به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درختچه مو،‌ تاریخچه‌ای به قدمت تاریخ دارد. عده‌ای عقیده دارند، این گیاه قبل از پیدایش غلات به‌صورت وحشی به مقدار فراوان وجود داشته و در جنگل‌ها، انسان‌های نخستین از برگ و میوه‌های آن استفاده می‌کردند. عده‌ای نیز معتقدند که دیرینگی مو، حدود 6 تا هفت هزار سال می‌باشد. محققان قدمت پرورش مو را به اواخر دوره نئولیتیک و عصر برنز یعنی 3 تا 6 هزار سال قبل از میلاد نسبت داده‌اند. این محصول مانند دیگر محصولات مدیترانه‌‌ای، سال‌ها قبل از میلاد مسیح، کشت می‌شد. گونه‌های مو وحشی، پس از استقرار در نواحی کمربند جنوبی دریای خزر، ترکیه و بالکان، به سرعت به نواحی شمالی مدیترانه، شمال دریای سیاه و دریاچه خزر پراکنش یافته‌اند. این گیاه با خواص بسیار در بیشتر مناطق رشد می‌کند. برای رشد نیاز به خاک، دمای مناسب، نور خورشید، آبیاری و کود دارد.
 
مو نیز همانند سایر گیاهان، علی‌رغم داشتن شرایط لازم در مراحل کاشت، داشت و برداشت و رعایت تمام مسائل زراعی مثل هرس، آبیاری صحیح، کوددهی و ...، از سوانح و عوارض خارجی مثل ابتلا به بیماری‌ها و هجوم آفات و نیز عوارض داخلی مانند اختلالات فیزیولوژیک در امان نیست. از آفات مخرب مو می‌توان به زنجره مو، زنجرک مو، سرخرطومی مو، خوشه‌خوار مو، کرم برگ‌خوار مو، کرم ریزبرگ‌خوار مو، کرم خاکستری مو، کنه نمدی مو یا کنه گال‌زای مو، بالشتک مو و فیلوکسرای مو اشاره کرد. درختچه مو همچنین دچار بیماری‌های متعدد قارچی، باکتریایی، ویروسی و نماتدی می‌شود. نور و گرما و سرما و یخبندان نیز ازجمله عوامل بیماری‌زای غیرزنده و فیزیولوژیک هستند که می‌توانند سبب بیماری در این گیاه شوند.
 
کتاب «بیماری‌های مو» تألیف مشترک دکتر مهدی ارزنلو؛ استاد بیماری‌‌شناسی گیاهی دانشگاه تبریز و سمیه مشاری، در هشت فصل «مو و باغبانی آن»،‌ «بیماری‌های قارچی مو»، «بیماری‌های باکتریایی و فیتوپلاسمایی مو»، «بیماری‌های ویروسی و یروئیدی مو»، «بیماری‌های نماتدی مو»،‌ «بیماری‌های فیزیولوژیکی مو»، «علف‌های هرز باغات مو» و «مدیریت باغ‌های ارگانیک مو» را مورد بررسی قرار می‌دهد.
بیماری‌های باکتریایی مو
«برخی از بیمارگرهای باکتریایی منحصر به ریشه و طوقه مو هستند و سایر قسمت‌ها را به ندرت آلوده می‌کنند. باکتری عامل این بیماری، 93 خانواده از گیاهان را آلوده می‌سازد. از مهم‌ترین این گیاهان می‌توان به مو اشاره کرد. اولین‌بار در سال 1897 از باغات مو ایتالیا جداسازی شد و بعد از سال 1940 که حضور یک DNA خارج کروموزومی در باکتری مشخص شد، از آن در مهندسی ژنتیک گیاهی استفاده شد. این بیماری از باغات مو استان‌های مختلف ایران نیز جداسازی شده و روی نژادهای مختلف آن تحقیقاتی انجام گرفته است.
 
بیماری عمدتا با ظاهر شدن گال‌هایی روی ریشه یا طوقه درختان میوه مثل سیب، گلابی، گیلاس، زردآلو، بادام، گردو و مو شناسایی می‌شود. گال‌های تشکیل شده در واقع بافت‌های آبکش اولیه و ثانویه تمایز نیافته هستند و ابتدا سفید و گوشتی و در انتهای تابستان قهوه‌ای، خشک و چوب‌پنبه‌ای می‌شوند. درختان آلوده علاوه بر تشکیل گال ممکن است علائمی نظیر کوتولگی، برگ‌های ریز کلروزه را نشان دهند و چنین درختانی نسبت به سرمای زمستانه حساسیت بیشتری نشان می‌دهند... نکروز باکتریایی مو با علائم تیپیک مانند شانکر روی ساقه و پتیول‌ها، لکه‌های سوخته روی برگ‌ها و مرگ جوانه‌ همراه است.»
علف‌های هرز باغات مو
«مشکل اصلی باغات مو در شرایط ایران که کم‌آبی یکی از معضلات آن است، رقابت برسر آب و مواد غذایی می‌‌باشد. برای دفع علف‌های هرز در باغ‌ها، معمولا به سن محصول توجه می‌شود. معمولا در چهار سال اول کاشت درخت سعی می‌شود، کنترل علف‌های هرز در حد خوب و ایده‌آل صورت گیرد. به علت حساسیت مو در مراحل نونهالی و ابتدایی کاشت، باید با علف‌های هرز به خوبی مبارزه کرد. در صورت عدم کنترل علف‌های هرز در این مراحل، باعث کاهش رشد نهال می‌گردد. از مهم‌ترین علف‌های هرز چندساله می‌توان به خارشتر، قیاق، اویارسلام و پیچک و از علف‌های هرز یک‌ساله می‌توان به سوروف، سلمه تره، تاج خروس، سس، گل جالیز، دم روباهی، علف باغ، پنیرک، دیجیتاریا و علف شور اشاره کرد.»
 
نخستین چاپ کتاب «بیماری‌های مو» در 356 صفحه با شمارگان یک‌هزار و 500 نسخه به بهای 45 هزار تومان از سوی انتشارات دانشگاه تبریز راهی بازار نشر شده است.