سرزمين ایران از اندك شمار كشورهايی است كه به‌خاطر چشم اندازهای طبيعی و ديدنی آن، هميشه مورد توجه گردشگران و جهانگردان بوده است. در كنار طبيعت زيبا و چهار فصل ايران، آن‌چه به كشور ما جاذبه‌های گردشگری كم‌مانندی بخشيده است تاريخ كهن و بناهای پرشماری است كه از گذشته‌های دور اين سرزمين به يادگار مانده است. همه اينها زمينه‌ساز رونق صنعتی به نام گردشگری است.
گردشگر، سياح و توريستي است كه برای تفريح و شناخت فرهنگ‌ها و طبيعت‌های گوناگون قدم در راه می‌گذارد. اما او نياز به راهنمايی دارد كه در كمترين زمان ممكن، اطلاعاتی درباره مناطق ديدنی و بناهای تاريخی را در اختيارش بگذارد. يك كتاب راهنماي گردشگري خوب، نياز چنين گردشگری را پاسخ می‌دهد.
صنعت گردشگری در سطح جهان، با رد و بدل كردن بيش از 800 ميليون گردشگر بين كشورهای مختلف و گردش مالی حدود 900 ميليارد دلاری خود، در بين چند صنعت عمده جهان و اولين صنعت در بخش خدمات قرار دارد. از طرفی، آثار فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی گردشگری از چنان اهميتی برخوردار است كه بيشتر كشورهای جهان، رونق آن را در دستور كار دولت‌ها و بخش خصوصی خود قرار داده‌اند.
تنها كافی است اشاره كنیم كه جايگاه صنعت گردشگري در اشتغال‌زايی، ارز آوری، محروميت‌زدايی و توزيع عادلانه ثروت ملی در ميان اقشار مختلف جامعه، تقويت روحيه خودباوری در بين جوانان، تقويت تعاملات فرهنگی و سياسی با ساير كشورها و تاثير انكارناپذير در بالا بردن رفاه عمومی مردم، می‌تواند ضامن امنيت كشور باشد. همه اينها، و موارد بسيار ديگر، دليل روشنی است بر تاثيری كه صنعت گردشگری بر زندگی و مناسبات اجتماعی و اقتصادی مردم دارد.
«چشم‌اندازی پیرامون گردشگری» عنوانی برای فصل نخست کتاب است. در این فصل از شناخت مقصد، سفر در جهان باستان، سفر و تجارت قرون وسطایی، ریشه‌های سفر و گردشگری مدرن، سخن به میان می‌آید و با اشاره به انقلاب صنعتی قرن بیستم، چشم‌اندازهای آینده گردشگری مورد بررسی قرار می‌گیرد. پیداست که در قرن بیست و یکم، صنعت توریسم توسعه بیشتری خواهد یافت. حتی نوعی از توریسم مجازی و تجربه‌های سفر الکترونیکی، جایگزین سفرهای فیزیکی خواهد شد. مایر اشکلی در پایان فصل نخست کتاب، مزایا و مشخصه‌های چنین سفری را برمی‌شمارد و تصویری از آینده صنعت گردشگری ترسیم می‌کند.
«خاورمیانه و آفریقای شمالی، امپراتوری‌های باستانی» نام فصل دوم کتاب است. در این فصل از جهان باستانی و قدرت‌هایی همانند مصر، ایران، یونان سخن گفته می‌شود که تاریخچه سفرهای باستانی، بازبسته به شناخت آن‌هاست. اشکلی از پنج مرحله تاریخچه سفر در روزگار باستان نام می‌بَرد و آنها را چنین می‌شناساند: ایران باستان، یونانیان، رومیان، اعراب، عثمانی‌ها. سپس به ویژگی‌های جغرافیایی منطقه خاورمیانه توجه می‌کند و برآوردی از وضعیت و چگونگی گردشگری در آن دوران باستانی عرضه می کند. امروزه کشورهایی که در این منطقه زندگی می‌کنند، می‌توانند زمینه‌هایی مناسب و درآمدزایی برای جلب گردشگران فراهم کنند.
«آفریقا، بردگی و سیاحت‌های اکتشاف و شکار» سومین فصل کتاب را شکل می‌دهد. تنوع جغرافیایی مهمترین عامل موثر بر شکل گیری گردشگری معاصر در قاره وسیع آفریقا است. در این فصل، قاره آفریقا از دید توپوگرافی، محیط زیست و تاریخ فرهنگی به پنج منطقه مهم تقسیم می‌شود. سپس از وضعیت گردشگری در این قاره و تاثیری که حضور کشورهای استعمارگر اروپایی بر صنعت گردشگری آفریقا داشته‌اند، سخن به میان می‌آید. در ادامه تاریخ اولیه اروپا و آفریقا بررسی می‌شود. غرب و شرق آفریقا از دید سیاحت‌های اکتشافی و شکار مورد توجه قرار می‌گیرد و به ویژه بر این نکته پافشاری می‌شود که صنعت توریسم در آفریقای جنوبی تا حدود بسیاری بر اساس حیات وحش و تاریخ استعماری توسعه یافته است.
«آسیا، فرهنگ و استعمار» عنوان فصل چهارم کتاب را مشخص می‌سازد. نویسنده تاکید می‌کند که آسیا با وجود مساحت گسترده و تناقضات بسیار در زمینه فرهنگ و مناظر گوناگون، نقش بسیار اندکی در توریسم جهانی دارد. آنگاه وضعیت گردشگری را در هندوستان، هیمالیا، چین، ژاپن و جنوب شرق آسیا بررسی می کند و بر مسیر جاده ابریشم تاکید خاص می‌ورزد.
«اروپا، تغییرات و تداوم» بحثی است که در فصل پنجم کتاب پیش کشیده می‌شود. بحث تاریخی و گستره جغرافیایی اروپا، در آغاز این فصل یادآوری می‌شود و راه‌های تجاری و بازرگانی در جهان قدیم، و در قلمرو اروپا، توضیح داده می شود. به ویژه از مسیرهای دینی(زیارتی) اروپا یاد شده است. طبیعت سرد اروپا، بحثی را به نام «تفرجگاه‌های اسکی» ضروری ساخته است. آنگاه از عصر خطوط آهن، عصر خطوط هواپیمایی و عصر خطوط هواپیمایی کم هزینه گفتگو می‌شود و در پایان فصل نیز نظری اجمالی به اروپای معاصر و توسعه توریسم شده است.
«آمریکای شمالی، توسعه و انقلاب» موضوع فصل ششم کتاب است. نویسنده ابتدا به گستره جغرافیایی آمریکای شمالی پرداخته است. سپس به مساله اکتشافات و استعمار توجه داده است و به تاریخ ورود انسان به این قاره و شکل گیری جوامع کشاورزی اشاره کرده است. سخن بعدی درباره شکل‌گیری آمریکای امروزی و فرآیندی است که سبب توسعه آن شده است. هم چنین نکته‌هایی درباره توریسم امروزی در آمریکای شمالی یادآور شده است.
به همین گونه در فصل هفتم از «آمریکای جنوبی و جزایر کاراییب، از آزتک تا قاره قطب جنوب» و دوران شکل‌گیری و سیطره ی استعمار و پس از استعمار آگاهی هایی به دست داده شده است. افزون بر این که قاره قطب جنوب و جزایر کاراییب جداگانه بررسی شده‌اند. فصل هشتم (پایانی) نیز درباره «استرالیا و اقیانوسیه، از مناطق خالی از سکنه تا سواحل پُر ازدحام اقیانوس آرام» است. در این گستره، تنها نیم درصد از جمعیت جهان زندگی می‌کنند.
کتاب «اطلس توسعه سفر و گردشگری» را نشر کینون تبریز با شمارگان هزار نسخه و به بهای 150 هزار ریال چاپ کرده است.
نظر شما