به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست معرفی آثار داستانی مائده مرتضوی در مرکز آموزش زبان فارسی آنکارا با حضور نویسندگان و شاعران معاصر ترکیه برگزار شد. این نشست با همکاری رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران و موسسه انتشاراتی شهرکتاب در آنکارا برگزار شد.

در این نشست، علی‌اصغر محمدخانی، معاون فرهنگی موسسه شهرکتاب، مائده مرتضوی، نویسنده و مترجم، حسن صفرخانی، رایزن فرهنگی ایران در آنکارا، متین توران، رئیس انجمن ادب و فرهنگ آنکارا (کیباتک)، طاهره میرزایی،‌ مدرس زبان فارسی مرکز، احمد جباری، رئیس مرکز آموزش فارسی در آنکارا و زینب جوادی به عنوان مترجم همزمان حضور داشتند.

در ابتدای جلسه، مرتضوی درباره رمان «سه سکانس از پاییز» که پاییز امسال وارد بازار کتاب شده است، توضیحاتی داد و گفت: همیشه دوست دارم با فاصله به چیزها نگاه کنم. به اشیا،‌ حوادث و حتا رابطه بین آدم‌ها. در این رمان سعی کرده‌ام از کاراکترهای اصلی فاصله بگیرم و آن‌ها را از نگاه دیگران به خواننده معرفی کنم. به نظرم این طرز روایت چندان هم چیز عجیب غریبی نیست و اگر دقت کنیم،‌ متوجه می‌شویم که در زندگی روزمره هم بیشترین شناختی که از آدم‌های اطراف‌مان به‌دست می‌آوریم از چیزهایی است که دیگران برای‌مان تعریف می‌کنند و اینکه چقدر به این شناخت باواسطه اعتماد کنیم،‌ انتخاب خودمان است.

مترجم رمان «راز آن اتاق» به سوالات حاضرین درباره انتخاب راوی‌ها پاسخ داد و گفت: انتخاب سه نفر برای روایت داستان کار پیچیده‌ای بود و زمان زیادی از من گرفت. هر سه راوی را از نسلی که به آن تعلق دارم؛ یعنی همان دهه شصت خورشیدی یا هشتاد میلادی برگزیدم تا به زمانه و حال و هوای‌شان اشراف بیشتری داشته باشم. زمان روایت رمان هم زمان حال یعنی دهه نود خورشیدی است.



در ادامه، مرتضوی داستان کوتاه «شیشه‌مات‌کن» از مجموعه داستان «مرگ رنگ» را برای حاضران خواند و ترجمه ترکی استانبولی آن در اختیار ترک‌زبانان قرار گرفت. سپس درباره درون‌مایه این داستان و هسته مرکزی کل مجموعه با نویسندگان حاضر در جمع به بحث وگفت‌وگو پرداخت. در این بحث موضوعاتی مانند تفاوت‌های زندگی مدرن امروز با روابط و سبک سنتی زندگی در دهه‌های قبل، نیاز زن امروز در جامعه مدرن امروزی و تفاوت شخصیت‌پردازی کاراکترهای زن در آثار نویسندگان امروز ایران نسبت به گذشته مطرح شد و نویسنده به سوالاتی از این دست پاسخ داد.

نویسنده مجموعه داستان «مرگ رنگ» در پاسخ به سوال یکی از نویسندگان زن ترک درباره شیوه و اولویت نوشتن خود گفت: من داستان نسل خودم و زمانه خودم را می‌نویسم. به نظرم بهتر است نویسنده از موضوعاتی بنویسد که به آن‌ها اشراف کافی دارد و به نحوی آن‌ها را تجربه کرده است. نوشتن از زمان حال بسیار پیچیده‌تر و سخت‌تر از نوشتن درباره گذشته است چون دنیای فعلی، زمانه‌ی پیچیده‌ای است. اگر هر نویسنده‌ای اولویت نوشتن خود را بر حوادث و رویداد‌های مهم نسل خود بگذارد بعد از مدتی گنجینه‌ای مستند از قصه‌های نسل‌های مختلف خواهیم داشت و من به عنوان یک نویسنده نسل پنجمی اولویت نوشتنم با زمانه‌ خودم است.

در ادامه بحثی که توسط مترجم «صورت حساب» مطرح شد، نویسندگان زن حاضر در نشست به بیان نقطه نظرات خود و تجربیات زیستی که در نوشتن آثار خود به کارشان آمده بود سخن گفتند. در راستای موضوع مطرح شده، یکی از شاعران ترک حاضر در جلسه مساله نوشتن از زمان حال را مورد انتقاد قرار داد و عنوان کرد: نوشتن از زمان حال آسیب سختی به تاریخ وارد می‌کند و آن فراموش کردن گذشته است. با این شیوه نوشتن اسطوره‌ها و مفاخر تاریخ هر ملت کم کم به ورطه نابودی می‌روند و این مساله در درازمدت برای ملت‌هایی چون ایران و ترکیه که دارای تمدن انسانی و تاریخی درخشانی هستند، مطلوب نخواهد بود.



در ادامه نشست، مرتضوی از روایت‌ دنیای مدرن و گذشته به موازات همدیگر در داستان‌پردازی به عنوان راهکاری برای حفظ تاریخ یاد کرد و استفاده از مفاهیم بینامتنیت تاریخی را در حفظ تاریخ همگام با اولویت دانستن زمان حال چاره کار دانست.

همچنین در این نشست، نویسندگان حوزه ادبیات کودک و نوجوان ترکیه حضور داشتند و درباره لزوم حمایت از آثار این حوزه در تمامی ملت‌ها به عنوان زیرساختی برای ادبیات فاخر مباحثی مطرح شد.

در ادامه مرتضوی بخشی از مقاله خود را درباره شخصیت‌پردازی زن در ادبیات معاصر ایران ارائه کرد و درباره نویسندگان معاصر ایرانی که جامعه ادبی ترک با آن‌ها آشنایی دارد،‌ پرسش‌هایی را مطرح کرد. اکثریت حاضرین از فروغ فرخزاد، صادق هدایت و سهراب سپهری نام بردند و طاهره میرزایی به فریبا وفی اشاره کرد.

سپس نویسنده رمان «سه سکانس از پاییز» از الیف شافاک به عنوان یکی از نویسندگان تاثیرگذار زن ترکیه یاد کرد که با نارضایتی و مخالفت نویسندگان ترک حاضر در جلسه رو‌به‌رو شد. یکی از نویسندگان زن ترک به این مساله واکنش نشان داد و گفت: الیف شافاک شاید نویسنده خوب و صاحب سبکی باشد اما ما او را متعلق به ملت ترکیه نمی‌دانیم چون به زبان ملی‌اش وفادار نیست و آثارش از زبان دیگری به ترکی استانبولی ترجمه می‌شود. این نویسنده به ترکی نمی‌نویسد که چندان چیز خوشایندی نیست.

در انتهای جلسه مرتضوی به سوالات نویسندگان ترک درباره کار جدیدی که در دست نوشتن دارد،‌ پاسخ داد و گفت: در رمان تازه‌ام برخلاف رمان «سه سکانس از پاییز» داستانم تنها جنبه اجتماعی ندارد و در یک بستر سورئالیستی اتفاق می‌افتد.

این نشست در روز جمعه 17 آذر 1396 مصادف با 8 دسامبر 2017 ساعت 14 تا 17 در مرکز آموزش فارسی آنکارا در ترکیه برگزار شد.