کتاب «سمیت در آبزیان» با تألیف و گردآوری امیرعباس اسماعیل‌زاده، مژگان امتیازجو و مریم حاج رضایی، در سه فصل به اهمیت انجام مطالعات سم‌شناسی و آزمون‌های آزمایشگاهی تعیین سمیت و قابلیت دسترسی زیستی به آلاینده‌های شیمیایی در سیستمهای آبی می‌پردازد.
.jpg)
بروز خاصیت مادگی در ماهی‌های نر!
«مواد شیمیایی حتی اگر پایدار هم نباشند، درصورتی‌که در مقادیر زیاد در سیستمهای آبی آزاد شوند یا بسیار قوی باشند، می‌توانند نگرانی‌های بسیاری ایجاد نمایند. آمونیاک یک نمونه از این مواد است که در شرایط مناسب می‌توانند از طریق فرایند نیتیرفیکاسیون به محصولات غیرسمی تبدیل شوند، اما درصورتی‌که مقادیر زیادی از آن وارد سیستمهای آبی شود، سمیت قابل‌توجهی برای ماهی‌ها ایجاد خواهد کرد. یک نمونه جالب از ترکیبات نسبتا مستعد که به دلیل توانمندی خود نگرانی‌هایی را به‌وجود می‌آورد، استروژن سنتزی اتینیل استرادیول می‌باشد. این جزء از قرص‌های کنترل تولید مثل در غلظت‌های کم و تنها در انواع خاصی از پساب‌های شهری یافت می‌شود، اما به دلیل تمایل زیاد برای اتصال به گیرنده استروژنی، سبب افزایش بروز خاصیت مادگی در ماهی‌های نری که در تماس با آن قرار داشته‌اند، شده است.»
مکانیسم جذب مواد شیمیایی در بدن ماهی‌ها
«زمانی که مواد شیمیایی موجود در آب به شدت وارد فازهای جامد شده یا اشکال محلول آنها به‌طور صحیحی در سطوح پوست و آبشش جذب می‌شوند، آنگاه مسیر عمده تماس ماهی‌ها با این آلاینده‌ها از طریق گوارش غذایی آلوده و سپس جذب آنها در داخل دستگاه گوارش (GIT) خواهد بود. محتویات دستگاه گوارش، گستره محیط خارجی را نشان می‌دهد، اگرچه ماهیت آن تحت فرایند گوارش اساسا تغییر می‌نماید... به‌طورکلی ترکیباتی که مهم‌ترین مسیر جذب آنها از طریق رژیم غذایی صورت می‌گیرد، معمولا در داخل ماده غذایی باقی می‌مانند تا زمانی که ازن اجزاء غذا توسط ماهی جذب شوند. این مسیل‌ها بعدها در سطخ بافت پوششی روده تجزیه شده و محتویات خود را به داخل لایه مایع مرزی، آزاد می‌نمایند. فلزاتی که تمایل زیادی به برقراری پیوند با گروه‌های تیول پروتئین دارند، با آمینواسیدها و پیتیدهای کوچک، کمپلکس‌هایی را به‌وجود می‌آورند.»
نخستین چاپ کتاب «سمیت در آبزیان» در 407 صفحه با شمارگان یک‌هزار نسخه به بهای 89 هزار تومان از سوی انتشارات تیمورزاده نوین روانه بازار نشر شده است.
نظر شما