حضرت محمد مصطفی (ص) در «حديث الراية»، درباره جایگاه والای امام علی (ع)، فرمود: «اگر تمام باغ‌ها قلم گردد، همه دریاها مرکب، همه جن‌ها حسابگر و انسان‌ها نویسنده شوند تا همه فضایل و مناقب علی را بشمارند، نمی‌توانند.»
درباره زندگانی، شخصیت، فضایل و مناقبِ امیرالمومنین علی (ع)، در طول تاریخ کتاب‌های بسیاری نوشته شده که هریک از جهاتی به معرفی سیمای وجودی و سیره آن حضرت پرداخته‌اند. همزمان با سالروز میلاد با سعادت نخستین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت، در این نوشتار، دو عنوان از تازه‌های نشر با موضوع امام علی (ع)، معرفی می‌شوند.
زندگانی امام علی (ع) از ولادت تا شهادت
کتاب «زندگانی امام علی (ع) از ولادت تا شهادت» تالیف علامه سید محمدکاظم قزوینی است که در سال جاری با ترجمه محمدحسین احمدیار در 464 صفحه با شمارگان دو هزار نسخه به بهای 50 هزار تومان از سوی انتشارات یاس بهشت، راهی بازار نشر شده است.
این کتاب به بیانی ساده و روان، در قالب 20 فصل، ضمن بیان فضایل و مناقب زندگی حضرت علی (ع)، مهم‌ترین وقایع زندگی آن حضرت را از هنگام تولد در کعبه تا شهادت در محراب مسجد کوفه، روایت می‌کند. شکافته شدن دیوار کعبه برای ولادت امام علی (ع)، علی (ع) اولین کسی که به پیامبر ایمان آورد، حضرت علی (ع) در لیلة‌المبیت، پیوند دو نور، امام علی (ع) و قرآن، علم امام علی (ع)، غصب خلافت و خانه‌نشینی امام علی (ع)، نوشتار و گفتار حضرت علی (ع) و شهادت امام علی (ع)، برخی از سرفصل‌های این کتاب است.
علامه سید محمدکاظم قزوینی در مقدمه کتابش نوشته است: «من به کتاب‌های مختلف فرهنگ و دایرة‌المعارف‌ها مراجعه کردم، ولی در هیچ یک از آنها ندیده‌ام که تعریف مناسبی از شخصیت امیرالمومنین علی بن ابیطالب (ع) داشته باشند. این را به دلیل محبت به امام علی (ع) یا به خاطر غُلو و اغراق درباره ایشان و دستیابی به منافع دنیوی نمی‌گویم، بلکه سخنم از روی پژوهش، واقعیت و حقیقت است. من به حقایق می‌نگرم و اعتقاد شخصی خودم را بیان می‌کنم. درستی این گفتار نیز در این کتاب روشن است و دور از دیدگاه شخصی، خواننده با خواندن این کتاب، حقیقت برایش روشن می‌شود. کلمات بزرگ برای عظمت شخص کافی نیست، به‌ویژه اینکه سخنان و کلمات در بسیاری موارد درباره کسانی که استحقاق داشته یا نداشته‌اند، استفاده شده است.
می‌دانیم که عظمت یک شخص از جهت کمی یا زیادی، شدت، ضعف و سایر اوصاف پسندیده‌ای که فرد با آنها مدح و ستایش می‌شود، متفاوت است. زندگی اولیای الهی برای من بسیار جالب است، اولیای الهی مظهر کامل بندگی، تسلیم و خضوع در برابر اوامر و اراده خداوند هستند. با این‌حال، چگونه آنگونه که باید، می‌توانم امام علی (ع) را توصیف و در این مقام، حق ایشان را ادا کنم. در این بین، هرچه تلاش کردم بهترین تعابیر و جملات را در وصف امام علی (ع) بنویسم، بیشتر از نوشتن عاجز شدم و بهتر دیدم که به سادگی او، درباره زندگی امام علی (ع) بنویسم و درک و اهمیت موضوع را به خواننده بسپارم و در این‌باره خواننده را به فطرت خویش واگذار کنم.»
درباره عفو و بخشش امام در صفحه 198 کتاب می‌خوانیم: «ابن ابی‌الحدید در شرح «نهج‌البلاغه» می‌گوید: امام علی (ع) در حلم و بردباری و بخشش، بردبارترین مردم درباره گناهکار و بخشنده‌ترین مردم درباره خطاکار بود. صحت این مطلب، در روز جنگ جمل معلوم شد که بر مروان‌بن حکم پیروز شد و با اینکه مروان دشمن‌ترین و کینه‌جوترین مردم نسبت به علی (ع) بود، اما امام (ع) او را بخشید.»
این کتاب به بیانی ساده و روان، در قالب 20 فصل، ضمن بیان فضایل و مناقب زندگی حضرت علی (ع)، مهم‌ترین وقایع زندگی آن حضرت را از هنگام تولد در کعبه تا شهادت در محراب مسجد کوفه، روایت می‌کند. شکافته شدن دیوار کعبه برای ولادت امام علی (ع)، علی (ع) اولین کسی که به پیامبر ایمان آورد، حضرت علی (ع) در لیلة‌المبیت، پیوند دو نور، امام علی (ع) و قرآن، علم امام علی (ع)، غصب خلافت و خانه‌نشینی امام علی (ع)، نوشتار و گفتار حضرت علی (ع) و شهادت امام علی (ع)، برخی از سرفصل‌های این کتاب است.
علامه سید محمدکاظم قزوینی در مقدمه کتابش نوشته است: «من به کتاب‌های مختلف فرهنگ و دایرة‌المعارف‌ها مراجعه کردم، ولی در هیچ یک از آنها ندیده‌ام که تعریف مناسبی از شخصیت امیرالمومنین علی بن ابیطالب (ع) داشته باشند. این را به دلیل محبت به امام علی (ع) یا به خاطر غُلو و اغراق درباره ایشان و دستیابی به منافع دنیوی نمی‌گویم، بلکه سخنم از روی پژوهش، واقعیت و حقیقت است. من به حقایق می‌نگرم و اعتقاد شخصی خودم را بیان می‌کنم. درستی این گفتار نیز در این کتاب روشن است و دور از دیدگاه شخصی، خواننده با خواندن این کتاب، حقیقت برایش روشن می‌شود. کلمات بزرگ برای عظمت شخص کافی نیست، به‌ویژه اینکه سخنان و کلمات در بسیاری موارد درباره کسانی که استحقاق داشته یا نداشته‌اند، استفاده شده است.
می‌دانیم که عظمت یک شخص از جهت کمی یا زیادی، شدت، ضعف و سایر اوصاف پسندیده‌ای که فرد با آنها مدح و ستایش می‌شود، متفاوت است. زندگی اولیای الهی برای من بسیار جالب است، اولیای الهی مظهر کامل بندگی، تسلیم و خضوع در برابر اوامر و اراده خداوند هستند. با این‌حال، چگونه آنگونه که باید، می‌توانم امام علی (ع) را توصیف و در این مقام، حق ایشان را ادا کنم. در این بین، هرچه تلاش کردم بهترین تعابیر و جملات را در وصف امام علی (ع) بنویسم، بیشتر از نوشتن عاجز شدم و بهتر دیدم که به سادگی او، درباره زندگی امام علی (ع) بنویسم و درک و اهمیت موضوع را به خواننده بسپارم و در این‌باره خواننده را به فطرت خویش واگذار کنم.»
درباره عفو و بخشش امام در صفحه 198 کتاب می‌خوانیم: «ابن ابی‌الحدید در شرح «نهج‌البلاغه» می‌گوید: امام علی (ع) در حلم و بردباری و بخشش، بردبارترین مردم درباره گناهکار و بخشنده‌ترین مردم درباره خطاکار بود. صحت این مطلب، در روز جنگ جمل معلوم شد که بر مروان‌بن حکم پیروز شد و با اینکه مروان دشمن‌ترین و کینه‌جوترین مردم نسبت به علی (ع) بود، اما امام (ع) او را بخشید.»
سیره حضرت امیرالمومنین امام علی (ع)
.jpg)
کتاب «سیره حضرت امیرالمومنین امام علی (ع)» با ترجمه محمود لطیفی در 528 صفحه با شمارگان یک‌هزار نسخه به بهای 30 هزار تومان در سال جاری از سوی پژوهشکده باقرالعلوم (ع) راهی بازار نشر شده است.
کتاب حاضر در پنج فصل به ذکر «نام‌ها و ویژگی‌های فردی آن حضرت»، «اصول عقاید»، «عبادات، قرآن و ذکر در سیره امیرالمومنین (ع)»، «اخلاق و آداب» و «احکام» می‌پردازد.
براساس آنچه در مقدمه کتاب می‌خوانیم، در این اثر سعی شده احادیثی برگزیده شود که حکایت‌گر استمرار و تکرار عمل است. همچنین درباره کتب حدیث عامه، با توجه به اینکه متاسفانه اکثر آنها از احادیث اهل‌‌بیت (ع) خالی هستند؛ لذا به‌جز کتاب‌های کنزالعمال و تاریخ ابن عساکر، جلدهای مربوط به ائمه (ع) و نیز تک‌نگاری‌هایی چون تذکرة‌الخواص، فصول‌المهمه، مناقب خوارزمی و ... که به‌صورت کامل مطالعه شده،کتاب‌های حلیة‌الاولیاء، معجم کبیر طبرانی، جامع الاصول، طبقات ابن سعد، صحاح، سنن و ... نیز به‌صورت موردی دیده شده است؛ البته در برخی موارد نیز برای ارجاع حدیث به منبع اصلی به بعضی از کتب عامه مراجعه و به آنها ارجاع داده شده است.
در صفحه 62 کتاب آمده، ابن شهرآشوب از تفسیر جابربن یزید نقل کرده است: «امام عسکری (ع) فرمود: خداوند با این آیه (سوره یونس: 35)، ولایت حضرت امیرالمومنین (ع) را ثابت نموده است، زیرا او از همه، به پیامبر نزدیکتر بود. او برادر پیامبر در دنیا و آخرت بود. ارث پیامبر و سلاح و وسایل شخصی و مرکب شبهای او و همه ماترک او در اختیار علی (ع) بود و نیز وارث کتابی بود که در آیه گفته شده است: «سپس کتاب را به کسانی از بندگانمان که برگزیده‌ایم به ارث دادیم...» و آن کتاب، تمامی قرآن بود که بر پیامبر (ص) نازل شده بود. او پس از پیامبر، همه را آموزش می‌داد و همه از او می‌پرسیدند، ولی خودش در هیچ موضوع دینی از کسی نیاموخت و نپرسید. (مناقب2: 168)»
نظر شما