یکشنبه ۲۲ دی ۱۳۹۸ - ۰۸:۵۷
پیشنهادهای آینده‌پژوهان آمریکایی برای حفظ هژمونی این کشور

به اعتقاد نویسندگان کتاب «200 سال آینده: سناریویی برای آمریکا و جهان»، ممکن است نظم جدید، به طور دائم، آبادانی و رونق ملت‌های ثروتمند را کاهش و زندگی را برای ملت‌هایی که از نظر منابع، فقیر و آن‌هایی که قادر نیستند به یک کارتل بپیوندند، قابل تحمل کند.

خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): کتاب «200 سال آینده: سناریویی برای آمریکا و جهان» نوشته‌ی هرمان کان، ویلیام براون و لئون مارتل، گزارشی از پیشرفت کار در مؤسسه هادسون در باب مسائلی از جمله رشد جمعیت، توسعه­ اقتصادی، انرژی، غذا و محیط‌ زیست است که در حال حاضر، محل تمرکز عموم مردم در سراسر جهان محسوب می‌شود.
 
هرمان کان نخستین کسی بود که در سال 1967 در مطالعات استراتژیک مؤسسه راند، از واژه «سناریو» استفاده کرد. اما بنیان های نظری این رهیافت، از اواسط دهه 1970 گسترش یافت. از اوایل دهه 1980، سناریوها به عنوان ابزارهایی شناخته شده برای پیش‌بینی آینده، در مطالعات کمی و کیفی، به کار گرفته شدند. واقعیت آن بود که سناریوها، قابلیت آن را داشتند تا متخصصان از حوزه های مختلف علم را گرد هم آورند تا با روش‌های گفتمانی، مانند دلفی یا ریاضی، مانند الگوی ماتریس‌ها، به بررسی آینده‌های محتمل و برنامه‌ریزی برای کاهش ریسک در تدوین استراتژی ها بپردازند. با وجود این، گستره تدوین سناریوها و لزوم تکرار مداوم آنها، این روش را به روشی هزینه بر و وقت گیر تبدیل کرده بود.
 
گسترش تفکر سناریویی و شبیه‌سازی در مطالعات علمی، سه دستاورد در پی داشت: نخست آنکه، کامپیوترهایی طراحی شدند که قدرت شبیه‌سازی را برای حل مسائل داشتند. دوم آنکه، تئوری بازی‌های ساختار نظری قوی‌ای را برای مطالعه تعاملات انسانی در عرصه اجتماعی و نیز به هنگام منازعات فراهم کرد و سوم آنکه، احتیاجات دفاعی دوران پس از جنگ دوم جهانی، باعث شکل گیری بازی های جنگی مجازی در ارتش آمریکا شد. مؤسسه راند نقشی کلیدی در پیشبرد این سه روش در راستای اهداف نظامی بازی کرد. به ویژه، برنامه هوایی سامانه دفاع موشکی و نیز برنامه سامانه هشدار اولیه در ارتش آمریکا، به وسیله متخصصان این مؤسسه، بنیان گذاشته شدند.
 
از معروف‌ترین سناریونویسان این موسسه، هرمان کان بود که کار خود را از دهه 1940 شروع کرده بود. وی تلاش می‌کرد تا پاسخ‌هایی برای این پرسش بیابد که واکنش مردم در برابر اختراع و ساخت سلاح های جدید چه خواهد بود. او این بحث را در قالب پروژه‌ای با عنوان «فکر کردن به امور غیر قابل تفکر» دنبال می‌کرد.
 
بعدها برخی از پژهشگران مؤسسه راند، به مراکز دیگر رفتند و استفاده از روش شبیه‌سازی را برای حل موضوعات غیرنظامی نیز رواج دادند. برای نمونه، هرمان کان پس از خروج از راند، در دهه 1960 مؤسسه هودسون را بنیان گذاشت و در آنجا تعداد زیادی سناریوهای آینده نگرانه در حوزه های اقتصادی و فرهنگی تدوین کرد. یکی از جنجال برانگیزترین کارهای او در این دوران، کتاب «200 سال آینده: سناریویی برای آمریکا و جهان» بود.
 
هرمان کال، ویلیام براون و لئون مارتل در این کتاب تلاش می‌کنند تا از دید آیندگان اوضاع را بررسی و بیان کنند و پیشنهادهایی برای حفظ هژمونی آمریکا ارائه دهند. در حقیقت تا به امروز اگر تحقیقی هم درباره‌ی آینده‌ جهان صورت گرفته به سال‌های بسیار دور مربوط می‌شود اما کتاب 200 سال آینده: سناریویی برای آمریکا و جهان، به‌جای پرداختن به سال‌های بسیار دور به تأثیر اقدامات امروز بشر در دو قرن آتی می‌پردازد. در مجموع این کتاب، به نگرانی‌های انسان امروزی نسبت به سال‌های آینده می‌پردازد و نقش کشورها و سیاست‌های دولت‌‍ها را در خصوص این وقایع بررسی می‌کند.
 

در بخشی از کتاب 200 سال آینده می‌خوانیم: «در چند سال گذشته، بسیاری از افراد نگران بودند، و مردم باهوش عواطف بدبینانه قوی را درباره تحولات اقتصادی، فناوری و توسعه‌ی صنعتی ابراز داشتند. در ابتدا، این احساسات روی نابرابری‌های چشمگیر و غالباً در حال رشد پیرامون سلامت جسمی، نه‌فقط بین ملت-های فقیر و ثروتمند، بلکه درون خود ملت‌های ثروتمند وجود داشت. اخیراً، نگرانی فزاینده‌ای درباره‌ی آلودگی و نابودی احتمالی بسیاری از منابع طبیعی وجود دارد و تردیدهای جدی درباره‌ی ادامه‌ی این مصرف "نامتناسب" افزایش یافته است. تردیدها غالباً سوالاتی درباره‌ی حق اخلاقی کشورهای ثروتمند برای استفاده از بسیاری از منابع "تجدیدناپذیر" یا کمیاب و قیمت‌هایی که به طور ناعادلانه‌ای کم در نظر گرفته می‌شوند، مطرح می‌کنند.»
 
کان و همکارانش معتقدند یکی دیگر نگرانی‌های فزاینده در آینده احتمال بروز یک نظم اقتصادی جدید است که در آن ملت‌های جهان سومی که از نظر منابع، غنی هستند به کارتل‌ها بپیوندند و قیمت کالاهای خود را افزایش دهند. پیشنهاد آنان در برابر چنین وضعی این است که «باید پیش‌دستی کرده و مازاد آنچه در فرآیند تولید در دسترس قرار می‌گیرد، را برای خود نگه داریم.» چرا که به اعتقاد آنان «ممکن است این نظم جدید، به طور دائم، آبادانی و رونق ملت‌های ثروتمند را کاهش و زندگی را برای ملت‌هایی که از نظر منابع، فقیر و آن‌هایی که قادر نیستند به یک کارتل بپیوندند، قابل تحمل کند.»
 
باید توجه داشت که نسخه اولیه و اصلی این کتاب در سال 1976 نوشته شده است و اکنون نزدیک به پنجاه سال از بازه زمانی 200 ساله مدنظر کان و همکارانش در موسسه هادسون گذشته است. بنابراین برای خواننده‌ای که امروز به سراغ این کتاب می‌رود این امکان فراهم است تا با ارزیابی شمای کلی پیش‌بینی‌های موسسه هادسون و تطبیق آنها با وضعیت کنونی جهان، میزان اعتبار پیش‌بینی‌هاشان برای آینده دورتر را نیز ارزیابی کند.
 
از سوی دیگر با توجه به آمریکامحور بودن این کتاب و تمرکز پیشنهادات آن بر حفظ هژمونی این کشور، خواندن آن برای خواننده ایرانی، می‌تواند در آشنایی با جوانب مختلف ذهنیت آینده‌پژوهان آمریکایی و نوع سیاست‌های اتخاذ شده این کشور برای حفظ هژمونی خود یاری برساند.
 
انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی تهران کتاب «200 سال آینده، سناریویی برای آمریکا و جهان» نوشته هرمان کان و همکارانش را در سال 1398 با تیراژ 1000 نسخه و قیمت 52 هزار تومان، در 280 صفحه منتشر کرده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها