جمعه ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۶ - ۱۹:۳۰
بختیاری: تالیف کتاب‌های آموزشی برپایه طراحی است

محمود بختیاری، استاد دانشگاه تهران در نشست نقد و بررسی «وضعیت تالیف فارسی برای غیر‌فارسی‌زبانان» با اشاره به لزوم توجه به معیار‌های جهانی در تالیف کتاب‌های آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان گفت: تالیف اصلی کتاب‌‌های درسی در جریان طراحی ساختار آموزشی آن‌ها شکل می‌گیرد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا) نشست نقد و بررسی «وضعیت تالیف فارسی برای غیر‌فارسی‌زبانان» و آئین رونمایی از دو عنوان کتاب «ضربان زندگی» و «2000 موضوع برای گفت‌و‌گو» امروز (جمعه 22 اردیبهشت‌) با حضور دکتر مهین نازمیر‌دهقان، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، دکتر امیر‌رضا وکیلی‌فرد، عضو هیات علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین، و محمود بختیاری، استاد دانشگاه تهران در سالن «کتاب‌نمای 1» به همت سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی در «شهر آفتاب» برگزار شد.
 
بختیاری اظهار کرد: دو پدیده در زمینه زبان فارسی، شامل فرهنگ‌نویسی و آموزش زبان فارسی در ایران دیر‌هنگام ایجاد شده است. قدیمی‌ترین فرهنگ‌نامه در کشور هند و نخستین کتاب درباره آموزش نوشتن زبان فارسی در کشور انگستان تولید و منتشر شده است.      
 
 وی گفت: وقتی برای اهداف ویژه آموزشی به تالیف کتاب اقدام می‌کنیم، اطلاعات تخصصی مخاطب را افزایش می‌دهیم که البته تالیف این کتاب‌ها مهارت خاصی نیاز دارد. طراحی محتوای این دسته از کتاب‌ها از مهم‌ترین نکاتی است که باید رعایت شود. تالیف اصلی کتاب‌‌های درسی در جریان طراحی ساختار آموزشی آن‌ها شکل می‌گیرد.
 
بختیاری درباره تاثیر شیوه‌های جدید آموزش بر ساختار تالیف کتاب افزود: کتاب‌های آموزش زبان فارسی «دیالوگ‌محور» است؛ به‌عبارت دیگر مولف بیشتر نقش کارگردان را در کلاس ایفا می‌کند و هدایت دانشجویان را برعهده دارد. نظام سنتی آموزش در حال برچیده‌شدن است و امیدواریم در زمینه آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان این اتفاق را شاهد باشیم. 
 
این استاد دانشگاه تهران ادامه داد: در آموزش زبان به غیر فارسی‌زبانان تاکید بر یادگیری و تمرین‌ها و انجام مشارکتی آن‌هاست. کتاب «ضربان زندگی» مانند کتاب‌های تخصصی علوم پزشکی در قطع A4 تولید شده است. نویسنده اثر در جریان تدوین این کتاب با استفاده از مشاوره‌های مختلف توانسته کتابی کاربردی تولید کند.
 
وی اظهار کرد: با وجود منظم‌ترین و به‌روزترین ابزارهای آموزش، کتاب همچنان مهمترین رسانه برای آموزش است. کتاب زمینه برنامه‌ریزی را برای معلم فراهم می‌کند. کلاس آموزشی با ابزار کتاب پیش می‌رود و امکان تمرین و تعامل را در کلاس ایجاد می‌‌کند.
 
این کارشناس زبان‌فارسی درباره معرفی آن به‌عنوان زبان علم گفت: برای تبدیل زبان فارسی به‌عنوان زبان علم ابتدا باید ترمینولوژی این زبان را به‌دنیا معرفی کنیم. مهم‌ترین نقش در این زمینه برعهده دانشگاه‌هاست. توجه دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی به چاپ مقاله به‌زبان انگلیسی یک بحران محسوب می‌شود؛ به‌عبارت دیگر زبان فارسی در این عرصه به رسمیت شناخته نشده است.
 
بختیاری افزود: موسسه دهخدا به‌عنوان قدیمی‌ترین موسسه در زمینه آموزش زبان فارسی، همچنین مرکز زبان فارسی دانشگاه امیرکبیر و دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) قزوین از فعال‌ترین نهادهای آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان به حساب می‌آیند. معیار‌های جهانی باید در جریان تالیف کتاب برای غیر‌فارسی‌زبانان مورد توجه قرار گیرد.   

کتاب در فرآیند آموزش 20 درصد نقش دارد
وکیلی‌فرد با اشاره به محتوای آموزشی به‌عنوان مهم‌ترین پایه در آموزش زبان فارسی به غیر فارسی‌زبانان گفت: زبان‌آموزی با کمک متون آموزشی که به قلم متخصصان تولید شده از مهم‌ترین روش‌های آموزش زبان فارسی است. منابع آموزش زبان فارسی در سطح تخصصی کمتر تولید شده، بنابراین نهاد‌های مختلف باید در این عرصه تلاش بیشتری صورت دهند. 

وی ادامه داد: 15 تا 20 درصد از فرایند آموزش به کتاب اختصاص دارد؛ با وجود این بدون کتاب نیز نمی‌توان به امر آموزش اقدام کرد. بی‌توجهی به کتاب موجب هرج و مرج در کلاس آموزشی زبان می‌شود؛ به‌عبارت دیگر کتاب مانع از انحراف فرایند آموزش خواهد شد. تاکید می‌کنم کتاب در فرایند یادگیری یک‌پنجم نقش دارد که البته بدون آن نیز نمی‌توان پیش رفت.
 
وکیلی‌فرد افزود: دانشجویان غیر ایرانی در ایران باید با زبان فارسی آشنا شوند تلاش کردم در تالیف کتاب‌های آموزش فارسی به غیرفارسی‌زبانان از واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی استفاده کنم. مسئولیت من به‌عنوان یک استاد دانشگاه و مولف کتاب گسترش و آموزش زبان انگلیسی نیست.
 
این استاد دانشگاه اظهار کرد: دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره) قزوین در سال 1371 تاسیس شد و مجموعه کتاب‌های این دانشگاه در زمینه آموزش زبان فارسی در بیشتر مراکز آموزشی استفاده می‌شود. کتاب فارسی ویژه علوم اجتماعی در قالب نسخه آزمایشی در این دانشگاه منتشر شده و پیش‌بینی می‌شود سال آینده تحصیلی با شمارگان بالا در اختیار دانشجویان قرار گیرد. فارسی ویژه علوم انسانی، شیمی، فیزیک، ریاضی و علوم رایانه در حال نگارش است.
 
«2000 موضوع برای گفت‌وگو» و مهارت‌های نگارشی
وکیلی‌فرد ادامه داد: کتاب «ضربان زندگی» را در سال 1381 منتشر کردم این کتاب در سال‌های گذشته با تغییرات متعدد از‌ جمله طرح مهارت‌های مختلف از جمله مهارت نگارشی، شنیداری و گفتاری تجدید چاپ شده است. دانشجویان غیرفارسی زبان با این کتاب می‌توانند مهارت‌های چهارگانه زبان‌آموزی را تقویت کنند. ارائه استراتژی آموزشی از ویژگی‌های این کتاب است. طی 15 سال گذشته دانشجویان غیرایرانی دانشکده‌های علوم پزشکی از این کتاب بهره گرفته‌اند.
 
این استاد دانشگاه افزود: در جریان ترجمه کتاب «2000 موضوع برای گفت‌وگو» با توجه به فرهنگ کشور برخی نمونه‌ها حذف و برای بومی‌کردن آن مثال‌هایی افزوده شد. این کتاب می‌تواند در مهارت‌های نگارش و گفتاری به دانشجویان موثر باشد.
 
میردهقان در سخنان کوتاهی گفت: کتاب‌های «ضربان زندگی» و «2000 موضوع برای گفت‌وگو» در ردیف آثار خاص برای دانشجویان غیر‌فارسی زبان به‌‌شمار می‌آید کتاب «چارچوب مرجع زبان فارسی» در سال 1395 منتشر شد که در ردیف کتاب‌های عمومی آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان است. کتاب «2000 موضوع برای گفت‌وگو» شامل بازی‌های نمایشی، مصاحبه‌ها، سخنرانی‌ها، خلاقیت‌های گروهی و مناظره در کلاس‌ است.
 
سی‎اُمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «یک کتاب بیشتر بخوانیم» و با ریاست سیدعباس صالحی از 13 تا 23 اردیبهشت در مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب میزبان علاقه‌مندان به کتاب و کتابخوانی خواهد بود.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها