فريبرز مجيدي در تير ماه 1319 در شهر مشهد متولد شد. سه سال از دوره ابتدايي را در همان شهر گذراند و در 1327 همراه خانواده به تهران مهاجرت كرد و بقيه تحصيلاتش را در تهران ادامه داد.
او در سال 1356 با استفاده از بورس تحصيلي، دوره كارشناسي ارشد خود را در رشته مديريت آموزشي در دانشگاه ابوريحان بيروني تهران گذراند و از آن پس همه وقت خود را يكسره صرف تحقيق و ترجمه كرد. در كارنامه وي، ترجمه 14 اثر به تنهايي و 12 ترجمه مشترك نيز به چشم ميخورد.
علاوه بر اينها، دهها كتاب و صدها مقاله را ويرايش كرده است و از سال 1364 تاكنون با مراكز فرهنگي متعددي همكاري داشته و در برخي از آنها سرپرستي بخشهايي برعهده وي بوده كه عبارتند از؛ شركت انتشارات علمي و فرهنگي، بنياد دانشنامه بزرگ فارسي، مركز دايرهالمعارف بزرگ اسلامي، شركت دانشگستر، سازمان مطالعه و تدوين (سمت)، فرهنگستان هنر. مجيديد، همكاري خود را با تعدادي از اين مراكز ادامه داده است.
ترجمهها:
بيشتر آثاري را كه مجيدي از زبان انگليسي به فارسي برگردانده به فلسفه، مسايل مختلف اجتماعي و جامعه شناسي شناخت مربوط ميشوند؛ البته در اين ميان آثاري در زمينه ادبيات (رمان، نمايشنامه و داستانهاي كوتاه) نيز ترجمه كرده، اما اين كارها بيشتر جنبه تفنن داشتهاند. تعدادي از كتاب هاي انتشار يافته وي عبارتند از: طرحي كوتاه از تاريخ فلسفه (1349)، ايدئولوژي و اوتوپيا (1355؛ ويراست دوم، 1380)؛ مونادشناسي (1370)؛ دموكراسي (1374)؛ ساخت اجتماعي واقعيت (1375)؛ تكامل فرهنگ (1379)؛ زندگينامه استوارت ميل (1380)؛ مفهوم ايدئولوژي (1380)؛ فلسفه در عمل (1382؛ چاپ پنجم 1385)؛ روح آيين پروتستان (1382)؛ زيبايي شناسي و ذهنيت: از كانت تا نيچه (1385)؛ مار و روباه: مقدمهاي بر منطق (1385).
تعدادي از مهمترين كارهايي كه فريبرز مجيدي به صورت مشترك و با همكاري مترجمان ديگر انجام داده است بدين قرارند؛ فرهنگ انديشه نو (1369)؛ زندگينامه علمي دانشوران (از 1369 تا 1375)؛ آفرينندگان جهان نو (1372)؛ فرهنگ علوم اجتماعي (1376)؛ جهان پيش از تاريخ از ديدگاهي نو (1379)؛ دايرهالمعارف دانش بشر (1381)؛ براي قرن بيست و يكم: گفتوگوي دو فرزانه (1381)؛ 32 هزار سال تاريخها (1382)؛ دايره المعارف دموكراسي (3 جلد، 1381)؛ دايره المعارف ناسيوناليسم (2 جلد، 1383)؛ فرهنگ اديان جهان (1385).
فرهنگ تلفظ نامهاي خاص (حاوي 60 هزار مدخل) كتابي است كه براي راهنمايي پژوهشگران، مترجمان به منظور تلفظ و ثبت صحيح نامهاي خاص (با تلفظ 30 مليت) تاليف كرده كه در سال 1381 به همت بنگاه انتشارات فرهنگ معاصر به چاپ رسيده است.
***
كتاب زيباييشناسي و ذهنيت از كانت تا نيچه تاليف آندرو بووي؛ ترجمه فريبرز مجيدي- تهران: فرهنگستان هنر، 1385. 956 صفحه
درپي برگزيده شدن كتاب «زيبايي شناسي و ذهنيت از كانت تا نيچه» به عنوان كتاب سال جمهوري اسلاميدر سال 1386، با فريبرز مجيدي گفتوگويي انجام دادهايم كه ميخوانيد.
***
- نوشتههاي شما بيشتر بر محور چه موضوعاتي است؟
بيشتر در زمينه فلسفي، جامعهشناسي، شناخت هنر و موضوعات وابسته به آن.
- زيباييشناسي، در اصل، به شناخت حسي ما و چگونگي حصول آن اشاره دارد، تفاوت آن با پديدارشناسي چيست؟
الكساندر بامگارتن، اولين كسي بودكه به زيباييشناسي به معناي خودش پرداخت و كانت از وي وام گرفت. در حقيقت كانت ميخواست ببيند شناخت زيبايي چگونه با حواس انسان صورت ميگيرد. زيبايي به ذهن انسان مربوط و هر دو نسبت به حواس و سابقه ذهني ما نسبياند. در مورد زيبايي مباحث مختلفي وجود دارد. اين كه چگونه ميشود هنر و زيبايي را بيان و تفسير كرد و اين كه چه عنصري وجود دارد تا آن را زيبا بناميم، مهم است.
- ارتباط هنر و زيبايي چيست؟
تولستوي در كتاب هنر چيست، هنر را خلق زيبايي تعريف ميكند. زيبايي قائم به ذات نيست و براي هر جماعتي متفاوت و نسبي است. هنر هم قائم به ذات نيست و در هر دوره و عصري، معناي خاص خود را دارد. نقاشي درون غار در دوران اوليه يك هنر محسوب ميشود اما اگر پيكاسو آن را انجام ميداد، ديگر يك هنرمند نبود. هنر پيكاسو مثل زيبايي، وابسته به شرايط اجتماعي و محيطي در دوران تاريخي است.
- چرا اين كتاب را انتخاب كرديد؟
ترجمه اين موضوع را فرهنگستان هنر به عهده من گذاشت و بسياري از كارهايم نيز به عهده خودم نيست و سفارش ناشران است.
- زيباييشناسي در دوران مختلف از سوي چه فيلسوفاني مطرح بوده است؟
كانت، شلينگ، فيشتر، شلاير ماخر و نيچه كه البته يكي از مباني فكري آنها زيباييشناسي است و بحث مشتركي دارند و تقريبا يك چيز را ميگويند مگر در موارد جزيي؛ اما نيچه يك مقدار كمي با آنها متفاوت است.
- درباره ترجمههايي كه انجام دادهايد آسيب شناسي هم كردهايد؟
در اين باره وسواس به خرج ميدهم. براي هر جمله جاي شكي باقي نميگذارم. از هر كلمهاي كه آن را نفهميده باشم نميگذرم. بعد از تمام شدن ترجمه يك بار آن را با متن اصلي مقابله ميكنم. تمام دست نوشتهها را پاكنويس و بعد به ناشر تحويل ميدهم تا در جريان چاپ قرار گيرد. نمايهها تنظيم ميشود و غلطگيري صورت ميگيرد.
- مخاطبان شما چه كسانياند؟
مخاطبان عام نيستند. كساني اين كتابها را ميخوانند كه زمينههاي ذهني مربوط به آن را دارند؛ بيشتر دانشجويان، پژوهشگران و متخصصان اين رشتهاند. البته بعضي از كتابهاي ترجمه شده، مخاطب عام هم دارند.
- چند ساعت در روز مطالعه ميكنيد؟
تمام وقت مشغول كار ترجمه و مطالعهام، حدود 7 تا 10 ساعت.
- مطالعات جانبي شما بيشتر در چه موضوعاتي است؟
فلسفه هنر، رمان، شعر شاعراني مثل نيما، شاملو، اخوان، فروغ و از شاعراي كهن هم حافظ، سعدي و...
- ترجمه كتاب اخيرتان چه مدتي طول كشيد؟
تقريبا يك سال.
نظر شما