به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، در این نشست که صبح امروز(20 خرداد) با حضور دكتر غلامحسين ابراهيمي‌ديناني، فاطمه فنا، دكتر حسين معصومي همداني، دكتر نجفقلي حبيبي، دكتر سيد حسين موسويان، دكتر سيد محمود يوسف‌ثاني، دكتر مقصود محمدي و‌حجت‌الاسلام و المسملین عبدالحسین خسروپناه، ‌رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در موسسه پژوهشي حكمت و فلسفه ايران برگزار شد، دکتر خسروپناه طی سخنانی اظهار کرد: ابن‌سینا از فیلسوفان و بزرگان جهان اسلام است و با این‌که عمری کوتاه(58 سال) داشت اما آثار متعددی را در حوزه‌هایی مانند منطق،‌ ریاضیات،‌ الهیات، ‌طب و علوم رایج آن زمان از خود بر جای گذاشت. 

وی ادامه داد: به اعتراف اهل فن، ‌ابن‌سینا در هر زمینه‌ای که وارد شده،‌ دارای ابداعاتی بوده است و به زعم من، جا دارد کسانی بیایند و ابداعات بوعلی را از آثارش استخراج کنند. 

خسروپناه درباره کتاب «التعلیقات» گفت: این اثر از جمله آثار ارزشمند بوعلی است که در حوزه عام الهیات نگاشته و توسط دکتر موسویان تصحیح شده است. 

رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در ادامه به کتاب «سخن ابن‌سینا و بیان بهمنیار» اشاره کرد و گفت:‌ این اثر از قلم روان و مسلط دکتر ابراهیمی دینانی بهره برده و نکته جالب این‌که دکتر ابراهیمی دینانی این کتاب را با دغدغه معرفت‌شناسی نوشته است. 

خسروپناه سپس درباره آثار بزرگان و فیلسوفان به ارایه سه پیشنهاد پرداخت و گفت: نخستین کار، احیای تراث است و آثار حکمی بوعلی،‌ چراکه بسیاری از آثار او هنوز کار نشده است.‌ دومین کار هم تدوین نظام‌های حکمی ابن‌سینا (نظام هستی‌شناسی ابن‌سینا) است که او به صراحت به آن پرداخته و بسیاری از موضوعات از جمله نظام فلسفه طبیعت و هنر در این اثر وجود دارد که بوعلی به‌شکلی مستقیم آن‌ها را بیان نکرده است اما در شاکله آثار او وجود دارد. سومین کار هم استنطاق حکمت ابن‌سینا است که در این راستا باید کلام دقیق بوعلی را نسبت به پرسش‌های موجود این روزگار، به‌ویژه در حوزه فلسفه مضاف استنطاق کنیم. 

وی با اشاره به مباحث طرح شده در حوزه علوم انسانی گفت: این قبیل مباحث بسیار جدی است، ‌چراکه علوم انسانی به گواه صاحب‌نظران مبانی فلسفی دارد.‌ بنابراین، لازم و ضروری است که نگاه ابن‌سینا در رشته‌های مرتبط با علوم انسانی نظیر علوم رفتاری و اجتماعی بررسی شود،‌ چراکه چنین کارهایی سبب می‌شود ابن‌سینای هزار سال قبل به ابن‌سینای امروز تبدیل شود. 

در ادامه این نشست، میزگردی با حضور فاطمه فنا، دكتر حسين معصومي همداني، دكتر نجفقلي حبيبي، دكتر سيد حسين موسويان، دكتر سيد محمود يوسف‌ثاني، دكتر مقصود محمدي برای نقد و بررسی دو کتاب «سخن ابن‌سينا و بيان بهمنيار» تأليف استاد دكتر غلامحسين ابراهيمي‌ديناني و « التعليقات ابن‌سينا» به تحقيق و تصحيح دكتر سيد حسين موسويان تشکیل شد. 

دکتر حسین معصومی همدانی، عضو هیات علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران و متخصص فلسفه علم در این میزگرد گفت: می‌توان گفت که اقبال به ابن‌سینا در جهان امروز به ویژه در قرن بیستم با تحولاتی همراه بود، چرا که شرایط حاکم در قرن هجدهم به‌گونه‌ای بود که فلسفه جدید گسست کلی با فلسفه پیش از خود داشت. 

وی ادامه داد: گویی که در طول قرون یادشده فلسفه اروپایی ذیل فلسفه یونانی به‌حساب می‌آمد اما در اواخر قرن نوزدهم و به ویژه در قرن بیستم، به قصد شناخت برخی عناصر در فلسفه جدید و همچنین بررسی حتی تقابل میان علم جدید و فلسفه، این موضوع عنوان شد که ابتدا محل نزاع را مشخص و سپس طرح مساله کنیم. 

معصمومی همدانی اظهار کرد: به هرحال این گسست بعدها شاکله متفاوتی یافت؛ از آن نظر که بسیاری از آثار کنونی هم بر مبنای آثار گذشتگان شکل گرفتند و ارجاعات‌شان بر آن تالیفات است. 

این محقق با اشاره به جایگاه بوعلی در میان اروپاییان گفت: ‌ابن‌سینا برای اروپاییان فیلسوفی است که برای آنها موضوعیت دارد. ‌در واقع فهم فلسفه قرون وسطی به فهم فلسفه ابن‌سینا نیاز دارد. ‌ضمن آن‌که اکنون در سطح جهان بوعلی نه تنها به‌عنوان یک فیلسوف، بلکه به‌عنوان آدمی که فکرش تحولات بعد از خودش را پیش‌بینی می‌کرد مطرح است. 

متخصص فلسفه علم با اشاره به دو کتاب «سخن ابن‌سينا و بيان بهمنيار» و «التعليقات ابن‌سينا» گفت: هر دو کتاب به‌نوعی به آثار گذشتگان توجه دارند و در عین حال، به مساله‌های امروز نیز نظر دارند.‌ در واقع، دکتر ابراهیمی دینانی به آثار فلسفی گذشتگان همواره نظر داشته است و دقیقا به‌همین دلیل، بیان خاص وی که عاری از پیرایه‌های مصطلح در فلسفه است، توانسته جان مطلب را عنوان کند. 

وی درباره کتاب التعلیقات ابن‌سینا هم گفت: این اثر که توسط دکتر موسویان تصحیح شده است، ویژگی‌های ممتازی دارد؛ از جمله توجه به جزییات. در واقع، دکتر موسویان این کتاب را تنها تصحیح نکرده، بلکه تولید کرده است. 

در ادامه دکتر نجفقلی حبیبی طی سخنانی درباره کتاب التعلیقات ابن‌سینا گفت: دکتر موسویان برای این اثر زحمات فراوانی را متحمل شده ‌و تصحیح خوبی ارایه داده است. 

وی افزود: همه می‌دانیم که تصحیح تا چه اندازه در فهم مطلب اثر دارد.‌ این‌که عبارت‌های پراکنده بوعلی درباره موضوعات مورد بحث جمع‌آوری و بعد با مطالب مرتبط ارایه شود، ‌کار دشواری است که در این اثر دکتر موسویان از عهده آن به‌خوبی بر آمده است. 

حبیبی با اشاره به جایگاه ابن‌سینا در میان غربی‌ها گفت:‌ جرج سارتون، ابن‌سینا را سلطان علما می‌داند و کتاب قانون بوعلی تا قرن چهاردهم میلادی به عنوان انجیل پزشکی شناخته شد. 

در ادامه مقصود محمدی هم طی سخنانی گفت: کار تصحیح یک ضرورت است و از زمانی که صنعت چاپ پیدا شد، تصحصح و راه‌های مختلف مرتبط با آن شکل گرفتند، با این تفاوت که تصحیح آن زمان قیاسی بود. 

وی خاطرنشان کرد: من معتقدم کتاب‌هایی که به شیوه‌های علمی امروز تصحیح نشده‌اند،‌ قابل اعتماد نیستند. بنابراین، ضرورت دارد کتاب‌هایی که به شیوه قدیمی تصحیح شده‌اند و اغلاط فراوانی دارند، ‌بازبینی و دوباره تصحیح‌‌ شوند. 

در ادامه این نشست، سیدمحمود یوسف ثانی با اشاره به سطح بالای دو کتاب «سخن ابن‌سينا و بيان بهمنيار» و «التعليقات ابن‌سينا» گفت: آن‌چه درباره کتاب دکتر ابراهیمی دینانی وجود دارد، آن است که او این کتاب را با نگاه معرفت‌شناختی نوشته است. 

وی با اشاره به کتاب التعلیقات ابن سینا گفت: این اثر به لحاظ اشتمال، اثر ارزشمندی محسوب می‌شود. بنابراین، در چند سده اخیر، به‌ویژه از میرداماد به بعد، ‌کتاب تعلیقات با اعصار پیش از میرداماد قابل مقایسه نیست. به بیان دیگر، بعد از میرداماد است که این کتاب مورد توجه ویژه قرار می‌گیرد.
 
یوسف ثانی در ادامه، کتاب المباحثات را نزدیک‌ترین اثر به کتاب التعلیقات ابن سینا دانست و افزود:‌ کار دکتر موسویان بسیار دقیق و جامع است اما کاش نسخ خطی موجود در تعلیقات به‌صورت فهرست در کتاب ارایه می‌شدند. 

در ادامه این میرگزد «فاطمه فنا» به‌عنوان ویراستار کتاب سخن ابن‌سینا و بیان بهمنیار ‌گفت: این کتاب مانند دیگر آثار دکتر ابراهیمی دینانی ویژگی تالیفی دارد و در واقع، دکتر ابراهیمی دینانی مواجهه خودش با فیلسوف را که در اینجا ابن‌سیناست در این کتاب با توجه به دغدغه‌های معرفت‌شناختی‌اش عنوان کرده است. 

وی ادامه داد: مطالعه تاریخ مسلمانان که به تاریخ فلسفه اسلامی معروف شده، ‌بدون مطالعه آثار ابن‌سینا مطالعه‌ای ناقص است و تعبیر شخص من از بوعلی آن است که اگر مجموعه تفکر ملاصدرا را تاریخ تفکر تفسیری مسلمانان می‌دانیم، ‌بوعلی هم تمام تاریخ فلسفه مسلمین است.