به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست «ناشر ـ مؤلف و دلایل افزایش آن در صنعت نشر» امروز (8 آذرماه) با حضور روح‌الله سلطانی، مدیر بخش شابک و شابم مؤسسه خانه کتاب، رضا حاجی‌آبادی، مدیرمسئول انتشارات هزاره ققنوس، داریوش هفت‌برادران، مدیرمسئول انتشارات هفت برادران در سرای اهل قلم و جمعی از ناشران و ناشر ـ مؤلفان برگزار شد.
 
روح‌الله سلطانی، مدیر بخش شابک و شابم مؤسسه خانه کتاب در ابتدای این نشست، اظهار کرد: پدیده ناشر ـ مؤلف نخستین‌بار در اروپا در سال‌های 1960 تا 1980 به دلیل یک سلسله مسائل مانند گسترش شبکه‌های اطلاع‌رسانی و نرم‌افزارهای نشر رومیزی رواج پیدا کرد. در ایران نیز با توجه به اقتضائات نشر کشور، پدیده ناشر ـ مؤلف تا حدودی گسترش پیدا کرد. در این نشست می‌کوشیم تا ضمن بیان معایب و فواید شیوع این پدیده، راهکارهای کاربردی برای بهبود صنعت نشر کشور و بُرون‌رفت از مشکلات این صنعت مانند کتابسازی که در نتیجه شیوع پدیده ناشر ـ مؤلف رُخ می‌دهد، ارائه شوند.
 
رضا حاجی‌آبادی، مدیرمسئول انتشارات هزاره ققنوس در ادامه این نشست، اظهار کرد: احساس می‌کنم ورود بسیاری از افراد در فعالیت‌های فرهنگی سبب شده است که شاهد پدیده ناشر ـ مؤلف در جامعه باشیم. ملاحظه بفرمایید که در طول 8 سال گذشته 2 رئیس جمهور داشتیم، چند وزیر ارشاد و چند معاونت فرهنگی ارشاد تغییر کرده‌اند؛ این موضوع نشان می‌دهد که نظام جمهوری اسلامی برنامه مشخص و بلندمدتی برای نشر کشور ندارد.
 
وی ادامه داد: از جمله دلایلی که باعث شیوع پدیده ناشر ـ مؤلف شده است می‌توان به نداشتن آگاهی کافی از حوزه نشر و سخت‌گیری‌های برخی ناشران در برخورد با کتاب‌اولی‌ها اشاره کرد. همچنین به دلیل این‌که چاپ کتاب اکنون به تنها ژست فرهنگی ارزان و راحت تبدیل شده، زمینه شیوع پدیده ناشر ـ مؤلف فراهم شده است.
 
مدیر مسئول انتشارات هزاره ققنوس توضیح داد: انقلاب اسلامی با تظاهرات آغاز شد. تظاهرات نیز به دلیل نارضایتی از وضع موجود رُخ داد؛ آقای علی اسماعیلی، معاون فرهنگی سابق وزارت ارشاد که موافق ترویج پدیده ناشر ـ مؤلف بود، می‌گفتند این پدیده باعث افزایش تعداد کتاب‌های منتشر شده می‌شود و آمار و ارقام‌ها را بالا می‌برد؛ خُب ملاحظه می‌کنید که متاسفانه برخی دوستان تنها با هدف تظاهرات موافق این پدیده بودند. اما نویسندگان باید توجه داشته باشند که باید به سمتی بروند که کیفیت کتاب‌های خود را ارتقا دهند.
 
در بخش دیگر این نشست، داریوش هفت‌برادران، مدیر مسئول انتشارات هفت برادران گفت: متاسفانه ناشران با سنگ اندازی‌هایی که در حوزه نشر است، باعث شده‌اند مؤلفان به سمت پدیده ناشر ـ مؤلف حرکت کنند و آثارشان را خودشان چاپ کنند. البته در این میان، خود ناشران مقصر نیستند بلکه علت اصلی آن به چرخه معیوب نشر کشور برمی‌گردد.
 
وی ادامه داد: ناشری که کتابی را چاپ می‌کند اما کتابش با استقبال مواجه نمی‌شود و دچار آسیب اقتصادی می‌شود، مؤلفی که دست به تولید کتابی می‌زند و انتظار دارد که کتابش به دست مخاطبانش برسد اما این موضوع به دلیل نبود سیستم مناسب توزیع در کشور، محقق نمی‌شود، همه و همه بیانگر معیوب بودن چرخه نشر کشور است.
 
مدیر مسئول انتشارات هفت‌‌برادران افزود: متاسفانه اغلب کتاب اولی‌ها به سراغ پدیده ناشر ـ مؤلف می‌روند چرا که ناشران از چنین کتاب‌هایی استقبال نمی‌کنند؛ معتقدم برای رفع این معضل باید ناشران حمایت شوند تا به سمت چاپ این‌گونه آثار نیز بروند.
 
هفت‌برادران بیان کرد: ضمن این‌که مخالف تولید و چاپ اثر توسط خود مؤلف نیستم، پیشنهاد می‌کنم مؤلفانی که می‌خواهند وارد عرصه نشر نیز بشوند، اگر فقط یک کتاب می‌خواهند منتشر کنند، به هیچ وجه وارد این عرصه نشوند اما اگر می‌خواهند چندین کتاب منتشر کنند، مجوز دریافت کنند.
 
حاجی‌آبادی در ادامه نشست، گفت: 12 هزار ناشر غیرفعال در کشور وجود دارند که جزء همین ناشر ـ مؤلفان هستند؛ این قشر از جامعه نشر در طول سال به دلیل باطل نشدن مجوزشان، فقط یک کتاب منتشر می‌کنند. در چنین شرایطی تعداد ناشران زیاد می‌شود. متاسفانه اکنون بسیاری از کتاب‌های حوزه‌های کودک و نوجوان، شعر و داستان، دانشگاهی، آموزشی خانواده و مذهبی توسط همین ناشر ـ مؤلفان تولید و چاپ می‌شوند.
 
هفت‌برادران نیز در تکمیل صحبت‌های حاجی‌آبادی، اظهار کرد: نمی‌گویم مخالف پدیده ناشر ـ مؤلف هستم بلکه می‌گویم این پدیده به نشر کشور آسیب می‌زند. یکی از این آسیب‌ها این است که هر فردی به خودش اجازه می‌دهد که کتاب منتشر کند و وقتی نمی‌تواند آن را در بازار توزیع کند، آن را با درصد تخفیف بالایی به فروش می‌رساند؛ این موضوع به ناشری که به صورت تخصصی و واقعی در حوزه مربوطه فعالیت می‌کند، آسیب می‌زند.
 
سلطانی در ادامه این نشست، پرسید: «قراردادهایی که میان مؤلفان و ناشران منعقد می‌شوند، تا چه اندازه در ظهور و بروز پدیده ناشر ـ مؤلف تاثیرگذارند؟» حاجی‌آبادی پاسخ داد: با صراحت باید بگویم که تمامی این قراردادها ظالمانه هستند؛ این قراردادها هم برای مؤلفان و هم برای ناشران آسیب می‌رسانند. پیشنهاد می‌کنم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی پدیده ناشر ـ مؤلف شود؛ به این معنا که وزارت ارشاد گروهی از ناشران را تشکیل دهد و اعلام کند که هر فردی می‌خواهد وارد پدیده ناشر ـ مؤلف شود به این گروه مراجعه کند تا از شیوع  پدیده کتابسازی جلوگیری شود.
 
حاجی‌آبادی در ادامه سخنانش، توصیه‌هایی را برای ناشر ـ مؤلفان ارائه داد و گفت: ناشر ـ مؤلفان باید توجه داشته باشند که قبل از هر اقدامی، هدف خود را مشخص کنند؛ اگر هدف فقط چاپ کتاب است، بسیار اشتباه است چرا که باید با توجه به نیاز جامعه خود کتاب بنویسند. همچنین کتابی که می‌خواهند چاپ کنند حتما قبل از انتشار، کتاب را با هزینه شخصی خود به یک کارشناس ارائه دهند تا آن را مطالعه و ارزیابی کند.
 
وی ادامه داد: به ناشر ـ مؤلفان پیشنهاد می‌کنم ابتدا به سراغ چاپ نسخه الکترونیکی نوشته‌های خود بروند؛ اگر دیدند که نوشته‌هایشان با استقبال مواجه شد، به چاپ مکتوب آن نیز اقدام کنند. به عبارت دیگر، ابتدا بازار را بشناسند سپس کتاب چاپ کنند.
 
مدیرمسئول انتشارات هزاره ققنوس افزود: ناشر ـ مؤلفان چون هزینه حق‌التالیف و حق‌النشر پرداخت نمی‌کنند، پیشنهاد می‌کنم پول‌هایی که اضافه می‌آورند برای کیفی‌سازی محتوای آثارشان صرف کنند. ناشر ـ مؤلفان باید به خاطر داشته باشند که رقیبان سرسختی دارند بنابراین، باید با افزایش آگاهی و اطلاعات خود از بازار نشر، مسلحانه به سمت رقیبان خود حرکت کنند.
 
حاجی‌آبادی ادامه داد: ناشر ـ مؤلفان باید توجه داشته باشند که رقیبان آنها بسیار حرفه‌ای است اما از آنها حرفه‌ای‌تر، توزیع کنندگان هستند. یکی از مشکلات ناشر ـ مؤلفان توزیع کتاب است؛ از اکنون توصیه می‌کنم اگر ناشر ـ مؤلفان می‌خواهند خودشان توزیع‌کننده نیز باشند، باید کفش آهنی بپوشند.
 
وی توضیح داد: ناشر ـ مؤلفان باید تمام استانداردهای کتاب اعم از فیپا، شابک و نحوه برقراری ارتباط با مؤلف را در نظر بگیرند. همچنین باید به دنبال چاپ کتاب‌های منحصر به فرد باشند. به هیچ وجه کتاب هایشان را به کسی مگر به نمایندگان رسانه‌ها اهدا نکنند.
 
مدیرمسئول انتشارات هزاره ققنوس در پایان سخنانش، گفت: ناشر ـ مؤلفان باید از ابزارهای فروش آنلاین برای کتاب‌هایشان استفاده کنند. همچنین آنها باید از رسانه‌های مکتوب و دیداری ـ شنیداری برای تبلیغ کتاب‌هایشان استفاده کنند.
 
در پایان این نشست، هر کدام از ناشران و ناشر ـ مؤلفان حاضر در این نشست که هر کدام با ذکر دلیل یا دلایلی موافق یا مخالف پدیده ناشر ـ مؤلف بودند، به بیان مشکلات خود و راهکارهای رفع این مشکلات پرداختند.