به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، ابوالفضل شكوري، سردبير اين فصلنامه تخصصي در مقاله‌اي با عنوان «نقبي به سوي ديرين‌ترين روزنامه فارسي» آورده است: "سرزمين‌هاي قفقاز، آسياي ميانه و عراق كه در گذشته بين‌النهرين ناميده مي‌شد، از جمله خاستگاه‌هاي جرايد فارسي زبان در دوره‌هاي پيش از مشروطه و مشروطه به‌شمار مي‌روند. اثرات فرهنگي، اجتماعي و سياسي برخي از جرايد منتشر شده در اين سرزمين‌ها مانند جريده فكاهي ملانصرالدين هنوز هم در نسل كنوني مردم ايران هويدا و آشكار و مثل‌هاي آن رايج است. "
تاريخ اين بخش از مطبوعات فارسي هنوز به‌طور شايسته مورد توجه قرار نگرفته و در روزنامه‌ها و مجلات آن تجزيه، تحليل محتوايي و حتي معرفي صوري انجام نگرفته است.
در منطقه قفقاز بعد از آن‌كه اين سرزمين‌ها از ايران منفصل و به روسيه تزاري ملحق شدند، روس‌ها اجازه انتشار روزنامه به زبان‌هاي فارسي و تركي را به مردم نمي‌دادند. نخستين نشريه آن مناطق به زبان فارسي به نام «تفليسكي و دموسكي» در 1243 بود كه بعدها يك پيوست به زبان فارسي نيز به همراه آن منتشر شد كه در واقع قديم‌ترين روزنامه فارسي محسوب مي‌شود.
افغانستان يكي از مناطق پيشرو در انتشار مطبوعات فارسي است؛ ولي هم به لحاظ زماني و هم به لحاظ محتوايي از ايران عقب‌تر بوده است. مطبوعات ويژه كودكان در اين سرزمين جلوتر از ايران آغاز شد.
اين شماره فصلنامه به بررسي مطبوعات فارسي اين قلمروها به اضافه جرايد فارسي سرزمين افغانستان اختصاص دارد و كوشش بر اين بوده كه حتي‌الامكان شناسنامه مختصر جرايد فارسي اين اقمار را شناسايي كند و به معرفي محتوايي و جريان‌شناسي بپردازد.
«خيرمقدم به شاهدي از غيب» اثر عبدالمجيد معاديخواه، ميزگرد تجزيه و تحليل جرايد فارسي قفقاز و آسياي ميانه و گفت‌وگو با دكتر نصرالله صالحي درباره اديب الممالك از روزنامه ارشاد تا آفتاب، در اين فصلنامه آورده شده است.
«مجله حقايق و فكر مدرنيته بومي» از مسلم عباسي، «روزنامه حريت ارگان حزب عدالت ايران» اثر نادر مرادي حقيقي، «آشنايي با روزنامه آذربايجان جزء لاينفك ايران» از سيدعلي‌اصغر موسوي عبادي، «روزنامه آري» از سيدعلي هشترودي، «بررسي نشريه نامه مباركه نجف» اثر مسعود كوهستاني‌نژاد، «روزنامه رستاخيز بغداد، نگاه عثماني به دنياي ايراني» از كريم جعفري و «آشنايي با ماهنامه جهان نو» از مريم گنجي از جمله مقالات تخصصي اين فصلنامه به‌شمار مي‌روند.
بخش دوم «مسأله روش در تاريخ شفاهي» ترجمه اردلان جوادي، «بيان يك واقعيت درباره تاريخچه كتابخانه ملي ايران» اثر عنايت‌الله رحماني، «سوغات فرنگ» از عبدالمجيد معاديخواه و... از ديگر مطالب اين نشريه است.
نمايه اعلام نيز پايان‌بخش فصلنامه ويژه‌نامه ياد است كه از سوي بنياد تاريخ انقلاب اسلامي ايران منتشر شده و بهاي اين فصلنامه تخصصي 35000 ريال است.
سه‌شنبه ۹ مهر ۱۳۸۷ - ۱۱:۰۹
«ياد» عنوان فصلنامه تخصصي بنياد تاريخ انقلاب اسلامي ايران است كه به جريان‌شناسي تحليلي جرايد فارسي اختصاص دارد و در شماره واپسين خود جرايد فارسي قفقاز و آسياي ميانه را بررسي كرده است.\
نظر شما