به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، امروز (سوم دیماه)، نود و دومین زادروز زندهیاد عباس سحاب است. از وی بهعنوان بنیانگذار دانش نقشهنگاری به شیوه نوین در ایران یاد میشود. عباس سحاب، فردی بود که نخستین نقشه توریستی تهران را تهیه کرد و موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب را با همکاری پدرش، ابوالقاسم سحاب بنیان گذاشت که از مهمترین انتشارات در حوزه نقشهبرداری و تهیه نقشههای مختلف در ایران بهشمار میرود.
عباس سحاب، سوم دیماه 1300 در روستای فَم شهر تفرش متولد شد. پدرش ابوالقاسم (1265 – 1335)، رییس معارف ولایت ثلاث شامل ملایر، نهاوند و تویسرکان بود که خدمات ارزشمندی انجام داد و آثاری در حوزههای تاریخ، جغرافیا، فرهنگ و علوم دینی مانند «تاریخ زندگانی شاه عباس کبیر» و «تجدید عظمت ایران: تاریخ زندگانی شاه عباس کبیر» از وی به جای ماندهاست.
پدرش(ابوالقاسم) در چهار سالگی عباس را به مکتب ملاحسین شاهمیری فرستاد، پس از آمدن به تهران همراه با پسرش، در هفت سالگی به مدرسه کمالیه رفت. متوسطه را در مدرسههای ابنسینا و علمیه به پایان رساند اما در سال 1315 یک گفتوگو مسیر زندگی وی را تغییر داد. هنگامی که در دبیرستان بود با شنیدن صحبتهای چند جهانگرد فرانسوی که بهدلیل نبود نقشه راهنمای تهران، ایرانیان را تحقیر میکردند، وی را واداشت تا با 27 ریال موجودی که تمام داراییاش بهشمار میرفت، شیشهای از مرکب چین، چند متر کاغذ کالک و قلم هاشور تهیه کند و به تهیه نخستین نقشه تهران برای گردشگران بپردازد و پس از 6 ماه نخستین نقشه را ترسیم کرد.
کشف استعداد وی در جغرافیا از سوی پدر و آموزگارانش باعث شد تا با همراهی پدرش در اتاق بیست متری زیرزمین خانه، بنیان موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب گذاشته شود. عباس سحاب پس از ورود به دانشگاه در رشته هنرهای زیبا تحصیل کرد. در همین دوران برای رسم و تهیه نقشههای منطقههای مختلف ایران بیش از 30 هزار روستا را زیرپا گذاشت. نقشههای اصفهان، تبریز، شیراز، همدان و مازندران نمونهای از تلاشهای وی در این زمینهاند.
موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب از معتبرترین موسسههای خصوصی جغرافیایی در جهان بهشمار میرود که در واقع نخستین خانواده جغرافیا و از بزرگترین خانوادههای جغرافیایی، کارتوگرافی و جغرافیای تاریخی ایران نیز هست.
محمدرضا سحاب، مدیر موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب درباره پدرش میگوید: پدرم در طول زندگی خود تلاش کرد منابع علمی ارزشمندی برای دانشجویان، پژوهشگران و علاقهمندان این حوزه گردآوری کند. وی برای استفاده ایرانیان از نقشههای به زبان فارسی با موسسههایی چون «وسترمن»، «هرمان شرودل» و «کارل ونشو» همکاری و اقدام به تهیه و انتشار «اطلس بینالمللی ایران و جهان» به زبان فارسی کرد.
غلامرضا سحاب فرزند دیگر عباس سحاب و مدیر انتشارات دنیای جغرافیای سحاب درباره تلاشی که پدرش برای اثبات نام خلیج فارس انجام داد، میگوید: برخی اعراب بیاطلاع، با استفاده از پولهای هنگفت، سوابقی برای نامهای جعلی دست و پا میکنند اما در سال 1350، پدرم، عباس سحاب نخستین اطلس خلیج فارس را منتشر کرد و دلیل آن نیز نقشهای جعلی بود که در ایتالیا دیده بود که از نامی نادرست به جای خلیج فارس استفاده کرده بودند.
در سال 1380 و بهمناسبت نخستین سال درگذشت استاد، کتاب «زندگینامه و خدمات علمی و فرهنگی استاد عباس سحاب» با مقدمه دكتر محمدرضا نصیری از سوی انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی چاپ شد. در این کتاب، شرح حال عباس سحاب، آثار و مجموعه مقالههایی که درباره وی نوشته شده بود، گردآوری شد.
«اطلس چهارده قرن هنر اسلامی»، «اطلس عراق در نقشههای قدیمی»، «اطلس عمومی و مصور افغانستان، شامل اوضاع: طبیعی، سیاسی، اقتصادی، تاریخی، اجتماعی، آمار و اطلاعات» و نقشههایی از شهرهای مختلف ایران از آثار زندهیاد عباس سحاب بهشمار میروند.
عباس سحاب ۱۴ فروردینماه ۱۳۷۹ درگذشت و پیکرش در قطعه هنرمندان بهشت زهرا(س) به خاک سپرده شد.
به مناسبت سوم دیماه، سالروز تولد عباس سحاب
سحاب، بنیانگذار بزرگترین خانواده جغرافیایی و کارتوگرافی ایران است
زندهیاد عباس سحاب، بنیانگذار بزرگترین موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی در ایران است. وی تلاشهای بسیاری برای آشنایی ایرانیان با نقشههای جغرافیایی انجام داد و نخستین نقشه گردشگری ایران را ترسیم کرد. آثار وی در زمینه نقشهکشی تاثیر بسیاری بر جنبههای مختلف زندگی ایرانیان گذاشت./
نظر شما