خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)- «جزيره» از جمله رمان‌هايي است انتشارات كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان در قالب طرح «رمان نوجوان امروز» روانه‌ بازار كتاب كرده است.

«جزيره» داستان زندگي ساحل‌نشيناني است كه گاه مي‌توان ردپايي از فضاي جادويي داستان‌هاي دزدان دريايي را در آن ديد. وابسته بودن خانواده‌هاي ساكن در جزيره به ماهي‌گيري، فروش كالا‌ها به گردشگران و تغيير فضاي سنتي جزيره با مرور زمان از جمله نشانه‌هايي است كه بر نگاه واقع‌گراي «عابدي» در اين داستان تأكيد مي كند. رويكردي كه در تمام طول داستان، حفظ نمي‌شود و گاه با نمايان شدن رگه‌هايي از افسانه و جادو كم‌رنگ مي‌شود و به نظم منطقي داستان لطمه مي‌زند. 

داستان «جزيره» از جايي آغاز مي‌شود كه اشكان، قهرمان اصلي آن بر سر  دوراهي قرار مي‌گيرد. او بايد تصميم بگيرد طبق سفارش مادرش به خانه مادربزرگ در شهرك ساحلي برود يا اينكه به جزيره بازگردد و مانع از اين شود كه مادر، قايق به يادگار مانده از پدر را به‌ فروش برساند. ترديد اشكان آنقدر طول مي‌كشد كه آخرين اتوبوس شهرك هم به راه مي‌افتد و چاره‌اي به جز بازگشت به جزيره براي او باقي نمي‌ماند.

«جزيره» شروع خوبي دارد و با اين شروع به صورت كوتاه و مختصر فضاي داستان، شخصيت‌هاي اصلي، موقعيت قهرمانان داستان و مشكلاتي را كه با آن دست و پنجه نرم مي‌كنند مشخص مي‌كند. تنها نقطه ضعف اين آغاز كشدار بودن موقعيت ترديدآميز اشكان است. ويژگي‌اي كه شايد به مذاق خواننده نوجوان و بي‌صبر اثر چندان خوش نيايد. نويسنده در اين داستان با استفاده از ترديد قهرمان اثر به گذشته گريز مي‌زند و از مرگ پدر اشكان مي‌گويد و داستان ورود قايق به زندگي او را روايت مي‌كند. مسائلي كه شايد بيان آنها به شيوه‌اي ديگر و در موقعيتي متفاوت، افتتاحيه داستان را پرهيجان‌ و خواندني‌تر مي‌كرد. 

عابدي رويدادهاي داستان را از زاويه ديد اول شخص بازگو و به‌خوبي عناصر زندگي در يك جزيره‌ را توصيف كرده است. عناصري هم‌چون درياي آرام و طوفاني، سروصداي مرغان دريايي، خروش موج‌ها و فعاليت‌هايي كه اساس يك زندگي ساحلي را تشكيل مي‌دهند از زبان شخصيت اصلي داستان معرفي مي‌شود اما اين توصيف شكل و ماهيتي بزرگسالانه دارد و نشانه‌هايي از نگاه و احساسات يك پسر نوجوان در آن ديده نمي‌شود.

مهم‌ترين كنش‌هاي مطرح شده در جريان اين داستان احتمال فروش قايق پدر اشكان، ورود اصغر قاتل به جزيره و آغاز قتل‌ها، تلاش معروف براي باطل كردن جادويي كه پسرش را به بوزينه تبديل كرده است، تلاش پاشا براي پيدا كردن گنج، تحقيقات برزو، آب‌گرفتگي جزيره و اتفاقات كوچك و بزرگ ديگري گره‌هاي داستان «جزيره» را تشكيل مي‌دهند. گره‌هايي كه برخي از آنها هم‌چون باطل شدن جادوي پسر معروف و پس از آن كشته شدنش به دست اصغر قاتل تأثيري بر خط اصلي داستان ندارند.

شخصيت‌پردازي قدرتمند يكي از نقاط قوت «جزيره» به‌شمار مي‌رود. بيشتر شخصيت‌هاي داستان، واقعي و قابل‌باورند. شخصيت‌هاي اين داستان نيز شخصيت‌هاي سياه و سفيدي هستند كه نمونه‌هاي آنها را مي‌توان در هر كجا ديد. قهرمان داستان، اشكان هم نوجواني است با رفتارهايي كه از هر نوجواني در سن و سال او سر مي‌زند.

طرح كلي داستان نيز برگرفته از واقعيت است؛ اما ضعف‌هايي در اين طرح منطقي قابل تشخيص است. دنياي داستان به جز يك مورد استثنايي يعني پسري كه بوزينه مي‌شود، از قوانين عادي دنياي واقعي تبعيت مي‌كند. حتي اين مورد استثنايي را نيز با فانتزي‌تر كردن فضاي داستان، ارائه‌ يك خط داستاني جداگانه و دلايل قابل قبول مي‌توانست از قالب نقص به شكل يكي از امتيازات داستان درآيد و قابل باور شود.

يكي ديگر از ضعف‌هاي منطقي داستان، توصيفات راوي از اقدامات مهندس موفق و پيش‌بيني‌هاي غالباً درست اوست. راوي مهندس موفق را سرمايه‌گذار باهوش و كارداني توصيف مي‌كند كه با سوءاستفاده از ناداني مردم كارش را پيش مي‌برد. به عنوان مثال مهندس موفق و دايي غلام شايعه مي‌سازند كه جزيره به‌زودي به زير آب فرو مي‌رود و زمين‌هاي مردم را با نصف يا يك‌چهارم قيمت مي‌خرند. اما در پايان داستان مي‌بينيم كه جزيره واقعاً به زير آب فرو مي‌رود و حتي مرتفع‌ترين نقطه‌ آن كه محل قلعه‌ باستاني است از آب‌گرفتگي در امان نمي‌ماند.

گفت‌وگوهاي داستان با لحني كتابي نوشته شده‌اند و نويسنده به خوبي با استفاده از اين ابزار فضاهاي مورد نظر خود را آفريده و توصيف كرده است. تنها نكته‌اي كه به قوت گفت‌وگوهاي اثر لطمه مي‌‍زند،‌ يكنواختي لحن شخصيت‌هاي داستان است كه زبان و واژه‌هاي انتخابي نويسنده در آن به خوبي قابل تشخيص است.