عنوان پنج فصل ابتدایی این کتاب شامل «اصول تغذیه»، «تغذیه مناسب برای مبتلایان به سرطان»، «عوارض درمان سرطان و راهکار‌های تغذیهای»، «مکمل‌های غذایی» و «دستور‌های غذایی ساده و سالم برای فرد مبتلا به سرطان» است.
«جایگاه تغذیه در پیشگیری از سرطان»، «سوالات شایع در مورد تغذیه و سرطان»، «تغذیه در طی سرطان‌های مختلف»، «اصول تغذیهای برای شفایافتگان سرطان» و «رابطه بین تغذیه، سبک زندگی و سرطان» عنوان‌‌های پنج فصلی بعدی کتاب را تشکیل می‌دهد.
در نخستین فصل کتاب، نویسندگان با تاکید بر اهمیت تغذیه سالم آورده‌اند: «خوب غذا خوردن بخشی از زندگی ما است و برخورداری از یک رژیم غذایی متعادل به حفظ سلامت کمک می‌کند. انجام فعالیت بدنی منظم، داشتن وزن مناسب و درست غذا خوردن روش‌های بسیار موثری برای تقویت بدن هستند.»
مولفان همچنین در تعریف رعایت تنوع در تغذی تاکید دارند که «اصل تنوع بیانگر این است که از همه گروه‌های غذایی (غلات، سبزی‌ها، میوهها، گوشت، لبنیات، روغن‌ها و مغزها) استفاده کنیم.»
ریز مغذی‌‌ها، ویتامینها و مواد معدنی
«ریزمغذی‌ها شامل ویتامینها (ویتامین‌های گروه ب، ویتامین ث، ویتامین آ، ویتامین دی، ویتامین ای و ویتامین کا) و مواد معدنی (آهن، کلسیم، منیزیم، روی، سلنیوم و ...) هستند. این ترکیبات در اندازه‌های بسیار کم مورد نیاز بوده اما در همین مقدار کم در بدن ما نقش‌های بسیار حیاتی دارند و با اینکه نقش‌های مهمی در سوخت‌وساز انرژی دارند، اما خود انرژی‌زا نیستند. بیشتر ریزمغذی‌ها، علاوه بر ویژگی‌های منحصر به فرد، خاصیت آنتی‌اکسیدان بالایی داشته و برای بدن ما مفید هستند.»
تغذیه مناسب برای مبتلایان به سرطان
در مطلبی با عنوان «تغذیه مناسب برای مبتلایان به سرطان» در دومین فصل کتاب می‌خوانیم: «تغذیه صحیح برای مبتلایان به سرطان ضروری است. دریافت برخی مواد مغذی به مبارزه با سرطان کمک کرده و حتی چندین ماده مغذی به مبارزه با سرطان کمک کرده و حتی چندین ماده مغذی، رشد برخی از انواع سرطان را کُند می‌کند.»
مولفان با استناد به اهداف تعیین شده از سوی انجمن سرطان آمریکا (ACS) تغذیه مناسب و داشتن فعالیت فیزیکی در طی دوره درمان سرطان و بعد از درمان را مورد تاکید قرار داده‌اند؛ علاوه بر این به راهنمای رژیم غذایی مناسب در همه مراحل سرطان اشاره کرده‌اند که شامل، خوردن روزانه پنج و یا بیش از پنج سهم از سبزی‌ها و میوهها، استفاده از غلامت کامل به جای غلات تصفیه شده، محدود کردن مصرف گوشت‌های قرمز، مخصوصاً گوشت‌های پرچرب و فرآوری‌شده و محدود کردن مصرف قندهای ساده مانند قند، نمک، شکر، مربا، شیرینی و شکلات انتخاب مواد غذایی که به حفظ وزن مطلوب کمک می‌کند است.
نحوه تغذیه در طول مدت شیمی‌درمانی
تغذیه از جمله مواردی است که بیماران سرطانی باید به دقت برای آن برنامه‌ریزی داشته باشند. در سومین فصل کتاب می‌خوانیم که «برای بیماران سرطانی نحوه تغذیه در طول شیمی‌درمانی بسیار مهم است. هدف اصلی در قبل، حین و بعد از درمان حفظ کالری کافی برای ثبات وزن بیمار، پروتئین کافی برای تقویت سیستم ایمنی، بالابردن توانایی بدن و افزایش تحمل بدن در برابر درمان است.» نویسندگان به مخاطبان مبتلا به سرطان توصیه می‌کنند: «درحالی که سعی می‌کنید کالری و پروتئین بدن خود را تأمین کنید، در نظر داشته باشید که گنجاندن کمبودهای تغذیهای در برنامه غذایی بسیار مهم است. عوارض جانبی درمان ممکن است غذا خوردن را کمی مشکل کند.»
همچنین نکاتی را که مبتلایان به سرطان باید به آن توجه کنند عبارتند از «پذیرای غذاهای جدید باشد، وعده‌های غذایی خود را در حجم کم و به آرامی بخورید، حتی اگر احساس گرسنگی نمی‌کنید یک غذای سبک و سالم بخورید، قبل از غذا خوردم کمی قدم بزنید، به اندازه کافی پروئین مصرف کنید و به اندازه کافی کالری مصرف کنید.»
استفاده نادرست از ویتامینها و مواد معدنی
در چهارمین فصل کتاب درباره استفاده نادرست از ویتامینها و مواد معدنی می‌خوانیم: «برخی از افراد مبتلا به سرطان به منظور افزایش قدرت سیستم ایمنی و تخریب سلول‌های سرطانی از مقادیر زیادی از ویتامینها، مواد معدنی و دیگر مکمل‌های غذایی استفاده می‌کنند. هیچ‌گونه شواهد عملی، درست بودن این رفتار را تأیید نمی‌کنند. بعضی از این مواد می‌توانند مضر هم باشند.»
پنجمین فصل کتاب به طرز تهیه انواع خوراکی‌ها مانند سوپ سبزیجات مغذی و جو، سوپ پنیر و سبزیجات، سوپ بهاری و تابستان، میان وعده‌ها و سالاد‌ها اختصاص دارد.
در ششمین فصل کتاب به توصیه‌های سازمان‌های معتبر بهداشتی دنیا برای کاهش خطر ابتلا به سرطان اشاره شده که عبارت‌اند از: حفظ یک وزن ایده‌آل در طول حیات، یک سبک زندگی متناسب شامل فعالیت فیزیکی منظم را پیگیری کنید، یک رژیم غذایی سالم شامل منابع غذایی گیاهی را در برنامه تغذیهای روزانه خود قرار دهید، مصرف الکل را قطع کنید، مصرف غذاهای حاوی انرژی زیاد را محدود کنید، مصرف نوشیدنی‌های حاوی شکر را محدود کنید، مصرف نمک را محدود کنید و سعی کنید تمام نیازهای بدن خود را از راه غذا به دست آورید.
تاثیر فیبر بر پیشگیری در ابتلا به سرطان
جایگاه فیبر در پیشگیری از سرطان در هفتمین فصل کتاب تشریح شده است. نویسندگان با تاکید بر اهمیت مصرف خوراکی‌های حاوی فیبر برای مبتلایان به سرطان در این بخش آورده‌اند که: «فیبر کربوهیدرات، گیاهی است. منابع خوب فیبر عبارت‌اند از: لوبیا‌های خشک، سبزی‌ها، غلات کامل و میوهها. فیبرهای محلول شامل نخود، لوبیا، فیبر و پسیلیوم و فیبرهای نامحلول مثل سبوس گندم، پوست میوه، دانه‌ها و سلولز.»
در ادامه این بحث با استناد به مطالعات اخیر درباره تاثیر فیبر بر پیشگیری در ابتلا به سرطان می‌خوانیم: «مطالعات اخیر نشان داده بین مصرف انواع فیبر‌ها و کاهش خطر سرطان‌های مختلف خصوصاً سرطان «کولورکتال» ارتباط وجود دارد. به همین علت انجمن سرطان آمریکا مصرف غذاهای سرشار از فیبر مثل غلات کامل، سبزی‌ها و میوه‌جات را برای پیشگیری از سرطان توصیه می‌کند، اما مصرف مکمل‌های فیبر را پیشنهاد نمی‌دهد.»
تاثیر تغذیه بر انواع سرطان در هشتمین فصل کتاب تشریح شده است. به‌عنوان نمونه درباره سرطان «کولون» می‌خوانیم: «کولون مسئول جذب مایعات و الکترولیت‌ها است. در نتیجه رزکسیون کولون تعادل آب و الکترولیت را در بدن با مشکل مواجه خواهد کرد، و به مرور زمان در طی دو سال یا بیشتر، روده باریک به شکلی خود را تطبیق می‌دهد تا قسمتی از وظایف کولون را بر عهده بگیرد.
کولون نیز محتوای باکتری فراوانی است و این باکتری در تعادل با کولون قرار دارد و برداشتن کولون با به هم زدن این نظم باعث رشد بیش از حد باکتری شده و با ایجاد محیط اسیدی باعث بروز مشکل در جذب ریز مغذی و درشت مغذی می‌شود.»
نهمین فصل کتاب درباره زندگی بعد از سرطان توصیه‌هایی را ارائه کرده است. «غذاهای سلام و متنوع مصرف کنید، بر روی غذاهای گیاهی تأکید بیشتری می‌شود، یک وزن طبیعی را در طول حیات خود حفظ کنید و مصرف سیگار و الکل را قطع کنید.»
نویسندگان در پاسخ به این مساله که آیاد تغییر سبک زندگی واقعاً تأثیرگذار است پاسخ مثبت می‌دهند. و می‌گویند: «این تغییر سبک زندگی نه‌تنها برای سرطان بلکه برای سلامتی فرد تأثیرگذار خواهد بود. در سال 2008 یک مطالعه بزرگ در انگلیس نشان داد که ترکیب چهار رفتار بهداشتی سلامتی شما را تحت تأثیر قرار خواهد داد. این 4 رفتار عبارت‌اند از: فعال باشید، قطع مصرف الکل، قطع مصرف تنباکو، رژیم غذایی سالم و متعادل. افرادی که همه این رفتارهای بهداشتی را رعایت می‌کنند در مقابل سایر افرادی که هیچ‌یک از این توصیه‌ها را رعایت نمی‌کنند به طور متوسط 14 سال بیشتر عمر خواهند کرد.»
چاپ نخست کتاب «تغذیه و سرطان (راهنمایی بالینی بیماران و خانواده‌ها)» با شمارگان یک‌هزار و 500 نسخه در 168 صفحه، به بهای 11 هزار تومان از سوی انتشارات ارجمند به بازار کتاب عرضه شده است.
نظر شما