سه‌شنبه ۲۲ خرداد ۱۳۹۷ - ۱۱:۲۲
نگاهی به کتاب مناقب العارفین شمس الدین احمد افلاکی عارفی

کتاب مناقب‌العارفین از منابع مهم مولاناپژوهی در ادبیات فارسی است و به همین دلیل بسیاری از پژوهشگران این حوزه بر این موضوع صحه ‌می‌گذارند. علی‌سینا رخشنده پژوهشگر حوزه ادبیات در باره تصحیح جدید این کتاب که به تازگی منتشر شده یادداشتی نوشته است.

خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)-علی‌سینا رخشنده: مناقب‌العارفین آیینه‌ای از احوال ملک روم و زندگی مولانا جلاالدین و یاران اوست. در اهمیت این کتاب همین بس که هیچ محقق مولاناپژوهی، در پژوهش‌های خود تاکنون از این کتاب ارزشمند بی‌نیاز نبوده است.

از کارهای بسیار ارزنده پروفسور تحسین یازیجی، تصحیح انتقادی کتاب مناقب‌العارفین است که با مقدمه و توضیحات کافی، دومین‌بار در انجمن تاریخ ترک (t.t.k) در سال 1976 در آنکارا تجدید چاپ شد، ایشان مناقب‌العارفین را با مقدمه مبسوط دیگری به زبان ترکی ترجمه کرد. این ترجمه برای چندمین بار تجدید چاپ شد. آخرین چاپ آن در سال 2001 میلادی صورت گرفته و ظاهرا توزیع آن با سال 2002 که سال در گذشت استاد یازیجی است، همزمان بود.

متن حاضر در دو جلد در 1959 و 1961م منتشر شده است. چاپ اول این کتاب در کوتاه زمانی به فروش رفت و نایاب شد و به تجدید چاپ رسید. در چاپ دوم، متن کتاب به صورت دقیق‌تری مطالعه و بازبینی‌شده و جدول غلط نامه مد نظر قرار گرفته است و بعضی خطاهای جزیی که در چاپ اول از نظر دور مانده بود تصحیح شد. در این میان مقدمه‌ای که به ترکی نوشته شده بود، توسط دکتر توفیق ه. سبحانی به فارسی ترجمه شد.

در چاپ حاضر، این کتاب توسط دکتر توفیق ه.سبحانی بازبینی و به توصیه مرحوم یازیجی خطاهای کتاب را اصلاح  کرده‌اند.
در حروف‌نگاری جدید، صفحات و سطرهای کتاب تغییر پیدا کرده است، از همین روی تذکر چند مورد برای علاقه‌مندان ضروری به نظر می‌رسد.
  1. 1.در چاپ ترکیه در شماره گذاری فصل سوم مربوط به مولانا جلال‌الدین در جلد اول از صفحه ی 176تا573، شماره ی 91 در صفحه ی 176 دوبار تکرار شده است و این فصل در نیمه ی دوم از صفحه ی 587تا613(3/597) ادامه یافته، در چاپ حاضر شماره گذاری اصلاح شده و شماره ی (3/598) در صفحه ی 611 چاپ ترکیه، در چاپ حاضر(3/588) شده است.

    2.در چاپ ترکیه، دگرسانی‌ها(نسخه بدل‌ها) در پایین صفحات قید شده است، در چاپ حاضر به پایان کتاب انتقال یافته است. در تطبیق صفحات نسخه های خطی و ترجمه ی ترکی و فرانسوی مناقب العارفین- که این بخش هم در پایان کتاب آمده است- اشکالاتی وجود داشته که ناگزیر به همان شکل بازنویسی شده است.

    3.در جلد دوم در بخش تعلیقات و حواشی مصحح از صفحه 1097تا1168 تحت عنوان «فهرست کلمات و تعبیرات مربوط به مصطلحات صوفیه و زندگانی اجتماعی و سیاسی و اقتصادی» لغات و تعبیرات زیادی، نظیر: آزاد،ادیب، ادبا، ازار، نفیر، لادن، نجوم و... را علاوه کرده است. در چاپ اخیر همه لغات و تعبیرات کتاب استخراج و با توضیح کوتاه در پایان کتاب افزوده شده و صفحات ارجاعات عوض شده است.

    4.خطاهای مطبعی اصلاح شده است.
متن کتاب در631صفحه و تعلیقات از صفحه635تا735 است، ترتیب روایات نسخه نخستین739 صص-741، فرق های دیگر 743-762، توضیحات مصحح در باره ی ابیات و پانوشت های کتاب صص 673-807، تحلیل و نقد مناقب العارفین صص 809-832، نقدی بر مناقب العارفین صص833-899،فهرست آیات صص 905-920، فهرست اشعار 921-932، لفات و ترکیبات و امثال صص933-968، فهرست کلمات و تعبیرات ترکی و مغولی ص 969،  فهرست نام ها صص971-985، جای ها صص987991، کتاب ها ص 993، فهرست کتاب های وارد شده در متن و حاشیه صص995-999،  فهرست منابع و مراجع بخش نقد کتاب حاضر1001-1011 .
جهت اطلاع خوانندگان گرامی، مقاله ای تحت عنوان «بشوی اوراق: نقد محتوایی بر دو بخش از مناقب العارفین»توسط مجتبی دماوندی، در نشریه: پژوهشنامه علوم انسانی،ش بهار1387،ش57صص129-140 به چاپ رسیده است.

کتاب مناقب العارفین، شمس‌الدین احمد افلاکی عارفی، با تصحیحات، حواشی و تعلیقات به کوشش تحسین یازیجی و با ویرایش و اضافات: توفیق ه. سبحانی، توسط نشر دوستان در زمستان 1396 در 1011 صفحه و قیمت85000 تومان به چاپ رسیده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها