاست
در میان آثاری نظیر «شدن» اثر میشل اوباما، «آتش و خشم» نوشته مایکل ولف، «نگاهی به داعش از درون» نوشته یورگن تودنهوفر و دیگر آثاری که در حوزه کتاب‌های عامه‌پسند سیاسی قرار می‌گیرند از جمله آثاری هستند که همچنان توجه زیادی را به خود جلب می‌کنند. بیشترین توجه در نمایشگاه کتاب امسال به کتاب «شدن» بود. این کتاب در نشر «مهراندیش» پرفروش‌ترین کتاب ناشر بود.
 
میشل اوباما یکی از پرمخاطب‌ترین نویسندگان امسال نمایشگاه بود و در رتبه نهم پرجستجوترین نام‌ها در میان نویسندگان حاضر در نمایشگاه قرار گرفته بود. حدود 16 ناشر به صورت همزمان کتاب او را منتشر کرده بودند و البته اکثر آنها نیز از میزان فروش ترجمه‌شان از کتاب بانوی اول سابق آمریکا راضی بودند. این نمونه را می‌توان از جلوه‌های آشفتگی در بازار نشر و کانالیزه شدن توجه مخاطب به وسیله رسانه‌های فراگیر مجازی تلقی کرد.
 
دیگر آثار داغ حوزه کتاب‌های عامه‌پسند سیاسی نیز از توجه به نسبت مناسبی بهره برده بودند. تا آنجا که کتاب «آتش و خشم» که حدود یک سال از انتشار آن می‌گذرد همچنان از کتاب‌هایی است که در فهرست پرفروش‌ها قرار می‌گیرد. این اتفاق در انتشارات مهراندیش برای این کتاب رخ داده بود.
 
عناوین تازه اندک
به جز نشر وزارت امور خارجه که همانگونه که گفته شد با 45 عنوان کتاب تازه در نمایشگاه شرکت کرده بود، دیگر ناشران تخصصی حوزه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل آثار تازه چندانی به نمایشگاه نیاورده بودند. تنها کتاب نشر قومس که به خاطر نمایشگاه و در سال 1398 منتشر شده بود «فرهنگ علوم سیاسی و روابط بین‌الملل» نوشته وحید بزرگی و علیرضا طیب بود. در «نشر مخاطب» که از دیگر ناشران فعال در این حوزه است نیز کتابی که چاپ اولش در سال 98 منتشر شده باشد در نمایشگاه عرضه نشد. این اتفاق همچنین در انتشارات «ابرار معاصر» که به ویژه در حوزه روابط بین‌الملل از ناشران شناخته شده است نیز رخ داده بود.
 
البته تمامی این ناشران کتاب‌های تازه‌ای را برای انتشار در سال تازه آماده کرده‌اند ولی هیچ یک از اینها به نمایشگاه نرسیدند. شاید دلیل آن بحران‌های بی‌سابقه در حوزه نشر و به ویژه قیمت سرسام‌آور کاغذ باشد و شاید هم دلیلش این باشد که فصل نمایشگاه دیگر در نگاه ناشران اهمیت پیشین خود را ندارد. به ویژه در حوزه‌های تخصصی و هنگامی که می‌بینیم کتاب‌های تخصصی‌ای که در حوزه سیاست و روابط بین‌الملل منتشر می‌شوند در فهرست پرفروش‌ها قرار نمی‌گیرند، انگیزه برای رساندن کتاب به نمایشگاه اندک می‌شود.