به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) آئین اختتامیه نهمین دوره جشنواره رسانه‌های دیجیتال شامگاه امروز(سه‌شنبه 17 اسفند‌ماه) با حضور دکتر سیدرضا صالحی امیری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، دکتر مرتضی موسویان، رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال، محمود صلاحی، رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، مهندس  علی‌اکبر شیرکوند، معاون رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال، جواد موحد، دبیر اجرایی نهمین جشنواره ملی رسانه‌های دیجیتال، محمدباسط درازهی، نماینده مردم سراوان در مجلس شورای اسلامی در تالار سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
 
صالحی امیری با اشاره به لزوم کالبد‌شکافی تحولات و تغییرات فرهنگی جامعه ایران به‌ویژه در دهه چهارم انقلاب اسلامی گفت: اتفاقات مهمی در حال شکل‌گیری‌ است. سرعت تغییرات در جامعه ایران بسیار گسترده است؛ بنابراین باید این تغییرات را دقیق‌تر، عمیق‌تر با رویکرد استراتژیک کلان‌نگر، بلندگر و آینده‌نگر تبیین، تحلیل و پردازش کنیم.    
 
وی ضمن طرح دو مفهوم جهانی‌شدن و جهانی‌سازی افزود: چه از منظر جهانی‌سازی و چه از منظر جهانی شدن جامعه ایران در حال تجربه تحولات است. سرعت تحولات مسیری را طراحی کرده که امکان مطالعات آینده‌نگر را برای ما بسیار سخت می‌کند. حداقل 40 میلیون‌نفر از مردم ایران به واسطه شبکه‌های هوشمند در مسیر این تحولات قرار گرفته‌‌اند؛ به تعبیر عمیق‌تر کل جامعه دستخوش این تغییر و تحولات شده است؛ البته نباید همه تغییرات را مربوط به شبکه‌های اجتماعی دانست.  
 
صالحی امیری ادامه داد: مهم‌ترین تحولات در جامعه ایران طی یک‌قرن گذشته از مشروطه تا به امروز در دهه 90 تا 1400 رخ داده، دورانی که جامعه وارد «زیست شبکه‌ای» شده است. تغییرات فقط شامل عرصه دیجیتال نمی‌شود بلکه در پس پدیده دیجیتال تغییرات فرهنگی  و اجتماعی وجود دارد که موضوع اصلی است.
 
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با طرح پرسش «آیا ما تحولات را تدبیر یا تغییرات را مطالعه می‌کنیم؟» اظهار کرد: به نظر می‌رسد که ما در پی تغییرات، تدابیری را انجام می‌دهیم؛ اما متاسفانه ظرفیت لازم برای تدابیر قبل از تغییر به‌صورت ساختاری شکل نگرفته است.
 
صالحی امیری در تشریح تغییرات فرهنگی جامعه ایران گفت: فرد‌ در ابعاد فردی، اجتماعی در حال تغییر است. شبکه‌های اجتماعی در جریان تحولات اجتماعی، دیگر مجازی نیستند بلکه حقیقی هستند. به نظر می‌رسد که عمده مباحث درباره فضای دیجیتال دچار انحراف تحلیلی هستند؛ به‌عبارت دیگر ما با تحلیل معلول‌ها از علت‌‌ها فاصله گرفته‌ایم.  
       ‌    
وی با اشاره به لزوم شناسایی آثار فضای دیجیتال و نقش نهاد‌های سیاست‌گذار ادامه داد: دو نوع نگاه انسدادی و تسلیم شدن در برابر واقعیت‌ها درباره فضای دیجیتال وجود دارد؛ از نگاه دوم به‌عنوان ولنگاری یاد می‌شود؛ در حالی‌که نگاه سوم و نگاه دولت اصل پذیرش این واقعیت و مدیریت شبکه‌های اجتماعی است؛‌ بنابراین همان‌گونه که در شواری عالی فضا مجازی و شورای عالی انقلاب فرهنگی و دولت مطرح شده، باید بپذیریم که شبکه‌‌های اجتماعی فرصت هستند. تغییرات اجتماعی عرصه باور‌هاست نه باید‌ها.

مصرف فرهنگی را با رویکرد عقلانی هدایت کنیم
 
صالحی‌امیری افزود: نگاه دولت به شبکه‌های مجازی واقع‌بینانه و واقع‌گرایانه است ما باید بپذیریم که شبکه‌های اجتماعی یک فرصت است و باید در تقویت فرهنگ دینی و ملی به‌کار گرفته شود. تولید و مصرف محتوا که کمتر به آن پرداخته شده از مباحث مبنایی این حوزه به حساب می‌آید. باید در عرصه تولید محتوا جنبش و جهش صورت بگیرد؛ بنابراین باید با سرعت به این حوزه وارد شویم و از حواشی بپرهیزیم.
 
وی گفت: نمی‌توان در برابر موج تقاضای فرهنگی سد ایجاد کرد علاوه بر این باید مصرف فرهنگی را با رویکرد عقلانی هدایت کنیم. شبکه‌های مجازی و فضای دیجیتال فرصت‌ها و تهدیدهایی را به دنبال دارد، از جمله فرصت‌ها می‌توان به خلق هنجارها و ارزش‌های جدید، تغییر سبک زندگی، از بین رفتن دو عامل زمان و مکان، گسترش دسترسی اطلاعات که موجب کاهش سطح مناظره و افزایش سازگاری و تعامل شده اشاره کرد.
 
این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به تهدیدهای شبکه‌های مجازی افزود: افزایش آسیب‌های اجتماعی، مخدوش شدن هویت‌ها، خلا هویتی و کاهش ارتباطات خانوادگی و مشارکت اجتماعی از جمله آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی است. پیش از ظهور این شبکه‌ها، اعضای خانواده در طول 24 ساعت با یکدیگر تعامل داشتند که در حال حاضر این تعامل به حدود 20 دقیقه رسیده است.
 
نمی‌توان مردم را در استفاده از شبکه‌های مجازی منع کرد
صالحی‌امیری گفت: باید به سرعت به سمت گسترش نظام‌های آموزشی در عرصه فضای مجازی حرکت کنیم مشکلات با ترس حل نمی‌شود، فضای اجتماعی حوزه دستور و اجبار و بخش‌نامه نیست بلکه حوزه باورهاست. نباید همه چیز را متوجه دولت کنیم نهادهای عمومی، شهرداری‌ها، حوزه علمیه و دولت باید در قبال مدیریت شبکه‌های اجتماعی مسئولیت قبول کنند.
 
وی اظهار کرد: نباید مساله فضای دیجیتال در شبکه‌های اجتماعی به مناقشه ملی تبدیل شود. چرا که این رویکرد انحراف به حساب می‌آید. مرزهای تولید، توزیع و مصرف باید تعریف شوند، تلاش کنیم چارچوب قانونی، اخلاقی و تفاهمی در این عرصه ایجاد شود. بنا به گفته‌های غیررسمی در حال حاضر سه  میلیارد در تولید محتوا و گردش اطلاعات نقش دارند. در صورت صحت این مطلب نظام سنگین تولید، توزیع و مصرف در شبکه‌های مجازی شکل گرفته است.
 
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به لزوم نظارت بر تولید محتوا در فضای مجازی ادامه داد: در حالی که روزنامه‌ها به‌شدت نظارت می‌شوند در تدوین قانون برای فضای مجازی دچار تاخیر هستیم. نمی‌توان 40 میلیون نفر را در استفاده از شبکه‌های مجازی منع کرد اما می‌توان با تولید محتوای سالم جامعه را از فرصت‌های این پدیده بهره‌مند ساخت. برای رسیدن به نقطه تعادل به عزم ملی نیاز داریم که باید در همه سطوح کشور شکل بگیرد. دولت نمی‌تواند به تنهایی پاسخگو باشد.
 
این عضو هیأت دولت تدبیر و امید افزود: مواجهه دولت با شبکه‌های مجازی فرصت است؛ در شورای عالی فضای مجازی در حال ساماندهی مباحث مختلف این حوزه هستیم. ثبت شبکه‌های اجتماعی تهدید نیست. بستر برای تولیدکنندگان سالم محتوا تامین شده است؛ اما هرکس بخواهد با باورها، اعتقادات و فرهنگ جامعه بازی کند از حضور در این فضا منع می‌شود. مجموع دیدگاه‌هایم درباره شبکه‌های اجتماعی را به زودی درباره قالب کتاب منتشر خواهم کرد.

رشد 220 درصدی آثار به نهمین جشنواره رسانه‌های دیجیتال
دکتر موسویان، رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال در ادامه این آیین گفت: افزایش 220 درصدی آثار ارسالی به دبیرخانه از ویژگی‌های اصلی این دوره از جشنواره است. بی‌تردید با توجه به رشد آثار در سال 96 فعالان عرصه فضای مجازی و دیجیتال از رکود خارج می‌شود. در مقایسه سال 94 و 95 بیش از 55 درصد کاربران اینترنت در ایران افزایش پیدا کرده است. ضریب نفوذ اینترنت در ایران نیز بیش از متوسط جهانی ثبت شده است، به‌عبارتی دیگر در حالی که ضریب نفوذ در جهان 46 درصد اعلام شده در ایران این رقم به بیش از 55 درصد رسیده است.
 
وی اظهار کرد: مردم ایران از نسل سوم موبایل استفاده می‌کنند و کاربران نسل چهارم اندکند نسل چهارم‌ونیم و نسل پنج در کشورهای دیگر مانند کره‌جنوبی در حال آزمایش است؛ به احتمال زیاد تا سه سال آینده در کشور ما نسل چهار‌ونیم و پنج  نیز قابل استفاده است. حداکثر تا سه سال دیگر استفاده از کامپیوتر کوانتومی آغاز می‌شود.
 
موسویان گفت: وظیفه مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال، ایجاد محیط امن،  مفید و سالم برای کاربران و تولیدکنندگان محتوای دیجیتال است؛ در حالی‌که در کشوری مانند ترکیه از 10 سال گذشته زیست‌بوم فضای بومی مجازی تعریف شده مطالعات این عرصه در کشور ما از یک‌سال و نیم گذشته شکل گرفته است. طراحی اینترنت و تولید سیم‌کارت ویژه کودک و نوجوان با هدف کنترل فرزندان از سوی والدین سال‌هاست که در جهان مطرح شده است. تدوین و تالیف 24 عنوان کتاب در اروپا با موضوع دیجیتال از دیگر فعالیت‌های بین‌المللی است.

این مقام مسئول وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: قادر به مدیریت فضای نامحدود در فضای مجازی نیستیم و باید این فضا با تشخیص هویت کاربران و تولیدکنندگان محتوا محدود شود. «شامد» یا شناسنامه الکترونیکی ثبت ملی محتوای دیجیتال با هدف شناسنامه‌دار کردن فعالان تولید محتوای فضای دیجیتال طراحی شده است. 43 هزار سایت، طرح شامد دریافت کرده‌اند.
 
موسویان اظهار کرد: صیانت از محتوای دیجیتال به‌عنوان وظیفه مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال با همکاری و مشارکت مردم صورت می‌گیرد؛ بنابراین تسهیلاتی مانند سیستم پیامکی برای دریافت شکایات و اعلام گزارش‌های مردمی ایجاد شده است. 5 هزار و 500 کانال و یک هزار صفحه از شبکه‌های مجازی در مرکز به ثبت رسیده‌‌اند. مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال از مالکیت فکری تولیدکنندگان محتوا حمایت می‌کند.
 
رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال ادامه داد: جشنواره ملی رسانه‌های دیجیتال و نمایشگاه پاییز در سال آینده به‌صورت بین‌المللی برگزار می‌شود؛ علاوه بر این چهار نمایشگاه در مشهد، تبریز، اصفهان و شیراز با هدف فرهنگ‌سازی برگزار می‌شود. توسعه شبکه‌ ملی فرهنگ و تصویب سند قرآن در فضای مجازی از دیگر برنامه‌های مرکز به شمار می‌رود.

در پایان این آیین از برترین‌ فعالان عرصه رسانه‌های دیجیتال در بخش‌های پایگاه‌های اینترنتی‌، نرم‌فزار، نرم‌افزار تلفن‌همراه و رسانه‌های هوشمند‌، بازی‌های رایانه‌ای و سرگرمی‌های دیجیتال‌، فرهنگسازی‌، علمی پژوهشی، ناشران دیجیتال‌، شبکه ملی فرهنگ‌‌‌‌، رابط های استانی برتر‌‌ و مدیران کل استانی برتر تجلیل و کتاب مقالات منتخب «همایش ملی سواد رسانه‌ای و مسئولیت اجتماعی» نیز رونمایی شد.