به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) یازدهم ذی‌القعده سال ۱۴۸ هجری قمری در مدینه در خانه حضرت امام موسی کاظم (ع)، پسری به دنیا آمد که بعد از پدرش عهده‌دار مقام امامت شد. به مناسبت این روز فرخنده در گفت‌و‌گویی با حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی مهدوی‌راد، نویسنده و قرآن‌پژوه، درباره سیره امام و پژوهش‌هایی که درباره ایشان در کشور انجام شده، به گفت‌و‌گو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.
 
حجت‌الاسلام مهدوی‌راد درباره کمیت و کیفیت کارهای صورت گرفته با محوریت حضرت امام رضا (ع) در کشور، بیان کرد: بحث و گفت‌وگو و تحقیق و تحلیل درباره امام رضا (ع) به لحاظ اینکه در ایران بودند و ایرانی‌ها یک نوع حس همسایگی و یا فراتر، آن بزرگوار را نسبت به خودشان ولی نعمت تلقی می‌کردند، به لحاظ نظری به‌ویژه بعد از انقلاب درباره ایشان کم انجام نشده است. در سال‌های بعد از انقلاب، آستان قدس حرکت بسیار مهمی را شروع کرد؛ کنگره جهانی حضرت امام رضا (ع) برگزار شد،‌ در چندین کنگره درباره شخص امام بحث و بررسی صورت گرفت و سپس بنا شد که «ابناء الرضا» شود، یعنی عنوان کنگره امام رضا (ع) باشد، ولی محور آن 14 معصوم باشند که این کار ادامه پیدا نکرد. این کار مهم و مثبتی بود، چراکه مقالات بسیار خوبی برای کنگره و کتاب‌های خیلی خوبی در حاشیه آن چاپ شد که متاسفانه در ادامه به دلیل مشکلات اجرایی افول کرد.
 
وی ادامه داد: به لحاظ نظری درباره زندگانی حضرت در قالب‌های مختلف نوجوان، جوان و تحقیقی و پژوهشی کارهای زیادی انجام شده است. برگزاری جشنواره‌هایی مانند کتابخوانی رضوی یا کتاب سال رضوی، بسیار خوب است. همین که فضایی ایجاد شود که در یک برهه زمانی، تعداد زیادی از مردم به امام رضا (ع) فکر می‌کنند و کتاب می‌خوانند، خوب است هرچند کافی نیست، ولی مطمئن باشید که ما از آنچه که هست تا آنچه که باید باشد، فاصله زیادی داریم. زمانی آنقدر فقط به خواندن تاکید شد که رهبران فکری ناچار شدند که مدام بر عمل کردن به آموزه‌ها تاکید کنند.
 
این قرآن‌پژوه گفت: گمان می‌کنم که نیاز فوری ما هم درباره سیره حضرت رضا (ع) و هم درباره سیره دیگر ائمه (ع) و هم درباره معارف قرآن، الهام از خود حضرت است. ایشان در یک جمله بسیار تکان‌دهنده و بیدارگر فرمودند: «خدا رحمت کند آن کس را که امر ما را زنده کند.» حضرت در پاسخ به اینکه چگونه امر شما زنده می‌شود، فرمودند که یعنی می‌آموزید و می‌آموزانید. در ادامه از ایشان نقل است که اگر مردم این کلام و فرهنگ زیبای ما را درک کنند،‌ خودشان به سمت دین می‌آیند. از مجموعه کاربردهای روایی اینگونه می‌فهمیم که «امر» یعنی مجموعه فرهنگ اهل بیت (ع) در صفحه ذهن و صحنه زندگی؛ به این معنا که هرگز آموزه‌ها و رهنمودها و سخنان ائمه (ع) تجربی و انتزاعی نبوده است. آنها رهبران زندگی و نور هستند و کلامشان نوری است که تاریکی‌های مسیر زندگی را روشن می‌کند.  
 
نویسنده کتاب «تراث الشیعه القرآنى» افزود: در قرآن و روایات دو تعبیر تقریبا هم معنی داریم؛ «اقامه» و «احیا». زند ه داشتن و برپاداشتن یعنی این آموزه‌ها و مجموعه معارف از تحریف و دگرخوانی و برخوانی و بدفهمی و بدجهتی نجات دادن. یعنی امکان دارد که ما یک کلام را دقیقا بفهمیم، ولی معتقد باشیم که فقط برای خواندن است و این بدجهتی است. آنچه که همه مسلمانان و شیعیان و به‌ویژه ما ایرانی‌ها باید بفهمیم این پیام امام رضا (ع) است که امر ما را احیا کنید یعنی آن‌را از تحریف نجات دهید. یکی از مهم‌ترین تحریف‌ها این است که گمان کنیم امام رضا (ع) در مضجع مطهرش منتظر است به درخواست ما، شفیع ما شود. حضرت شفیع کسی است که در حد امکان مانند ایشان عمل کند.
 
حجت‌الاسلام مهدوی‌راد تصریح کرد: وقتی می‌گوییم علی بن موسی‌الرضا (ع) امام است، یعنی «شاقول» زندگی ماست، پس باید نمازمان مثل ایشان باشد، مثل حضرت انفاق کنیم، مانند امام رضا (ع) با دید باز به مردم نگاه کنم و تفکر حزبی و باندی نداشته باشیم. امام در بیشتر دعاهایشان امت اسلامی و مسلمانان را مورد توجه قرار داده و کمتر عنوان «شیعه ما» را به‌کاربرده است. یعنی در کلام و تفکر و سیره امام، تنگناهای مسلکی و مذهبی دیده نمی‌شود و بسیار فراتر از این می‌اندیشد.
 
وی ادامه داد: برخی علما معتقدند این‌گونه کلام هم از جانب ائمه و هم از جانب خداوند حالت دعایی ندارد. پس اینگونه می‌توان از کلام امام تفسیر کرد که هر کس و هر جامعه‌ای که امر ما را احیا کند، رحمت خداوند شامل حالش می‌شود. جمله آخر این حدیث مبنی بر اینکه اگر محاسن و زیبایی کلام و سیره ما را دریابند خودشان به سمت ما متمایل می‌شوند، بسیار مهم است؛ کجا اینهمه معارف بلند انسان‌مدارانه و خداجویانه و خدامحور را می‌توان اینگونه یافت.  
 
نویسنده «سیر نگارش‌هاى علوم قرآنى» گفت: ائمه با همه بزرگی، خودشان را در سایه الهی و در کنار عظمت خدا هیچ انگاشته‌اند، ولی امروز تا باد به سمت کسی می‌وزد، خود را همه چیز و همه‌ کس می‌داند. امام معتقد است که من ٱن وقت من هستم که در رابطه با خدا معنا شوم. اگر ما این فرهنگ را به مردم معرفی کنیم، مردم شیفته اهل بیت (ع) می‌شوند.
 
داور علمی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران همچنین اظهار کرد: امروز کارهای خوبی مانند نهضت کتابخوانی با محوریت امام رضا (ع) در کشور راه افتاده، ولی بیاییم نهضتی مبنی بر عمل کردن به آنچه حضرت انجام داده راه بیاندازیم؛ مثلا همه متعهد شویم که ظرف یک ماه به آنچه که امام رضا (ع) گفته عمل کنیم و ببینیم چه اتفاقی می‌افتد. «اقامه» هم در همین راستاست، چراکه «اقامه» امر خدا و ائمه در گرو عمل صالح است. به بیان مقام معظم رهبری، «اقامه» یعنی تبلور عینی مفاهیم در صفحه ذهن و صحنه زندگی. وقتی روزی چند بار در قالب نماز می‌گوییم که خدایا من عبد تو هستم ولی پس از فراغت از نماز و خروج از مسجد به بندگان خدا ناسزا بگویم و آنها را بیازارم، این چگونه بندگی است؟
 
وی با بیان اینکه ای کاش در دهه کرامت این روایت زیبا از امام رضا (ع) را با خط زیبا بنویسند و به یکدیگر هدیه دهند و آن‌را جایی جلوی چشمشان قرار دهند که هر روز ملکه ذهنشان باشد، افزود: من مدتها این‌کار را انجام می‌دادم تا یادمان باشد اگر خوب حرف می‌زنیم، خوب می‌نویسیم، اگر ثروت داریم همه متعلق به خداست. در جامعه ما بیشتر از 80 درصد رفتارها، کینه‌ورزی‌ها و موضع‌گیری‌ها، وابستگی‌ها و دیگر اعمال ما ربطی به قرآن و اهل بیت (ع) ندارد. آیا اینهمه داوری‌ها و موضع‌‌گیری‌هایی که در موارد مختلف در کشور گرفته می‌شود، خدایی و براساس معارف اهل بیت (ع) است؟ آیا داوری‌های ما با علم کامل بوده است؟
 
حجت‌الاسلام مهدوی‌راد در پایان گفت: رسالت شما به‌عنوان رسانه  در احیای امر اهل بیت (ع) شاید از همه بیشتر و مهم‌تر و حساس‌تر است. به درستی دریافتن، به درستی یافته‌ها را ثبت کردن و به درستی در اختیار دیگران گذاشتن، به همان اندازه که سخت است، مهم است و به همان اندازه که مهم است، تاثیر دارد.