شنبه ۲۴ فروردین ۱۳۸۷ - ۱۲:۴۵
زندگي در كنار زبا‌ن‌ها

آندره مارتينه زبانشناس برجسته فرانسوي در 12 آوريل 1908 در ساوواي فرانسه به دنيا آمد. او از زبانشناسان نقشگرا به شمار مي‌آيد و پژوهش‌هاي بي‌شماري در اين مكتب انجام داده است. وي بيش از بيست كتاب در حوزه‌هاي مختلف زبانشناسي به رشته تحرير درآورده است._

به گزارش خبرگزاري كتاب ايران‌(ايبنا) او از همان ابتدا در ساووا با پديده دو‌زبانگي آشنا و به مطالعات زباني علاقمند مي‌شود و تحصيلات دانشگاهي خود را در سربن به پايان مي‌رساند.

مارتينه به دنبال موفقيت در امتحان Agregation و يافتن صلاحيت تدريس رسمي در دبيرستان‌ها و رشته‌هاي دانشگاهي،‌‌ در سال 1937 موفق به دريافت دكتري دولتي از دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه پاريس مي‌شود. 

وي در 1928 با زبانشناسي عمومي از طريق كتاب «ماهيت، ‌تحول و منشا زبان» نوشته يسپرسن دانماركي آشنا مي‌شود. سپس آشنايي با مكتب زبانشناسي پراگ، رومن ياكوبسن و نيكلاي تروبتسكوي او را بيشتر به زبانشناسي نزديك مي‌كند. 

پايان‌نامه اصلي وي با عنوان «ريشه‌هاي عاطفي همخوان‌هاي مشدد در زبان‌هاي ژرمني»،‌ بعدها پايه و اساس كتاب «دگرگوني‌هاي آوايي» را در سال 1955 تشكيل مي‌دهد و  پايان‌نامه ديگرش در خصوص  «ساختار واجگاني واژه در زبان دانماركي» است. همسر اول آندره مارتينه دانماركي است و اقامت وي  در دانمارك باعث آشنايي او با اين زبان مي‌شود و اين امر منجر به دوستي وي با لويي يلمزلف، زبانشناس دانماركي مي‌گردد. 

مطالعات مارتينه حتي در دوره اسارتش توسط آلمان‌ها در جنگ جهاني دوم نيز ادامه دارد. مارتينه در اين دوره با ارائه سوالاتي از افسران فرانسوي در اسارت،‌ به نظام واجگاني زبان فرانسه دست مي‌يابد و اين تحقيقش در سال 1945 منجر به نگارش كتاب «تلفظ فرانسه معاصر» مي‌شود. 

وي پس از جنگ جهاني دوم و ازدواج با همسر دومش، ژان مارتينه كه نشانه‌شناس معروفي است،‌ به امريكا مهاجرت مي‌كند و رياست گروه زبانشناسي دانشگاه كلمبيا را به عهده مي‌گيرد. در اين مدت او همچنين سردبيري مجله word را نيز عهده‌دار مي‌شود. در 1955 به فرانسه برمي‌گردد و استاد زبانشناسي عمومي در دانشگاه پاريس مي‌شود. مجله «زبانشناسي» را در 1965 تاسيس مي‌كند كه در آن نظريات نقشگراي زبانشناسي وي منعكس مي‌شود. مارتينه در سال 1977 با عنوان استاد ممتاز از دانشگاه رنه‌دكارت (يكي از 12 دانشگاه منشعب شده از دانشگاه پاريس) بازنشسته مي‌شود. 

در 1988 اين دانشگاه هشتادمين سال تولد آندره را در عمارت سربن با حضور اساتيد بسياري از كشورهاي مختلف برگزار مي‌كند.

آندره مارتينه در 16 جولاي 1999 درسن 91 سالگي درگذشت.

كتاب «مباني زبانشناسي عمومي» برجسته‌ترين كتاب مارتينه است كه به 19 زبان ترجمه است. ترجمه فارسي آن نيز توسط هرمز ميلانيان در 1380 به چاپ رسيده است.

برخي ديگر از آثار وي عبارتند از:  
• ديدي نقشگرا از زبان (1962)
• زبانشناسي همزماني (1965)
• جستاري چند در نحو نقشگرا (1975)
• نقش و پويايي زبان‌ها (1989)
• خاطرات يك زبانشناس: زندگي در كنار زبان‌ها  (1993)
• كليات نحو  (1975)
• تراز دگرگوني‌هاي آوايي (1955)
• تحول زبان‌ها و بازسازي آنها (1975)

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها