برخی از افرادی که دچار مرگ مغزی شده‌اند، پیش از مرگ به‌صورت داوطلبانه تمایل خود را نسبت به اهدای عضو با دریافت «کارت اهدای عضو» اعلام می‌کنند، اما در صورت تأیید مرگ مغزی توسط چهار پزشک معتمد متخصص داخلی، متخصص بیهوشی، متخصص مغز و اعصاب و متخصص پزشکی قانونی، در صورت اعلام رضایت قانونی خانواده متوفی نسبت به اهدای عضو، اعضای حیاتی مناسب به بیماران نیازمند اهدا می‌شود. گفتنی است در این فرایند خانواده اهداکننده و گیرنده عضو، هیچ هزینه‌ای پرداخت نمی‌کنند. جراحی این فرایند بستگی به اندام‌هایی که اهداء می‌شوند، دارد. پس از جراحی، اعضا از بدن فرد اهداکننده توسط جراحان، ارگان‌ها را در سریع‌ترین زمان ممکن به دریافت‌کننده پیوند می‌زنند، زیرا بیشتر اعضای بدن فقط چند ساعت می‌توانند خارج از بدن سالم بمانند. پیوندهای متداول عبارتند از: کلیه‌ها، قلب، کبد، پانکراس، روده، ریه‌ها، استخوان، مغز استخوان، پوست و قرنیه.
کتاب «پیوند اعضا» شامل مجموعه مقالات علمی تألیف جمعی از اعضای هیأت علمی مرکز تحقیقات نفرولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران به سرپرستی دکتر محبوب لسان پزشکی، دکتر اعظم علمداری و دکتر محمدحسین شجاع مرادی است که به‌صورت جامع به بررسی موضوع پیوند عضو به‌ویژه پیوند کلیه و الزامات و ملاحظات آن می‌پردازد. «ارزیابی کاندیدای گیرنده پیوند کلیه»، «ارزیابی دهنده مرگ مغزی در پیوند کلیه»، «مقایسه پیوند کلیه در دهنده زنده و مرگ مغزی»، «نگهداری عضو پیوندی»، «مراقبت‌های پرستاری بعد از پیوند کلیه»، «تغذیه در پیوند کلیه»، «اختلالات کلیوی در پیوند کبد»، «پیوند مغز استخوان» و «ملاحظاتی در پیوند قلب و ریه» ازجمله مقالات این کتاب است.
عوارض جراحی پیوند کلیه
یکی از مقالات کتاب به موضوع «عوارض جراحی پیوند کلیه» می‌پردازد. دکتر محمدحسین نوربالا؛ متخصص ارولوژی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیة‌الله و دکتر سعید روحانی بیدگلی، در بخشی از این مقاله نوشته‌اند: «پیوند کلیه، یکی از شایع‌ترین عمل‌های جراحی در حوزه پیوند اعضاست و یکی از عوامل اصلی پس زدن پیوند، عوارض به‌وجود آمده به دنبال جراحی می‌باشد. بین سال‌های 1960 تا 1980 شیوع رد پیوند به علت تکنیکال حدود 20 درصد گزارش شده، اما امروزه به دلیل بهبود تکنیک‌های جراحی میزان عوارض به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته، به‌طوری‌که در مطالعات اخیر در مراکز بزرگ پیوند، شیوع آن 5% بیان شده است. عوارض جراحی بعد از پیوند را می‌توان به عوارض عروقی (شریانی، وریدی، ترومبوز، تنگی، لنفوسل و خونریزی) و ارولوژیک (انسداد، ریفلاکس و فیستول) تقسیم‌بندی کرد. عوارض می‌توانند به‌صورت فردی در حین جراحی، بلافاصله بعد از جراحی و یا به‌صورت تأخیری رخ دهند که سبب افزایش طول مدت بستری و هزینه‌های درمانی برای بیمار می‌شوند. احتمال عوارض تکنیکال به دنبال پیوند در گیرنده‌های کودک شیوع بالاتری دارد.
ملاحظاتی در پیوند قلب و پیوند ریه
دکتر سیف‌الله بلادی موسوی؛ فوق تخصص نفرولوژی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، در یک مقاله علمی به ملاحظاتی در پیوند قلب و پیوند ریه می‌پردازد: «پیوند قلب درمان انتخابی برای بیماران مبتلا به مرحله پایانی نارسایی قلب است که علیرغم درمان دارویی مناسب، علامت‌دار می‌باشند. خوشبختانه در سال‌های اخیر، میزان بقاء بیماران پیوند قلب نسبت به گذشته به‌صورت قابل‌توجهی بهبود یافته است که به دلیل تولید داروهای جدید تضعیف‌کننده سیستم ایمنی و درمان بهتر و موثرتر عفونت‌های بعد از پیوند می‌باشد. براساس گزارش‌های موجود، میزان بقاء بیماران پیوند قلب در بالغین حدود 11 سال و در بچه‌ها حدود 16 سال بوده و میزان بقاء یکساله آن‌ها نیز در بالغین 85% و در بچه‌ها 90% می‌باشد.
از حدود 35 سال قبل، پیوند ریه یکی از اقداماتی بوده است که برای بیماران با بیماری مرحله پایانی ریه درنظر گرفته می‌شود. اولین پیوند ریه در سال 1963 انجام گردید که متأسفانه دریافت‌کننده آن در عرض 18 روز بعد از پیوند از دنیا رفت و بعد از آن نیز پیوند ریه در چند مورد محدود دیگر صورت گرفت که آن‌ها نیز پیش‌آگهی خوبی نداشتند. در سال 1983، اولین پیوند موفقیت‌آمیز ریه در بیماری که مبتلا به ایدیوپاتیک ریه بود، انجام شد و در سال 1986 نیز برای اولین‌بار پیوند موفقیت‌آمیز دوطرفه ریه در بیماری که مبتلا به آمفیزم بود، صورت گرفت. این موفقیت‌ها به دلیل بهتر شدن تکنیک‌های جراحی و معرفی سیکلوسپورین به بازار دارویی به‌عنوان داروی تضعیف‌کننده سیستم ایمنی بود. در سال‌های اخیر، به تدریج تعداد پیوندهای موفقیت‌آمیز ریه به‌صورت گسترده افزایش یافته و این درمان یکی از درمان پذیرفته شده برای بیماران با بیماری مرحله پایانی ریه درنظر گرفته می‌شود.»
نخستین چاپ کتاب «پیوند اعضا» در 526 صفحه با شمارگان یک‌هزار نسخه به بهای 40 هزار تومان از سوی انتشارات یاس نبی راهی بازار نشر شده است.
نظر شما