چهارشنبه ۵ تیر ۱۳۹۸ - ۱۵:۲۷
پیوند میان هنر و روان‌کاوی پس از فروید

مهدی ملک مترجم کتاب «لکان در قابی دیگر» در مقدمه این اثر می‌گوید که بیش از یک قرن از آغاز خوانش‌های روان‌کاوانه از هنر می‌گذرد و اکنون بخش مهمی از تفسیر آثار هنری با ترسیم جنبه‌های روان‌کاوانه آن‌ها معنا می‌یابد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «لکان در قابی دیگر» نوشته استیون زد.لواین تلاشی است برای تشریح دغدغه‌های هنری روان‌کاو فرویدی، ژاک لکان، که با شعار معروف «بازگشت به فروید» در پی آشکار ساختن بنیادهای هر پرسش و حقایق نهفته در پس هر اثر است.

اکثر ارجاعات لکان به هنر از خلال سخنرانی‌های هفتگی او در پاریس و در برابر گستره‌ای از روان‌شناسان، فیلسوفان، شاعران نقاشان و دیگر علاقه‌مندان انجام‌ می‌شد. لکان از ۱۹۵۳ تا ۱۹۶۳ در مرکز روان‌درمانی قدیس‌آن به سخنرانی می‌پرداخت که مخاطب آن در ابتدا عبارت بودند از روان‌کاوان و روان‌کاوان تحت تعلیم انجمن روان‌کاوی پاریس، که او در سال ۱۹۳۴ به عضویت آن درآمده بود، و افرادی از انجمن فرانسوی روان‌کاوی که او در سال ۱۹۵۳ به تشکیل آن کمک کرده بود. 

مهدی ملک مترجم اثر در مقدمه‌ای که برای کتاب نوشته تاکید دارد که بیش از یک قرن از آغاز خوانش‌های روان‌کاوانه از هنر می‌گذرد و اکنون بخش مهمی از تفسیر آثار هنری با ترسیم جنبه‌های روان‌کاوانه آن‌ها معنا می‌یابد. به‌باور استیون زد.لواین، خوانش‌های روان‌کاوانه از آثار هنری به‌ویژه از آن رو اهمیت دارند که لایه‌های ناخودآگاه سوژه‌های بصری امروز را گره‌گشایی کرده و عاقبت امکان رهایی او را فراهم می‌کنند.

در پیش‌گفتار کتاب با عنوان «چرا لکان؟» نیز درباره پیوند میان هنر و روان‌کاوی آمده است: «پیوند میان هنر و روان‌کاوی پس از فروید دو مسیر متفاوت را طی می‌کند: نخست خوانش‌های اسطوره‌محور یونگ و پیروانش از آثار هنری به مثابه تجسد افکار، تصورات و عواطف جمعی با به یک معنا نوعی «ناخودآگاهی جمعی» سرکوب‌شده که به میانجی کهن‌الگوهایی مشترک در تاریخ فرهنگ‌های گوناگون حضور دارد. مسیری که در آن وظیفه نویسنده کشف الگوها و مفاهیم مقرر و فروبسته‌ای چون سایه، آنیما و آنیموس، نقاب و ... در اثر هنری است. مسیر دوم شاهراه ناهموار لکان و لکانی‌هاست. دهرچقدر یونگ و پیروانش بر فاصله‌گیری از فروید تاکید می‌کنند، در مقابل شعار همیشگی لکان، بازگشت به فروید است. با این حال هر تکرار . بازگشتی پیشاپیش تفاوتی را در خود نهفته دارد و از این رو بازگشت لکان به فروید نیز با سویه‌هایی اساسا متفاوت همراه است.»

به عبارت دیگر ادعای کتاب این است که آموزه‌های لکان بر مبنای سه بعد تجربه امر واقع، نمادین و خیالی که موقعیت ما را نه در چنگال آهنین غرایز بلکه در دام منعطف و نرم فرهنگی سه ساحت از تجربه انسانی تبیین می‌کند، رویکردهای مفیدی را برای ما در مواجهه با درباره چگونگی تبدیل شدن‌مان به عضو جدیدی از گروه‌های فرهنگی کاملا متفاوت و پرسش‌های اساسی در زندگی و هنر پیشنهاد می‌کند.

عناوین سرفصل‌های کتاب نیز عبارتند از: رمز داوینچی از منظر لکان، شی‌ء از دنیایی دیگر، ابژه گم‌شده، تصویر چیست؟، نشانگر بازنمایی، زن هستیم یا مرد؟، لذت ببر.

کتاب «لکان در قابی دیگر» نوشته استیون زد با ترجمه مهدی ملک در ۱۷۹ صفحه و شمارگان ۷۰۰ نسخه و به قیمت ۱۸۰۰۰ تومان از سوی انتشارات شوند منتشر شده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها