شنبه ۷ بهمن ۱۳۹۶ - ۰۰:۰۲
تک تک قصه ها را بلعیدم

محمد كشاورز گفت:وقتی تیراژ پنچ هزار نسخه در سال چهل و هفت، سه ماهه تمام می شود،یک اتفاق است. داستان ها صادقانه نوشته شده است. تصویر غیرواقعی از روستانشین ها داده نشده است. من پانزده ساله بودم و شاگرد دبیرستان اورنگ در مرودشت که معلمم کتاب را به من داد و من نیز در یک عصر بی توجه به تکالیف مدرسه، تک تک قصه ها را بلعیدم

به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) جمعه ششم بهمن ماه، در موسسه پیرسوک شیراز، جلسه نقد و بررسی مجموعه داستان « دهکده پرملال» نوشته امین فقیری برگزار شد. در این جلسه که با حضور جمعی از دوستداران حوزه ادبیات داستانی برپا شد، آقایان سیروس رومی، محمد کشاورز، دکتر زمانیان، مجتبی فیلی و سندی مومنی صحبت کردند. در ابتدای جلسه امین فقیری داستان جدیدی از مجموعه «مستند-داستان» قرائت کردند. ایشان اشاره کردند که داستان های این مجموعه نیز در حال و هوای دهکده پرملال است.

امین فقیری پیش از قرائت داستان، در ارتباط با چگونگی چاپ اول مجموعه داستان دهکده پرملال صحبت کرد. فقيري گفت: ناشر برای این که اکثر داستان‌ها در مجله خوشه چاپ شده بود برای چاپ مجموعه تردید داشت. در نهایت شرطی گذاشت. گفت صد جلد از کتاب را باید خودت بخری. من هم برای اینکه علاقه مند بودم داستان هایم چاپ شود قبول کردم. قیمت کتاب شش تومان بود. صد جلد کتاب را بین دوستان و اقوام پخش کردم. سه ماه بعد چاپ، کتاب تمام شد و ناشر دنبالم آمد و ششصد تومان پولم را برگرداند و پیشنهاد داد حق چاپ آثار بعدیم را به او واگذار کنم. با مشورت با بزرگ ترهای این حوزه پیشنهادش را نپذیرفتم.



نویسنده عنوان کرد که داستان های دهکده پرملال پیش از انقلاب پنج چاپ و بعد از انقلاب سه چاپ داشته است. که البته داستان حمام از مجموعه حذف شده است.
سپس سیروس رومی شاعر و روزنامه نگار و دوست پنجاه ساله نویسنده درباره نحوه آشنایی اش با امین فقیری و سه سال زندگی باهم در سروستان و شباهت هایی که با هم دارند، صحبت کرد. ایشان گفتند: اگر کسی بخواهد بزرگ بشود باید زمینه ها را در دو جهت داشته باشد. یکی استعداد و دیگری تلاش و پشتکار. امین فقیری هر دو را داشت. تلاش امین فقیری برای رسیدن به داستان و خلقش، درست مثل تلاش راوی برای به دست آوردن اسبی بود که در داستان امروز خواند. امین فقیری نظم خاصی در خانه داشت و در آن سه سالی که با او در سروستان هم خانه بودم چیزهای بسیاری آموختم. مسئله مهم دیگر این بود که ما در سروستان چهار نفر بودیم و امین فقیری همه مان را به سمت مطالعه سوق داد.

محمد کشاور نویسنده مجموعه داستان روباه شنی در ادامه جلسه از تاثیرگذاری داستان های دهکده پرملال در سال های چاپ اولش گفت و اشاره کرد: نگاه متفاوتی در داستان های دهکده پرملال بود. تاثیر اجتماعی داستان ها بیشتر از تاثیر ادبی آن ها بود. وقتی تیراژ پنچ هزار نسخه در سال چهل و هفت، سه ماهه تمام می‌شود،یک اتفاق است. داستان ها صادقانه نوشته شده است. تصویر غیرواقعی از روستانشین ها داده نشده است.

كشاورز ادامه داد: من پانزده ساله بودم و شاگرد دبیرستان اورنگ در مرودشت که معلمم کتاب را به من داد و من نیز در یک عصر بی توجه به تکالیف مدرسه، تک تک قصه ها را بلعیدم و دیدم چقدر این قصه ها به زندگی مردمانی که من می شناسم نزدیک است. تصویری که از روستا در مجموعه داستان بود، روستای غیرواقعی که به دور از هیاهوی شهر و دور از دسترس شیطان است تصویر نشده بود بلکه روستایی بود با تمام مشکلات واقعی اش.



در ادامه سندی مومنی با تمرکز بر هفت داستان، نقد خود را در سه بخش مجزا ارائه کرد. نویسنده مجموعه داستان کولی با شکلات تلخ گفت: با هدف ترسیم سیمای زن در جامعه روستاییِ داستان های دهکده پرملال، هفت داستان را (با باران ببار، شاهگل، ترس، کنیز، مادر، آبی و عشقش و آقای صابری) مورد نقد و بررسی قرار می دهم، در این هفت داستان رویداد اصلی و بحران داستان ها حول محور شخصیت زنان شکل گرفته است. او با اشاره به اینکه  از رویکردی جامعه شناختی برای تفسیر داستان ها استفاده می کند، سه بخش نقد خود را معرفی کرد: ویژگی های جامعه روستایی و ترسیم آن در جامعه متن داستان ها، حضور زن و خضونت علیه او و نهایتا اشاره به مذهب به عنوان خاستگاه اقتدار. در بخش اول جامعه و فرهنگ و نسبت آن ها با داستان ها معرفی شد. جامعه سنتی و بسته داستان ها در بخش جامعه، به نظارت اجتماعی خاصی که وابسته به آداب و رسوم و بی توجه به قانون بود معنا شد و در بخش فرهنگ به طرد اجتماعی زنان داستان. در بخش حضور زن و خشونت علیه او، خشونت فیزیکی و روانی و خشونت آشکار و پنهان معنا و مصادیق آن از داستان ها آورده شد و در نهایت خشونت زن علیه زن نیز مورد بررسی قرار گرفت و در بخش نهایی پیوند مذهب با خرافات و قدرت در دو داستان مادر و کنیز بررسی شد.

در ادامه مجتبی فیلی که عنوان کرد از دوازده سالگی افتخار شاگردی امین فقیری را داشته است  به جایگاه تاثیر گذار ادبیات در معنای فرهنگ و انتقال آن و اثربخشی محصول ادبی پرداخت. او عنوان کرد: هیچ رسانه ای نمی تواند آن گونه که یک داستان می تواند فرهنگ را انتقال بدهد، این مهم را منتقل کند. اگر بعد از پنجاه سال گرد هم جمع شده ایم و درباره داستان های دهکده پرملال صحبت می کنیم ارزش تاریخی و پژوهشی یک اثر هنری بر ما معلوم می شود.

 او با تاکید بر داستان باباران ببار و تقدس زدایی از رابطه فرزند و مادر و تصاویر شفاف داستان عنوان کرد: در داستان ها خشونت به وفور دیده می شود. افراد روستایی داستان ها اندیشه ندارند. تا مشکلی پیش می آید سنگ در دست می گیرند. تمام شخصیت های داستان، چه مرد و چه زن و حتی راوی تنها هستند.

او عنوان کرد: پنجاه سال پیش، مجموعه داستانی به قلم نویسنده ای شیرازی منتشر شد که به طبقات محروم و فرودست جامعه ایران پرداخته بود.مجموعه داستان دهکده پرملال، نشان دهنده فرهنگ جوامع روستایی در مقطعی مهم از تاریخ معاصر سرزمین ماست. تأثیر اصلاحات ارضی شاهنشاهی بر رابطه‌ی مالک و رعیت، مسأله زمین و آب، خشکسالی، کاشت و داشت و برداشت محصول، خرافات و مذهب، مهاجرت، استثمار، سلف خرها، نزول خوارها، بانک‌ها و آداب و رسوم رایج در روستاهای ایران و نیز سپاه دانش و درگیری های بین کشاورزان، ژاندارمری و اداره آبیاری، بستر داستان های کوتاه این کتاب است. دهکده پرملال یکی از مهمترین و اثرگذارترین آثار در ادبیات فولکلور ایران است که در زمان انتشار، تحسین بسیاری از منتقدان و همچنین سیاسیون را به دنبال داشت. در زمان پهلوی دوم، حزب توده که به مسائل طبقه کارگر علاقمند بود، تلاش بسیاری برای جذب امین فقیری به حزب نمود. او سالهاست که می نویسد و زیر بار هیچ جریانی نرفته است و همچنان به آزادی مطلق هنرمند از هر گونه حزب و جریان سیاسی اعتقاد دارد و نشان دادن واقعیت جامعه و نقد فرهنگ و سیاست را در قالب آثار هنری از وظایف هنرمند آگاه و مستقل می داند.

در پایان دکتر زمانیان صحبت هایی عنوان کردند. ایشان بعد از اتمام درس شان در اروپا و بازگشت به ایران با این مجموعه داستان آشنا می شوند. دکتر زمانیان گفتند: مجموعه را از پرویز خائفی شاعر گرفتم. چون هر کتابفروشی می رفتم می گفتند کتاب را تمام کرده اند. داستان ها را که خواندم با خودم گفتم چه آنتوان چخوفی ظهور کرده! ایشان در ادامه تاکید کردند نویسنده می بایست از جامعه شناسی و روانشناسی آگاه باشد و در این زمینه شکسپیر و تراژدی هایش را مثال زدند. ایشان بیان کردند: نکته مهم در نویسندگی امین فقیری این است که او در داستان های رئالیستی دهکده پرملال نماند و خود را در شیوه نگارش رئالیتسی تکرار نکرد. مثلا در سگ های خاکستری اش از مکتب رئالیسم جادویی بهره گرفته است و در داستان های دیگری به سبک سوررئال دست به قلم برده است.
 گزارش از سندي مومني

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها