به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): بسیاری از مخاطبان داستان و رمان ایرانی همواره آثار برگزیده جوایز مختلف ادبی را دنبال می‌کنند و در پی آنند تا بدانند این کتاب‌های برگزیده چه ویژگی‌هایی داشته‌اند که توانسته‌اند نظر اهل فن را به  خود جلب کنند.

سال گذشته فصل رونق جوایز ادبی بود و شاهد تولد چند جایزه بودیم که اولین دوره خود را برگزار می‌کردند. مجموعه شش جایزه ادبی معتبر اعم از جایزه داستان شیراز، هفت اقلیم، جلال آل احمد، احمد محمود، مهرگان ادب و شهید غنی‌پور در سال 1396 برگزار شد که آثار برگزیده آن‌ها در زیر به اختصار معرفی شده‌اند. برکسی پوشیده نیست که نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به‌عنوان یکی از بزرگترین رویدادهای فرهنگی کشور، میعادگاهی برای پیوند کتاب با دوستداران آن است. این آثار پیشنهاد خوبی برای خرید در نمایشگاه کتاب تهران‌اند و به علاقه‌مندان و دنبال‌کنندگان جریان روز ادبیات معاصرخواندن‌شان توصیه می‌شود.

در این گزارش آثار برگزیده ادبیات داستانی در دو بخش رمان و مجموعه داستان در گروه ادب و هنر، به علاقه‌مندان معرفی و پیشنهاد شده است.




                                    

نویسنده‌ای با یک اثر اما پرجایزه
مجموعه داستان «خانه کوچک ما» نوشته داریوش احمدی در اکثر جوایز ادبی امسال اعم از هفت اقلیم، جلال آل احمد،‌ احمد محمود و مهرگان ادب در فهرست نامزدهای نهایی قرار داشت و توانست در جایزه داستان شیراز اثر برگزیده شود. «خانه کوچک ما» اولین اثر این نویسنده جنوبی و مشتمل بر 12 داستان کوتاه است. این نویسنده به گفته خود تحت تاثیر داستان‌های  غلامحسین ساعدی و بهرام حیدری این مجموعه را نگاشته است. این کتاب از لحاظ قصه، فرم و فضاسازی اثری قابل تامل است و خواندنش به کسانی که به فضاهای ناب و بکر داستانی علاقه‌مندند توصیه می‌شود. این کتاب را نشر نیماژ منتشر کرده است.



                                       


جوایزی برای نویسنده درگذشته
رمان «کوچه ابرهای گمشده» نوشته زنده‌یاد کورش اسدی نامزد جوایزی چون هفت اقلیم  شد و توانست در جایزه داستان شیراز به عنوان رمان برگزیده معرفی شود.  «کوچه ابرهای گمشده» رمانی است که مخاطب خاص خود را می‌طلبد؛ همان مخاطبی که به زبان شاعرانه و پر از اوج و فرود اسدی آشنا است . این رمان تلخ با توصیفات و زبان فاخری که دارد هر رمان‌خوان حرفه‌ای را مسحور خود می‌کند. فضای رمان‌ «کوچه ابرهای گمشده» اگرچه فضایی سیال است اما درنهایت داستان در یک دوره تاریخی خاص، اتفاق می‌افتد که از مهم‌ترین مقاطع تاریخ معاصر ما است. درواقع ما با نوعی گسست در فرهنگ، سیاست و در میان نسل‌ها مواجهیم و به‌تبع این رخداد همه‌چیز انگار دارد زیرورو می‌شود و تاریخ یا دورانِ دیگری فرامی‌رسد. این رمان  همچنین در جایزه مهرگان ادب در سال جاری توانست شایسته تقدیر شود.


                               
                

زنی که با نوشته‌هایش معروف شد
رمان «ناتمامی» نوشته زهرا عبدی پیشنهادی است که طیف وسیع‌تری از مخاطب را شامل می‌شود. «ناتمامی» برنده جایزه ادبی هفت اقلیم و نامزد نهایی جوایز داستان شیراز و احمد محمود بوده است. زهرا عبدی زبان گرمی برای روایت دارد.  زبان «ناتمامی» در عین فاخر بودن زبانی خوش‌خوان و روان است. فضای این رمان به اثر قبلی این نویسنده «روز حلزون» بی شباهت نیست و کسانی که «روز حلزون » را دوست داشته‌اند می‌توانند با خیال راحت این رمان را در بسته خرید خود از نمایشگاه کتاب قرار دهند.  «روز حلزون» به زبان ایتالیایی  هم ترجمه و منتشر شده است. ناشر این رمان نشر چشمه است.

                                     

یک اثر برگزیده تاریخی-سیاسی
رمان «تپه خرگوش» نوشته علی‌اکبر حیدری رمانی خوشخوان است که برنده جایزه بخش نگاه مخاطبان جایزه ادبی هفت اقلیم شده است. از عنوان این جایزه می‌توان پی برد که این رمان انتخاب خوبی برای هر کتابخوانی است که به خواندن آثار تالیفی ایرانی علاقه‌مند است. «تپه خرگوش» در زمره رمان‌های مربوط به تاریخ سیاسی معاصر است. این رمان‌ در یک خانواده‌ چهارنفره می‌گذرد که اتفاقات روز و جریانات سیاسی زمان به دلیل درگیر بودن اعضای خانواده با آنها تاثیری مستقیم بر زندگی و سرنوشت آنها می‌گذارد.  این رمان که به نوعی سه فراز از زندگی یک خانواده را به تصویر می‌کشد، از سال ۵۷ شروع و در سال‌های پایانی دهه 80 به اتمام می‌رسد. هر فراز توسط یکی از اعضای خانواده روایت می‌شود.  «تپه خرگوش» نامزد نهایی جایزه جلال آل‌احمد و احمد محمود نیز بوده است. این کتاب در بخش بهترین رمان جایزه ادبی هفت اقلیم نیز شایسته تقدیر شد. این کتاب را انتشارات روزنه منتشر کرده است.


                                   


 تجربه‌های رویاگونه‌ یک نویسنده 
مجموعه داستان «باران بمبئی» نوشته پیام یزدانجو؛ نویسنده، محقق و مترجم است. یزدانجو زبان سختی دارد اما مضامینی که در باران بمبئی دست‌مایه قصه‌گویی قرار داده، بسیار قابل تامل و تحسین برانگیز است. پرداخت فضاهایی کمتر آشنا و روابط انسانی کمتر پرداخت شده در داستان کوتاه ایرانی، بازنمودن مفهومی عجیب از مرگ که آن‌قدر به زندگی شبیه است و مهم‌تر از همه ترکیب مفاهیم پیچیده هندویی این کتاب را به مجموعه‌ای خاص و خواندنی تبدیل می‌کند. تجربه‌های رویاگونه‌ یزدانجو در باران بمبئی اتفاقی نو در داستان ایرانی محسوب می‌شود. نویسنده تجربه‌هایش در بمبئی، بنارس و گوآ را در قالب رمانی بلند و تکه روایت‌های کوتاه به خواننده ارائه داده است؛ طوری که با خواندن هر داستان‌کوتاه، تکه‌ای از پازل رمان نویسنده سر جایش قرار می‌گیرد. این مجموعه داستان متفاوت و خاص در بخش بهترین مجموعه داستان جایزه ادبی هفت اقلیم برگزیده شد.

                                     


برگزیده جایزه احمد محمود و حواشی آن
مجموعه داستان «همین امشب برگردیم» مجموعه داستان برگزیده جایزه احمد محمود است. پیمان اسماعیلی نویسنده نام‌آشنایی برای کتابخوانان حرفه‌ای است و کمتر کسی است که برگزیده جوایز ادبی را دنبال کند و نام پیمان اسماعیلی و «برف و سمفونی ابری» برایش ناآشنا باشد. «همین امشب برگردیم» را می‌توان به جرات بهترین اثر این نویسنده به شمار آورد. اسماعیلی در این کتاب از مهاجرت می‌گوید. از آدم‌هایی که دوست دارند برگردند اما اسیر شده‌اند و نمی‌توانند و این داستان‌ها دلیل برنگشتن این کاراکترها را روایت می‌کند. در این مجموعه هم همان فضاهای بکر و تصویرسازی‌های درخشان و همیشگی اسماعیلی را شاهد هستیم. این دو کتاب هم از سوی نشر چشمه منتشر شده‌اند.


                                

رمانی با یک قصه بومی از کرمانشاه
رمان «این خیابان سرعت‌گیر ندارد» نوشته مریم جهانی پیشنهاد بعدی این فهرست است. رمان «این خیابان سرعت‌گیر ندارد» در بیست و نه فصل روایت می‌شود و نویسنده با فشردگی و ایجاز و ضرباهنگ مناسب سعی کرده است خواننده را با شخصیت‌های کتاب و خرده روایت‌هایش همراه کند. «این خیابان سرعت‌گیر ندارد» بر مبنای خرده‌روایت‌ها و در جغرافیای کرمانشاه شکل گرفته است.  نویسنده بر مبنای لحن شهره، که راوی داستان است، رمان را پی‌ریزی کرده است و در خلال داستان با به کارگیری به موقع از زبان و لهجه بر کیفیت و تاثیرگذاری داستان افزوده است.  این رمان، داستانی شسته‌ورفته با نثری ساده و خوشخوان دارد که قشر وسیعی از مخاطب می‌تواند با آن ارتباط برقرار کند. شخصیت زن کاراکتر جسورانه‌ای است و قصه و ماجرایی پرکشش را رقم می‌زند. این کتاب، رمان برگزیده جایزه جلال آل‌احمد است. ناشر این کتاب نشر مرکز است.


                                      
 

حاصل یک عمر تجربه رضا جولایی
رمان بعدی این فهرست «یک پرونده کهنه» نوشته رضا جولایی است. جولایی نامی آشنا برای کتاب‌خوانان حرفه‌ای است. رضا جولایی نویسنده‌ای است که از تخیل تاریخی در نوشته‌هایش بهره می‌برد و با پیوند زدن مهم‌ترین حوادث و کاراکترهای تاریخی رمان‌های قابل تاملی می‌آفریند. این اثر، یک رمان تاریخی است که به شیوه رمان کارآگاهی روایت شده است. جولایی در این رمان به بیان اتفاقات دهه ۲۰ شمسی یعنی ۸۰ سال پیش می‌پردازد که امروز به بخشی از تاریخ ما تبدیل شده است. جولایی در کارهای خود، بدون این که به دام شعار بیفتد مسایل اجتماعی را مطرح می‌کند. او در این رمان هم از فضای تاریخی استفاده کرده تا مساله و موضوعی را که گریبانگیر جامعه بشری است مطرح کند. کسانی که رمان «سوءقصد به ذات همایونی» را پسندیده‌اند مسلما از آخرین اثر منتشر شده این نویسنده هم لذت خواهند برد. رمان «یک پرونده کهنه» برگزیده بخش رمان جایزه احمد محمود است. این رمان را  آموت منتشر کرده است.


                                     


یک مجموعه داستان زنانه
مجموعه داستان «اسم شوهر من تهران است» نوشته زهره شعبانی است. نویسنده نثر بسیار شیوایی دارد و دایره واژگانی او بسیار گسترده است.  وجه اشتراک اکثر داستان‌ها جهان‌بینی زنانه آنهاست. زنان این مجموعه داستان، همه اسیرند. اسیر نقشی که جامعه برایشان از پیش تعیین کرده است. در یک کلام، مجموعه داستانی است در باب معضلات زنان امروز. زن‌هایی که بی‌عدالتی سرنوشت، مصیبت‌های بسیاری نصیب‌شان کرده؛ گاهی دچار اعتیاد همسرند، گاهی دست‌ به‌گریبان روزمرگی و نادیده گرفته شدن از سمت مردی که زمانی شاهزاده‌ زندگی‌اش بوده‌اند، و گاهی متحمل فقر و درد تحمل‌ناپذیر خیانت. در این بین اما زنان داستان‌های شعبانی متفاوت رفتار می‌کنند. درست مثل همه‌ زنان دیگر.‌‌‌ یکی خودش را تسلیم سرنوشت محتوم می‌کند‌ و یکی مبارزه. خواندن این مجموعه به کسانی که به داستان‌هایی با محوریت مسائل زنان علاقه‌مندند توصیه می‌شود. این مجموعه توانست در بخش بهترین مجموعه داستان جایزه جلال آل احمد، در خور تقدیر شناخته شود. ناشر این کتاب نشر مرکز است.

                                        


فریبا وفی را همه کتابخوان‌ها می‌شناسند
مجموعه داستان بعدی این فهرست «بی‌باد بی‌پارو» نوشته فریبا وفی است. کمتر کتابخوانی است که اثری از وفی نخوانده باشد. نثر وفی شیوا و روان است و می‌توان به جرات گفت که این نویسنده رگ خواب خواننده ایرانی دستش است. وفی به این دلیل نویسنده محبوبی است که می‌تواند از دغدغه‌های همیشگی و پیش پا افتاده روزمره، داستانی پرکشش خلق کند. وفی مانند بسیاری از نویسندگان دیگر اسیر بازی‌های فرمی نشده و قصه‌گویی برای او در اولویت است. وفی از نقص‌ها و دردهای کوچکی می‌گوید که خرده‌خرده زندگی آدم‌ها را بی‌سرو صدا می‌جوند. آدم‌های قصه‌های وفی بی‌قرارند و بی‌قراری آنها عمیق و فلسفی نیست. آنها یا در جدال با گذشته‌اند یا عاجز از درک آینده. به زبان ساده‌تر تمام داستان‌های فریبا وفی بر تضادی استوار است که هسته اصلی ذات و حرکت زندگی انسانی است. کسانی که خواننده آثار وفی هستند نباید خواندن این مجموعه را که برگزیده بخش بهترین مجموعه داستان کوتاه در جایزه احمد محمود شد، از دست بدهند. این کتاب نامزد نهایی جوایز هفت اقلیم و جلال آل احمد نیز بوده است. ناشر این مجموعه داستان نشر چشمه است.


                                     

کتاب برگزیده‌ای که منتشر نمی‌شود!
«این سگ می‌خواهد رکسانا را بخورد» نوشته قاسم کشکولی رمان برگزیده جایزه مهرگان ادب در سال جاری است. خواندن همان چند سطر اول کافیست تا خواننده را وارد ماجرای هولناکی کند که تا آخر رمان از آن رهایی نخواهد داشت. فضایی که بر رمان کشکولی حاکم است. «این سگ می‌خواهد…» موقعیت انسان شهری امروز ایران را به‌صورتی بیان می‌کند که بیش از آنکه مصداق بیرونی داشته باشد، مصداق درونی دارد. روحیات شخصیت داستان، توصیف و حتی بازتولید روحیات انسان مدرن شهری است که در آپارتمانی زندگی می‌کند و زیر نگاه‌های بی‌معنای دیگران (که حضور دارند و ندارند) درگیر همان روزمرگی‌هایی‌ است که برای همه این انسان‌های مدرن آشناست. کتابخوانان حرفه‌ای با این رمان قصه و فضاهای بکری را تجربه می‌کنند. این کتاب را انتشارات بوتیمار منتشر کرده است.

                                       

نویسنده‌ای خوش‌قلم و سهل‌خوان
دیگر برگزیده جایزه مهرگان ادب، مجموعه داستان «نوبت سگ‌ها» نوشته سروش چیت‌ساز است. سروش چيت‌ساز قصه‌گوی خوبی است. داستان‌هایش به شدت لايه‌بندی شده و در عين پيچيدگی‌های موضوعی، سهل‌خوان است. «نوبت سگ‌ها» نخستين مجموعه داستان اوست و برخلاف بسياري مجموعه های اول كه در اين سال‌ها منتشر شده‌اند از پختگی و متانت زيادی برخوردار است. اين البته اصلا به اين معني نيست كه چيت‌ساز با تكنيك‌های معاصر آشنا نيست و راه مدرن نوشتن را نمی‌داند. اتفاقا شكل روايت و نحوه پيش بردن داستان يكي از چيره دستي‌های او به حساب مي‌آيد «نوبت سگ ها» مجموعه‌ای است مشتمل بر ١٣ داستان كوتاه و نيمه‌بلند كه فضايی واقع گرايانه را دنبال مي‌كنند. در اكثر آنها راوی يا شخصيت اول با تناقضی بنيادين با جهان درون و برونش روبه رو است: تناقضی كه دست مايه پيش برد داستان‌هاست.


                                      


داستانی از عشق زمینی تا عشق الهی
«سنگی که نیفتاد» اولین تجربه محمدعلی رکنی در حوزه رمان‌نویسی است. رکنی، داستان کوتاه هم می‌نویسد و در این زمینه هم دستی دارد او همچنین توانسته در جایزه خاتم رتبه اول را به دست آورد. کلید واژه این رمان، همان کهن الگوی عشق است که از عشق زمینی شروع و به عشق آسمانی و در نهایت خدا می‌رسد. زیر متن اثر را می‌توان متون کهن عرفانی ایرانی من جمله تذکره الاولیای عطار دانست. حرکت راوی در این رمان در سیر و سلوک و شناخت بهتر خود صورت می‌گیرد. از نظر نثر با داستانی یک دست روبه‌رو هستیم که نویسنده کوشیده لحن‌های مختلف را در کنار هم بسازد. این رمان برای کسانی که دوست دارند رمانی عاشقانه با پس زمینه مذهبی بخوانند بسیار مناسب است. ناشر این کتاب، کتابستان معرفت است. رمان «سنگی که نیفتاد» برگزیده جایزه شهید غنی‌پور  است.

                                      


بی‌کتابی؛ رمانی با حال و هوای قاجاری
آخرین رمان این فهرست، رمانی است به نام «بی کتابی» نوشته محمدرضا شرفی خبوشان. «بی‌کتابی» ماجرایی تاریخی را دستمایه خود قرار داده که در دوران قاجار رخ داده است و عموم مردم از آن بی‌خبرند: مظفرالدین‌شاه کتابداری به نام لسان‌الدوله را به ریاست کتابخانه سلطنتی منصوب می‌کند اما او با خیانت در امانت، بخش عظیمی از این میراث غنی، شامل هزاران نسخ نفیس خطی را به فروش می‌رساند. هر نسخه‌ و اوراقی از نسخ معروف در موزه‌های جهان است مربوط به این دوره است که این فرد از کتابخانه‌ها خارج کرده است. ماجرای به توپ بستن مجلس نیز از همزمان با این واقعه از جمله محورهای داستان است. شخصیت اصلی داستان دلال کتاب است که در این اثر به کتابسازی، کتابداری و صحافی و برخی هنرهای مرتبط با کتاب مشغول است و مخاطب را با جزییات تاریخ صنعت کتاب‌پردازی آشنا می‌کند. محمدرضا شرفی خبوشان، نویسنده و شاعر است که چندین مجموعه داستان و دفتر شعر را در کارنامه خود دارد. مجموعه داستان «بالای سر آب‌ها»، برنده‌ کتاب سال دفاع مقدس و کتاب «موهای تو خانه‌ ماهی‌هاست» برگزیده‌ پنجمین جشنواره‌ داستان انقلاب شده است. رمان «عاشقی به سبک ون‌گوگ» پنجمین اثر او نیز نامزد جایزه جلال بوده است. رمان «بی‌کتابی» نوشته محمدرضا شرفی‌خبوشان توانست در بخش بهترین رمان دهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد شایسته تقدیر شود.