اديب‌زاده در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)،‌ اثر خود را نظريه‌اي زمينه‌اي درباره ظهور و شكل‌گيري نهادهاي عقلاني مدرن در ايران برشمرد و گفت: اين اثر با نگاهي تاريخي به بررسي موضوع عقلاني شدن، ريشه‌هاي حسابگري مدرن و برخوردهاي عقلاني در ايران مي‌پردازد.

وي افزود: اين اثر نشان مي‌دهد چگونه خيزش‌هايي در جهت ايجاد نهادهاي بروكراتيك و نظم قانوني عقلاني سبب شد تا در دل ساختارهاي كهن فرهنگي اجتماعي ايران،‌ صورت‌هايي از عقلانيت مدرن نظير عقلانيت تكنيكي و قانوني جوانه بزند و با وجود مقاومت‌هاي ساختاري و فرهنگي درباره اين موضوع، شيوه حساب‌گرانه مدرن شروع به رشد و نمو كند.

نويسنده كتاب «دموكراسي معرفتي» اثرش را بررسي اين موضوعات از دوره قاجار تا پهلوي اول در سال 1320 معرفي كرد و گفت: در همين راستا شماري از خيزش‌هاي موثر در شكل‌گيري نهادها و ريشه‌هاي آن در اين دوره بررسي مي‌شوند.

وي به ذكر مثال‌هايي از نهادهاي عقلاني محصول دنياي مدرن پرداخت و گفت: امنيت بروكراتيك در قالب ساختارهايي نظير شناسنامه، ثبت اسناد و املاك و به طور كلي بروكراتيك شدن، نمودي از نهادهاي عقلاني در ايران است. 

اديب‌زاده به ارايه و تبيين نظريه مربوط به نهادهاي عقلاني مدرن توسط ماكس وبر، جامعه‌شناس نامدار آلماني، اشاره كرد و گفت: بر اساس اين نظريه، اقتصاد، پول، نظم حقوق قانوني مدرن و نهادهاي آموزشي مدرن،‌ همگي از نهادهايي زاييده عقلاني شدن دنياس مدرن‌اند. اين اثر نيز نظريه «وبر» را دست‌مايه خودش قرار داده است.

وي ادامه داد: نگارش اين اثر كه داراي نگاهي مثبت به روند مدرن شدن در ايران است، پايان يافته و براي چاپ به انتشارات نگاه معاصر سپرده شده است.