به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، ایمنی‌شناسی یا ایمونولوژی، یکی از شاخه‌های زیست‌پزشکی است که به بررسی انواع واکنش ایمنی جانداران در برابر آنتی‌ژن‌های بیگانه و روند ایجاد مصونیت در برابر عوامل بیماری‌زا می‌پردازد. این علم هم به جنبه‌های فیزیولوژیک پاسخ دفاعی بدن به عوامل بیگانه و هم به جنبه‌های پاتولوژیک سیستم ایمنی مانند بیماری‌های خودایمنی، حساسیت، نقص ایمنی، واکسیناسیون و پیوند اعضاء می‌پردازد. یکی از شاخه‌های این علم، بررسی رابطه ژنتیک و ایمونولوژی است که در شرایط کنونی و سوالاتی که درباره احتمال ابتلا به کرونا براساس ژنتیک و بحث سیستم ایمنی مطرح است، کاربرد بیشتری دارد.
 
کتاب «کلیاتی بر ژنتیک و ایمونولوژی» تألیف مشترک دکتر علی زارعی؛ استاد دانشگاه علوم پزشکی شیراز و یاسر زارعی کردشولی در 14 فصل ضمن بیان مقدمه‌ای بر سیستم ایمنی به موضوعاتی همچون «دستگاه ایمنی و اندام‌های لنفوئید»، «سیستم دفاع ذاتی و اکتسابی»، «پاسخ ایمنی علیه میکروارگانیسم‌ها و انگل‌ها»، «ایمنی در برابر سرطان‌ها»، «نقص ایمنی»، «تولرانس ایمونولوژیک»، «خودایمنی و بیماری‌های آن»، «ازدیاد حساسیت»، «واکسیناسیون»، «ایمنی‌شناسی مادر، جنین و نوزاد»، «غربالگری و روش‌های تشخیص قبل از تولد بیماری‌های ژنتیکی» و «ژنتیک رفتار و شخصیت» می‌پردازد.
تهیه واکسن، موفق‌ترین کاربرد ایمونولوژی
هدف سیستم ایمنی در دفاع علیه پاتوژن‌های خارجی، انهدام خود آنتی‌ژن یا خنثی‌سازی فراورده‌های آن می‌باشد، ولی در جدال با آنتی‌ژن‌های داخل سلولی، سلول‌های T یا سلول آلوده را منهدم می‌کنند یا با آزادسازی موادی (سیتوکین‌ها)، ماکروفاژها را جهت انهدام ارگانیسم‌های درونشان فعال می‌نمایند. برخی از پاتوژن‌ها، هم مرحله خارج سلولی دارند و هم داخل سلولی، به‌عنوان مثال ویروس فلج اطفال از طریق خون وارد نخاع شده و نورون‌ها را آلوده می‌نماید. در این موارد آنتی‌بادی‌ها برای توقف مرحله اولیه عفونت موثر است (یعنی زمانی که ویروس در جریان خون است). اما برای پاکسازی عفونت تثبیت شده، CTL‌ها باید هر سلول آلوده‌ای را از بین ببرند.
 
موفق‌ترین کاربرد ایمونولوژی، تهیه واکسن می‌باشد، زیرا بر پایه و اصول ایمنی اکتسابی (اختصاصی بودن و حافظه) بنا شده است. سلول‌های خاطره به سیستم ایمنی اجازه می‌دهند که در برخورد مجدد با همان آنتی‌ژن، پاسخ موثرتر و سریع‌تر ارائه دهند. هدف از تولید واکسن، شامل تغییر پاتوژن یا سم‌های آن است به‌طوری‌که در عین‌حالی‌که خاصیت آنتی‌ژنی خود را حفظ می‌کند، بیماری‌زا و مضر نباشد.»
رحم، محفظه‌ای ایمن برای جنین
«به‌نظر می‌رسد که جنین انسان در رحم به‌خوبی از آنتی‌ژن‌ها و مواد عفونت‌زا در امان است. هرچند که بعضی پاتوژن‌ها مثل سرخجه، می‌تواند با آلوده کردن مادر، صدمات جدی به جنین وارد کند. علت مصون ماندن جنین از آنتی‌ژن‌ها و مواد عفونت‌زا، یکی به دام انداختن و حذف این عوامل قبل از ورود به رحم است و دیگری حفاظت جنین از طریق جفت می‌باشد.
 
شیر مادر نیز حاوی مواد ضدعفونی از قبیل سلول‌های ایمنی، ترکیبات آنتی‌بادی و غیرآنتی‌بادی می‌باشد. مادر با شیر دادن سبب ایمن‌سازی غیرفعال نوزاد می‌شود. 90 درصد سلول‌های ایمنی موجود در شیر مادر را فاگوسیت‌کننده‌هایی مثل نوتروفیل‌ها، ماکروفاژها، ائوزینوفیل‌ها و 10 درصد را لنفوسیت‌ها و NKها تشکیل می‌دهند.»
 
نخستین چاپ کتاب «کلیاتی بر ژنتیک و ایمونولوژی» در 144 صفحه با شمارگان یک‌هزار نسخه به بهای 30 هزار تومان از سوی انتشارات نوروزی راهی بازار نشر شده است.