به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين كتاب به نظر براي يافتن پاسخ پرسش‌ «كربلا و عاشورا را چگونه بايد ديد؟» و «از كدام زاويه به اين زمين و زمان بايد نگريست؟» به رشته تحرير در آمده، اما در متن خود بر اين باور است كه عاشورا، احسن القصص تاريخ اسلام است.

همچنان كه در سخن آغازين اين كتاب نيز آمده است، «عاشورا چه ندارد تا به سراغ سرمشق‌ها و مكتب‌هاي ديگر برويم؟ اين رستاخيز عظيم همه درس‌هاي لازم و براي صلاح و فلاح را دارد. كربلا قصه زيستن، ديگر گونه زيستن و حيات طيبه را تجربه كردن است. در كربلا همه عناصر لازم براي سير به كمال، عزت و رستگاري پيدايند. معنويت، زيبايي، فضيلت‌هاي انساني، حضور همه انسان، حضور بي‌فاصله خدا، حضور همه ارزش‌ها و در يك كلام، حضور بي پرده خدا و حقيقت زلال قرآن در همين حادثه يافتني است.»

مضامين اين كتاب در تقسيم‌بندي‌هايي كه «مرحله» ناميده شده‌اند، در 41 بخش مباحث گوناگوني از اين واقعه عظيم تاريخ اسلام را بيان مي‌كنند. از عناوين اين مراحل مي‌توان زمينه‌هاي نهضت، آغاز نهضت در مدينه، از مكه تا كربلا، استقرار كاروان در كربلا، ايام مهادنه، آغاز نبرد عاشورا(تيرباران صبح)، غربت و تنهايي امام، نماز ظهر عاشورا، به ميدان رفتن امام، نبرد امام حسين(ع)، رويدادهاي پس از شهادت، غارت و آتش زدن خيمه‌ها، حوادث صبح يازدهم، ورود كاروان اسراء به شام و بازگشت كاروان به مدينه را نام برد.

اين كتاب مي‌كوشد با گشودن پنجره‌اي تازه براي تماشا و ادراك زيباترين و باشكوه‌ترين تابلوي هستي، تابلويي كه زينب(س) در كلام كوبنده خود در مجلس بيداد عبيدالله زياد آن را ترسيم كرد، نگاهي ديگر به اين واقعه انساز ساز داشته باشد.

«آيينه در كربلا» با تبيين سيره و سيره‌نگاري در اسلام و نخستين آثاري كه در اين دين آسماني مكتوب شدند، مطالب خود را آغاز مي‌كند و مهمترين كتاب‌هاي اين وادي را از سر نگاهي گذار عبور مي‌دهد. 

نخستين مقاتل، معرفي كتاب‌هاي مقاتل و تاريخي متقدم، مقاتل و تواريخ پيش از معاصر، تبيين فرهنگ‌ها و پژوهش‌هاي عاشورايي از نخستين مباحث اين كتاب‌اند.

«محمدرضا سنگري» مي‌‌كوشد بار امانت واقعه كربلا را به درستي بر دوش كشد و به روش‌هاي پژوهشي و ويژگي تاليفات امروزي نيز وفاداري خود را به اثبات رساند. وي در اين مسير علاوه بر استفاده از منابع متقن كهن و تازه تاليف، در بخش‌هاي گوناگوني از كتاب و ذيل عناوين متعدد، نكاتي را به خواننده يادآور مي‌شود كه آگاهي از آنها مي‌تواند درك بهتر شرايط نبرد روز عاشورا و تصميماتي كه امام حسين(ع) اتخاذ كردند را به تصوير كشد.

به اعتقاد نويسنده كتاب، فاجعه‌ها و حادثه‌هاي تلخ تاريخي ره‌آورد شهوت قدرت و ثروتند. وفاداري كوفيان با ارسال 40 نماينده، راه را براي تبعيت ديگران هموار مي‌سازد. نمايندگاني كه هريك به بهاي400 دينار به تاييد يزيد مي‌پردازند با آن كه خوب مي‌دانند يزيد كيست و در آينده چگونه رفتار خواهد كرد!
فقدان بصيرت و ژرف‌نگري برخي از خواص جامعه و سكوت و تمكين آنها نيز در استقرار و اقتدار يزيد بي تاثير نيست. سكوت، تاييد تلويحي است و مردم با ديدن خواص تصميم مي‌گيرند و عمل مي‌كنند.
ستم بر شانه‌هاي جهل و غفلت و آزمندي مي‌نشيند و به مقصد مي‌رسد و مگر معاويه نگفت؛ من بر علي پيروز نشدم مگر به بركت جهل مردم! كام‌هاي گشوده و چشم‌هاي بسته، تكيه‌گاه خيانت و جنايت‌اند.

از نكات جالب توجه اين اثر عاشوراپژوهي، تبيين «نكته‌ها و آموزه‌ها» در ابتداي بخش‌ها و آوردن «منابع و مآخذ» پس از اتمام آن قسمت است كه امكان پژهش‌هاي آتي را براي محققان و علاقه‌مندان به اين حوزه فراهم مي‌سازد و معتبر بودن اطلاعات خود را بر خواننده آشكار مي‌كند.

تشريح جزئيات ماجراي عظيمت امام حسين(ع) به كوفه، ‌اتفاق‌هايي كه براي ايشان و همراهانشان مي‌افتد و ساير ماجراي اين واقعه كه با عناويني مجزا در دل صفحات كتاب نقش بسته‌اند،‌ مطالعه تاريخ كربلا را سهل‌تر و زمينه‌هاي ماندگاري آنها را در ذهن مخاطب بيشتر مي‌كنند. دكتر سنگري كوشيده است در ذيل هر عنوان با استفاده از عناوين و سرفصل‌هاي جزئي‌تر و شماره‌گذاري و دسته‌بندي مطالب، عوامل و رخدادهاي اين حادثه را بررسي كند، به‌گونه‌اي كه دريافت مطالب و جمع‌بندي آنها در ذهن مخاطبان با دقت بيشتري همراه باشد.

توجه به جزئي‌ترين وقايع، نقش احزاب گوناگون و دسته‌هاي مختلف و اقشار جامعه در موضع‌گيري آنها و حضوري كه در نبرد عاشورا داشتند، از جمله مواردي‌اند كه از چشم كاونده پژوهشگر دور نمانده‌اند. او در خلال صفحات اين اثر تاريخي كه دست‌يافته‌هاي فراواني از آموزه‌هاي ديني و اعتقادي دربر دارد، از اشعار و صحنه‌پردازي‌هاي ادبي نيز سود جسته تا خواننده را بيش از پيش با خود همراه و هم طريق سازد. 

همچنين تغيير قلم نويسنده و زبان گفتاري اثر در برخي از موضوعات، از ديگر نكاتي‌اند كه خودپندارنده‌هاي مخاطب را بيدار مي‌كند و مي‌كوشند آگاهي‌هاي به او بخشد تا بي‌طرفانه به مطالعه تاريخ اسلام نپردازد و در برابر هر شبهه و شائبه‌اي بي‌دفاع و خاموش باقي نماند.

تبيين حالات، رجزخواني‌ها، آوردن اسامي و اطلاعات همراه امام حسين(ع) و افرادي كه در دو سوي اين نبرد حضور داشتند، از ديگر مطالبي است كه در آثار علمي ـ پژوهشي از اين دست كمتر براي مخابان عامه يا عامه خوانندگان تبيين مي‌شوند و ما تنها در آثار ثقيل و تخصصي با آنها مواجهيم.
 
ساختار فصل‌بندي كتاب موضوعات و مطالب را در قالبي از آثار درسي ارايه مي‌دهد. پرهيز از اشكالات چاپي و انتخاب فونت مناسب ارايه مطالب، از نكات ديگري‌اند كه خواننده را به مطالعه ادامه كتاب مي‌خوانند.

از نكاتي كه جاي خالي آن در اين كتاب حجيم تاحدي به چشم مي‌خورد، كمبود نقشه‌ها و تصاويري براي ترسيم موقعيت جغرافيايي يا عظيمت‌هايي است كه در اين ماجرا انجام ‌شدند.

از سوي ديگر، يكي از موضوعات جالبي كه در اثر سنگري وجود دارد، ارايه ديدگاه‌هاي متفاوت در برخي از مسايل است كه از آن ميان مي‌توان به يكي از پيچيده‌ترين پرسش‌هاي اين واقعه اشاره كرد؛ اين كه تعيين زمان حركت، مسير حركت و آمدن به كربلا در اربعين چگونه بود. در اين زمينه چند ديدگاه، استدلال و تحليل متفاوت وجود دارد كه نويسنده به ترتيب همه آنها را در اثر خود جاي داده است و اشاره مي‌كند كه در آثار و منابع گوناگون كدام‌يك از اين ديدگاه‌ها عنوان شده‌اند و چه افرادي بر آن صحه گمارده‌اند.

مرحله چهل و يكم اين كتاب با عنوان «بازگشت كاروان به مدينه» و خطبه‌خواني «عمروبن سعيد» به صفحات پاياني نزديك مي‌شود، صحنه‌اي كه در آن امام زين العابدين(ع) در معيت زنان و دختران با خيل سوگواراني كه به استقبال آمده بودند، به شهر مدينه وارد شدند. مقصد و منزل پاياني كنار مزار پيامبر(ص) بود. پرده اشك فرصت تماشا از كاروانيان گرفت. آه همسايه جان‌ها و اشك ميهمان لحظه‌لحظه داغ ديدگان بود. هركس با مدينه زمزمه‌اي و گفت‌وگويي داشت، زينب، ام كلثوم، سكينه، فاطمه و امام كه شانه‌اش از گريه مي‌لرزيد ...

واپسين سطور اين مجمل با اين جملات به پايان مي‌رسند؛ «عاشورا احسن القصص تاريخ اسلام است. يوسف اين قصه را هماره بايد جست. بر فراق او اشك ريخت. او را عزيز داشت و چاه و زنداني فراموشي را بر او نپسنديد. اين يوسف بايد بر سرير قلب‌ها و انديشه‌هامان بنشيند تا همه مصرها آباد شود كه گمشده آخرين حجت خدا هم اوست و مگر مهدي طالب حسين نيست؟(اين الطالب بدم المقتول بكربلاء)
ما نيز اگر طالب و منتظر موعوديم بايد طالب امام حسين(ع) باشيم.» 

سومين چاپ كتاب «آيينه در كربلاست» را موسسه انتشارت قدياني در شمارگان 1650 نسخه، 816 صفحه و بهاي 140000 ريال به تازگي روانه بازار نشر كرده است.