پنجشنبه ۱۹ فروردین ۱۳۸۹ - ۰۸:۰۰
قرآن‌پژوهي قرآن‌شناسان غربي و وظايف علماي اسلامي

كتاب «مستشرقان و قرآن» به قلم دكتر محمدحسن زماني از سوي موسسه بوستان كتاب به چاپ سوم رسيد. اين اثر كه كتاب برگزيده سال قرآن كريم 1384، كتاب برگزيده نخستين جشنواره كتاب قرآني دانشجويي 1386 و كتاب برگزيده جشنواره مرزباني وحي و خرد سال 1387 است، به نقد و بررس آراي مستشرقان درباره قرآن مي‌پردازد./

به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، چهارده قرن است كه سروش وحي، مسلمانان را از زودباوري و خوش‌بيني ساده‌لوحانه به طيفي از اهل كتاب هشدار داده و مي‌فرمايد: «آيا طمع داريد كه آنان به [دين] شما بگروند، در صورتي كه گروهي از آنان كلام خدا را شنيده و پس از آن كه آن را درك كرده، تحريفش مي‌كنند و حال آن كه [همه چيز را خوب] مي‌دانند؟(بقره، آيه75)». و از همان دوران زمزمه ملكوتي پدر مهربان و اميرمومنان در وصيت جاودانه‌اش به همه فرزندانش، در گوش ما طنين افكن است كه: «اوصيكما و جميع ولدي و اهلي و من بلغه كتابي... الله الله في‌القرآن، لايسبقكم بالعمل به غيركم...؛ من شما دو فرزندم (حسن و حسين) و همه فرزندانم و بستگانم و تمام كساني را كه نامه من به آنان برسد وصيت مي‌كنم كه... شما را به خدا، شما را به خدا به قرآن [توجه كنيد] نكند بيگانگان در عمل به آن از شما سبقت گيرند.»

اما با كمال تاسف نه تنها سيل تحريف‌هاي معنوي معارف قرآن و شبهات فراوان غربيان و شرق‌شناسان يهودي و مسيحي را شاهد بوده و پاسخ جدي را در جهان ارائه نكرديم، بلكه از ناحيه ديگر ديديم كه برخي ملل بيگانه در عمل به بعضي دستورهاي اخلاقي قرآن مانند؛ نظم، پاكيزگي، پشت‌كار، امانت‌داري، اداي دين در توليد و روحيه جمعي، از ما مسلمانان پيشي گرفتند و در برخي ميدان‌هاي علمي و پژوهشي قرآني نيز گوي سبقت را از عالمان ديني اسلام ربودند. 

«فلوگل» آلماني با تاليف معجم ‌الفاظ‌‌القرآن به نام «نجوم آيات‌الفرقان» همه محققان ديني حوزه‌ها را مهمان سفره خويش ساخت و «ژول لابوم» فرانسوي با تاليف معجم موضوعي آيات قرآن به نام «تفصيل آيات‌القرآن‌الكريم» مسووليت تعليم موضوعات قرآن كريم را براي طلاب و فضلاي مسلمان جهان به عهده گرفت.
 
«گلدزيهر» يهودي مجارستاني نيز با تحقيق درباره روش‌هاي تفسير مفسران قرآن كريم و تاليف كتاب «المذاهب‌التفسيرية للقرآن‌الكريم» بر كرسي تدريس علوم قرآني نشسته و دانش جديدي را در علوم قرآن پايه‌گذاري كرد.

بر اساس مطالب كتاب، مستشرقان غربي و كشيشان مسيحي و خاخام‌هاي يهودي به اين‌ها اكتفا نكردند، بلكه اكنون كه عطش جامعه بشري را براي لزوم دريافت اطلاعاتي جامع و منسجم درباره معارف قرآن ـ‌آخرين كتاب آسماني خداوند‌ـ به صورت يك «دايرةالمعارف قرآني» احساس كردند، قبل از علماي اسلام و مراكز پژوهشي قرآن به اين امر مهم دست يازيدند و جمعي از آنها به رهبري يك خانم غربي به نام «مك اوليف» استاد دانشگاه «جرج تاون آمريكا» در شهر ليدن هلند به تحقيق در مورد معارف قرآن و تدوين مقاله‌هاي قرآني اقدام كردند.

آنان كه حدود هزار عنوان از واژه‌هاي كليدي قرآن را به عنوان مدخل‌هاي اين دايرةالمعارف برگزيدند تا مجموعه آنها را در پنج جلد به جهانيان عرضه كنند، از سال 2000 تاكنون پنج جلد آن را به زبان انگليسي چاپ و منتشر كردند. 
كتاب «Encyclopaedia of the Quran» جديدترين اقدام علمي - فرهنگي است كه غربيان درباره قرآن كريم ما مسلمانان انجام دادند. طبيعي است كه از سطور اين گونه كتاب‌ها و اثر خامه مسيحيان و يهوديان كه با پشتيباني مالي دولت‌هاي غربي نيز انجام مي‌گيرد چه انتظاري بايد داشت!

قرن‌هاست كه بسياري از شرق‌شناسان و اسلام‌شناسان غير مسلمان، اعم از غربي و غير آن به پژوهش درباره قرآن پرداخته و راجع به مصدر قرآن، تاريخ جمع و تدوين آيات، ادبيات و ساختار آن و معارف و محتواي قرآن كريم نظريه‌هاي گوناگوني ابراز كرده و هزاران كتاب و مقاله منتشر كرده‌اند. آنان گاه به تجليل از قرآن و تبيين زيبايي‌ها و معارف و تعاليم والاي آن پرداخته و گاه به دليل عدم دسترسي مستقيم به منابع اسلامي، دچار برداشت‌هاي نادرست شده‌اند؛ چنان‌كه گاهي برخي از آنان به تحريف يا اتهام‌هاي دروغين و تهاجم‌هاي غير منطقي دست زده‌اند.

حجم انبوه اين آثار قرآن‌پژوهي قرآن‌شناسان غربي در سطح جهان و تاثيرگذاري منفي آن بر اذهان تشنه جامعه بشري و اسلامي، نقدي علمي را مي‌طلبد تا سره را از ناسره تفكيك و پاسخي منطقي به اشكال‌هاي مستشرقان ارائه كند. گرچه خداوند خود حفاظت «متن قرآن كريم» را از تحريف متكفل شده و فرموده: «انا نحن نزلنا الذكر و انا له لحافظون(حجر، آيه 9)»، اما مسووليت صيانت معارف ناب آن را از دست‌برد تحريف‌گران فرهنگي كه به وارونه معرفي كردن مفاهيم قرآني مي‌پردازند به ما مسلمانان محول كرده است.

دكتر زماني (مولف اين اثر) در انتهاي پيشگفتار كتاب حاضر متذكر مي‌شود: «بر عالمان ديني و حوزه‌هاي علميه و پرچم‌داران معارف مكتب اهل‌بيت(ع) است كه پرچم دفاع از كيان اسلام و قرآن و اصلاح انديشه‌هاي قرآني را در قبال تحريف‌گران به دوش گرفته و به نقد و بررسي و پاسخ آنها بپردازند؛ چنان‌كه امام باقر(ع) از همان دوره پيدايش حركت خزنده، تحريف معنوي را از حديث زير به ما گوش زد فرمود: "علما وارثان پيامبرانند، همانا پيامبران ثروتي به ارث نگذاشته‌اند، بلكه احاديث و تعاليم خويش را به ارث نهادند، هركس هرمقدار از آنها برگيرد، بهره فراوان برده است. پس دقت كنيد كه دانش‌تان را از چه كساني فرا بگيريد، زيرا در بين ما اهل‌بيت پيامبر در هر نسلي عالمان معتدل و راستيني هستند كه تحريف‌هاي تندروان را از اسلام مي‌زدايند و شبهات و اشكال‌هاي مخالفان را پاسخ داده و توجيه‌هاي غلط غير عالمانه ناآگاهان را كنار مي‌زنند."
نقد حاضر گامي است در مسير انجام اين رسالت تا سهمي در تبديل فضاي تاريك اتهام‌ها به فضاي روشن واقع‌نگري جامعه بشري به اين كتاب آسماني داشته باشد. در اين كار با الهام از آيه شريفه: "و لا يجرمنكم شنئان قوم علي ان لا تعدلوا...(مائده، آيه 8)»؛ كوشيده‌ايم اصل انصاف و واقع‌نگري را رعايت كنيم و دشمني آنان با ما موجب ناديده گرفتن كمالات و ويژگي‌هاي مثبت كارشان نشده است.
اميد آن كه اين اثر ما را به عظمت قرآن و نيز توطئه‌هاي دشمنان براي مقابله با آن آشنا كند و در راه ابلاغ رسالت‌هاي الهي، ثابت قدم نگه دارد.»

كتاب حاضر در شش فصل «فعاليت‌هاي قرآني مستشرقان، مصدر و منشأ قرآن، تاريخ جمع قرآن، ادبيات و ساختار قرآن، معارف قرآن و مستشرقان، نقد دايرةالمعارف قرآن؛ ليدن» سامان يافته است.

در انتهاي اين اثر، نمايه‌اي از آيات، روايات و اعلام نيز به چشم مي‌خورد.

چاپ سوم كتاب «مستشرقان و قرآن» در شمارگان 1500 نسخه، 592 صفحه و بهاي 88000 ريال راهي بازار نشر شد.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط